آداب غذا خوردن

امام به شستن دست‌ها قبل و بعد از خوردن غذا بسیار اهمیت می‌داد و می‌فرمود که این کار، نعمت را پایدار و همیشگی می‌كند.

حاضران نشسته بودند. خدمتکاران آب آوردند. امام از حاضران خواست که برای خوردن غذا دست‌هایشان را بشویند؛ البته فرمود که هرکس دست‌هایش تمیز است، مانعی ندارد که نشوید. یکی از حاضران دستش کثیف بود، ولی نمی‌خواست آن‌ها را بشوید.

امام به او فرمود «دست‌هایت را بشوی، شستن اول، برای ماست و شستن دوم، برای خودت. اگر خواستی، شستن دوم را ترک کن.»

قدری فکر کردم که منظور امام چیست؟ مقصود ایشان این بود که شستن پیش از غذا در خوراک دسته‌جمعی که همگی با دست از یک ظرف غذا می‌خورند، به سود همه است، اما شستن پس از غذا فقط برای خود فرد مفید است. اگر کسی نمی‌خواهد بهداشت فردی را رعایت کند، حق ندارد به دیگران آسیب برساند. (المحاسن، ج2، ص 200، ح 1587؛ الکافی، ج6، ص 13)

خوردن

حضرت بر این باور بود که باید غذا خوردن را با سبک‌ترین غذاها آغاز کرد و می‌فرمود «به‌اندازه عادتت و بسته به فعالیتت و زمانت، خوردن غذا را آغاز کن».

بارها دیده بودم که حضرت پس از خوردن غذا به پشت دراز می‌کشید و پای راست را روی پای چپ مي‌انداخت. شام شب را لازم می‌دانست، ولی بر کم خوردنش تأکید می‌کرد و می‌فرمود «کسی که می‌خواهد تندرست و بدنی لاغر و چابک داشته باشد، از شام شبش کم کند.» (المحاسن، ج 2، ص 236، ح 1723؛ طب الإمام رضا، ص 15)

لباس نو

همه کارهای امام، نظم ویژه‌ای داشت. مدتی خادم ایشان بودم. خوب به‌یاد دارم که هرگاه ایشان می‌خواست لباس بپوشد، همواره از سمت راست خود لباس را بر تن می‌کرد و هنگامی‌که لباس نو می‌خرید و می‌خواست بپوشد، نخست یک‌کاسه آب می‌طلبید.

امام بر آب کاسه، ده بار «إنا انزلناه»، ده بار «قل هو الله» و ده بار «قل یا أیها الکافرون» می‌خواند و سپس آب را بر آن لباس می‌پاشید. یک‌بار جرئت کردم و از ایشان چرایی این کار را پرسیدم. حضرت فرمود «هرکس قبل از این‌که لباس نو را بپوشد، چنین کند تا هنگامی‌که یک نخ از آن لباس باقی باشد، زندگی‌اش با وسعت و راحت خواهد بود.» (عيون‌اخبارالرضا، ج 1، ص 281، ح 91)