مهمترین هدف انتقال خون در ایران تأمین خون و فرآورده های سالم آن با بهترین کیفیت استاندارد مطابق با موازین تعیین شده بین المللی برای بیماران و نیازمندان و همچنین ترویج طب انتقال خون است.
انتقال خون چیست؟
انتقال خون در پزشکی جنبه حیاتی دارد و در موارد خاص توسط پزشک معالج تجویز می گردد.
خون به اجزاء متفاوتی قابل تجزیه است که ممکن است به تنهایی یا به طور کامل در شرایط مختلفی به بیماران تزریق گردد. اجزاء خون به طور عمده عبارت اند از:
گلبول های قرمز ( برای کم خونی ها یا خونریزی ها) ،پلاکت ها ( برای بیماری های خونریزی دهنده، هنگامی که شمارش پلاکتی کاهش یافته است) وپلاسما ( که برای تأمین پروتئین های خون به کار می رود).
برخی شرایط اهداء خون:حداقل سن ۱۷ سال و حداکثر سن ۶۵ سال
– حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم
– فواصل اهداء خون هر ۸ هفته یک بار است؛ مشروط بر این که تعداد دفعات اهداء در طول یک سال از ۴ بار تجاوز ننماید.
– عدم کم خونی که با انجام آزمایش مشخص می شود.
– در صورت وجود سابقه موارد زیر در فرد اهداء کننده ، حتماً پزشک انتقال خون باید در جریان امر قرار بگیرد:
- مصرف برخی داروها
- آلرژی های مهم مانند آسم، تب یونجه و …
- فشارخون بالا
- دیابت
- بیماری های قلبی، ریوی، کلیوی و کبدی
- سابقه تزریق خون و فرآورده های آن
- خالکوبی و حجامت
- سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی
- سابقه صرع یا تشنج
- سابقه تماس جنسی مشکوک
- سابقه جراحی در شش ماه اخیر
- دوران حاملگی و شیردهی
قبل از اهدای خون ، اهداء کنندگان چه کارهایی باید انجام دهند؟
اهدای خون تجربه لذت بخشی است ؛ پس باید به خاطر داشته باشید: قبل از اهدای خونیک غذای مناسب بخورید و میزان آب بیشتری نسبت به روزهای گذشته میل کنید. اگر ممکن است از خوردن آسپرین به مدت ۴۸ ساعت قبل از اهداء خودداری فرمائید.
نام و مقدار داروهای مصرفی خود را به یاد داشته باشید. خوردن دارو از اهدای خون جلوگیری نمی کند ولی علت مصرف آن ممکن است از اهدای خون جلوگیری نماید.
مراحل اهدای خون:
اهدای خون یک روند ساده و ایمن است و تقریباً ۴۵ تا۶۰ دقیقه زمان لازم دارد. وسایل مورد استفاده ، یکبار مصرف و استریل هستند . ابتدا فرم ثبت نام توسط بیمار تکمیل می گردد سپس بیمار به چند سؤال در ارتباط با سلامتی خود پاسخ می گوید و معاینه بالینی ساده شامل: اندازه گیری فشارخون، دمای بدن و نبض به علاوه یک نمونه خون برای تشخیص کم خونی از بیمار انجام می شود. اهداء کننده روی تخت دراز کشیده و محل خونریزی توسط ماده آنتی سپتیک ، ضدعفونی می شود. و سپس در عرض ۶ تا۱۰ دقیقه خونگیری به عمل می آید.
مصرف کنندگان اصلی خون و فرآورده های آن در ایران
۱ – بیماران تالاسمی
۲ – بیماران مبتلا به انواع هموفیلی
۳ – بیماران دیالیزی
۴ – بیماران نیازمند به جراحی های بزرگ ( قلب ، کلیه ، مغز استخوان ، و زنان )
۵ – مبتلایان به بیماری های خونریزی دهنده
۶ – نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین
۷ – پیوند اعضاء
۸ – سوختگی های شدید
۹ – کم خونی های مزمن
۱۰ – انواع سرطان ، به خصوص در مرحله شیمی درمانی
۱ – بیماران تالاسمی
۲ – بیماران مبتلا به انواع هموفیلی
۳ – بیماران دیالیزی
۴ – بیماران نیازمند به جراحی های بزرگ ( قلب ، کلیه ، مغز استخوان ، و زنان )
۵ – مبتلایان به بیماری های خونریزی دهنده
۶ – نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین
۷ – پیوند اعضاء
۸ – سوختگی های شدید
۹ – کم خونی های مزمن
۱۰ – انواع سرطان ، به خصوص در مرحله شیمی درمانی
دستورالعمل برای اهداء کنندگان بعد از اهدای خون :
۱ – چند ساعت بعد از اهدای خون میزان مایعات بیشتری نسبت به قبل بنوشید. ( بدون الکل )
۲ – بعد از اهدای خون غذای سالمی میل کنید.
۳ – برای نیم الی یک ساعت بعد از اهدای خون سیگار نکشید.
۴ – اگر در محل اهدای خون خود ( بازو) خونریزی وجود دارد دست خود را ۳ تا ۵ دقیقه بالا بگیرید و فشار دهید.
۵ – اگر حالت غش یا گیجی دارید به صورتی بنشینید که سر شما بین زانوهایتان قرار گیرید. و یا به نحوی دراز بکشید که سر شما پایین تر از بدنتان قرار بگیرد.
۶ – فعالیت های معمول خود را می توانید بعد از نیم ساعت از سر بگیرید. در هر حال از هرگونه فعالیت شدید در ادامه روز خودداری کنید.
۷ – اگر بعد از اهدای خون حال خوبی نداشتید ، می توانید با مرکز انتقال خون محل خود تماس بگیرید و با پزشک یا پرستار حاضر در مرکز مشاوره کنید.
۸ – اگر خونمردگی یا خونریزی در زیر پوست مشاهده شد ، در ۲۴ ساعت اول بعد از اهداء ، از کمپرس سرد برای محل مذکور استفاده کنید. بعد از ۲۴ ساعت اول ، استفاده از کمپرس گرم در رفع علائم کمک می کند .
