پذیرفتن مسئولیت

سال با امام (ع) مکاتبه کردم و از وی اجازه خواستم که در حکومت به کار بپردازم. در آخرین نامة خود به ایشان یادآور شدم که میترسم سر از تنم جدا کنند و حاکم میگوید تو رافضی هستی و ما تردیدی نداریم که به سبب رفض، کار حکومت را نمیپذیری. امام (ع) به من نوشتند نامه ات را که در آن از ترس خود صحبت کرده بودی، خواندم و دریافتم اگر میدانی در صورت پذیرفتن مسئولیت، آن گونه عمل میکنی که پیامبر خدا (ص) بدان دستور داده است و در پی آن، یاران و منشیان خود را از میان شیعیان برمیگزینی و هرگاه چیزی در اختیار تو قرار گرفت میان مؤمنان تهی‌دست برابری میکنی تا جایی که گویی خودت یکی از آنان به شمار می‌آیی، پس مشکلی برای این کار نداری و در غیر این صورت، نه.

(کرامات رضویه ج 1)

پاداش هر کس

من در سفر امام رضا(ع) به خراسان همراه او بودم؛ روزی همه غلامان خود را که اهل سودان و جاهای دیگر بودند بر سر سفره خود دعوت کرد تا با آنها غذا بخورد.عرض کردم: فدایت شوم اگر غلامان را جدا کنی و سفره دیگری داشته باشند، بهتر است.
حضرت فرمود: ساکت باش! پروردگار تبارک و تعالی یکتاست و پدر و مادر ما (آدم و حوا) یکی هستند و پاداش هر کس هم به اعمال اوست.

پرهیز دادن از گناهان

او گناهان را برای اذهان زشت و پلید و پدیدآورنده‌ی مشکلات و پیامدهای سوء معرفی میکرد. در سخنی از او آمده است که: شرابخوار به مانند بت‌پرست است و چنین افرادی حزب شیطانند.

پوشش او

با همة عظمت و وقاری که داشت پوشش او ساده و به دور از هر علامتگذاری بود نه به مانند عباسیان و شعار آنها لباس سیاه میپوشید و نه چون برخی از علویان لباس سبز میپوشید. لباس خانه و بیرون او متفاوت بود. در محیط خانه جامه‌ای غلیظ و درشت میپوشید و هیچگاه لباس نرم و ابریشمین به تن نمیکرد ولی در میان مردم با لباس بهتری ظاهر شد

تبیین احکام

امام بهترین اوقات خود را صرف تبیین احکام و نشر معارف اسلامی میکرد و در این راه منتهای تلاش خود را انجام میداد. او در ضمن آن مردم را به وظایف و حقوق سیاسی آشنا کرد و نشان میداد حقوق متقابل رهبر و مردم چیست.

تربت

شخصی از شیعیان از زیارت سید الشهدا (ع) برگشته بود و خدمت امام رضا(ع) رسیده و سپس مقداری از تربت جدش، حسین(ع) را برای آن حضرت آورده بود.هنگامی که امام رضا(ع) تربت سید الشهدا را دیدند بسیار گریستند.

تکیه بر وحدت

از خدمات مهم امام به دنیای اسلام و خاصة مسلمین ایجاد اتحاد و وحدت بود. چه بسیار بودند عوامل تفرقه که درجامعه ایجاد شده و زمامداران به آن دامن زده بودند. مسألة پیدایش مذاهب و استقلال آنها که در عصر منصور پایهگذاری شده بود نوعی استخوان‌گذاری جدید لای زخمهای ایجاد شده توسط بنیامیه و فرقه های دیگر بود. در زمان امام رضا (ع) این فرصت بوجود آمد که در این وادی حرکتی از خود نشان دهد. شهادت نشد او در سایة بحثها، در کنار هم نشستنها و مناظرهها به گروههای مخالف نشان داد مسئلة شیعه آنچنان نیست که آنان تصور دارند و هم نشان داد که نتیجة اختلافات و فرقه جویی‌ها موجب بروز چه عوارضی برای جامعة اسلامی است و راهی را برای انس و وحدت به رویشان گشود.

تلاش های ارشادی

از مهمترین وظایف ائمه (ع) هدایت و ارشاد مردم و آنها به سوی خدا و ارائه خط مشی عملی در جهت اجرای تعالیم مکتب الهی است. و در این عرصه فعالیت ها به نحوی بوده است که همة جوانب و ابعاد زندگی آنها را دربرمیگرفته است. امام راهنمای زندگی مردم در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.

جمعی از صوفیه در خراسان

جمعی از صوفیه در خراسان پیش امام (ع) رفتند و گفتند: خلیفه عباسی خاندان شما و از میان آنها شما را برگزیده تا مقام ولایت و خلافت را به شما واگذار کند که شایسته هستید اما امت اسلامی نیازمند رهبری است که لباس خشن بپوشد و غذای ناگوار تناول کند. حضرت به دوزانو نشست و فرمود: یوسف (ع) پیامبر بود در حالی که لباسهای زیبا میپوشید و بر مسند آل فرعون تکیه زد و حکومت کرد. امام و خلیفه باید عادل باشد راست بگوید، به حق حکومت کند. به وعدههایش عمل کند. خداوند لباس و غذای خوب را بر کسی حرام نکرده است.

(زندگانی پیشوای هشتم – سیدعلی محقق)

جوانان بنی هاشم

علی بن احمد بن عبدالله برقی نقل میکند از پدرش، احمدبن ابی عبدالله، از پدرش از حسین بن موسی بن جعفر (ع ) که گفت ما ( جوانان بنی هاشم) به دور امام رضا (ع) بودیم که جعفربن عمر علوی برما گذشت و او جامههای کهنه به تن داشت. ما به یکدیگر نگاه کردیم و به ظاهر او خندیدیم .حضرت امام رضا (ع) فرمود بزودی او صاحب مال بسیار خواهد شد.پس از گذشت یک ماه او والی مدینه گشت و اوضاعش بهبود یافت و زمانی که از مقابل ما می گذشت خدم و حشم فراوان همراه او بودند.

(منتهی الامال ج 2 ص 352).

حج

در آن سال که هارون به حج رفت حضرت امام رضا (ع) نیز به قصد رفتن به حج از مدینه خارج شد. سپس به کوهی که از طرف چپ راه داشت،رسید نام آن فارغ است. حضرت نگاهی به آنجا انداخت و فرمود: خراب کننده فارغ پاره پاره خواهد شد. راوی گفت ما معنی کلام آن حضرت را نفهمیدیم تا این که هارون به آن محل رسید فرود آمدو جعفربن یحیی بر مکی بالای آن کوه رفت و امر کرد که آن مجلس را خراب کنند پس زمانیکه به عراق رسید جعفر بن یحیی کشته شد و پاره پاره شد.

(منتهی الامال ج 2 ص 363).

حجاب

یکی از بزرگان فرموده است که من وقتی در عالم خواب خدمت حضرت رضا (ع)مشرف شدم دیدم زنبورهای زیادی اطراف آن حضرت را گرفتهاند و به آن حضرت آسیب میرسانند. هر چه کردم نتوانستم آنها را دفع کنم صبح خواب را به هر یک از علماء گفتم فرمودند آن زنبورها زن‌هایی هستند که حجاب آنها شرعی نیست و باعث زحمت دیگر زائرین میشوند.

(کرامات رضویه، ج 2 ص 200).