مهمترین نشانه ی بچه هایی که بیش فعال هستند این است که انرژی خیلی بالایی دارند. دقیقا مثل یک لامپ 50 واتی هست که 100 وات انرژی دارد. کنترل مدیریت انرژی کار راحتی نیست نه برای والدین نه برای فرزند و معمولا والدین از چه روش های تنبیه ای استفاده می کنند: بیشتر می آیند و کودکی که بیش فعال است را تنبیه می کنند. می گویند که:
o برای مدت زمان طولانی بنشین روی این صندلی و تکان نخور
o برو داخل اتاقت یک ساعت و تکالیفت را بنویس و از اتاقت بیرون نیا
o وسیله که دوست دارد را از او می گیرند و یکطور محروم سازی اتفاق می افتد.
شاید این روش ها برای بچه هایی که بیش فعال نیستند روش تنبیه محسوب بشود ولی برای بچه هایی که بیش فعال هستند یک نوع شکنجه محسوب می شود و یک طور مقاومت فرزند را بالا می برد و زمانی که مقاومت بچه بالا می رود سعی می کنند که شدت تنبیه را بیشتر کنند.
در کل تنبیه یک روش اصلاح رفتار است که خیلی پیشنهاد نمی شود. حتی توصیه نمی شود برای بچه هایی که بیش فعال نیستند استفاده بشود. شاید تأثیر کوتاه مدت خوبی داشته باشد ولی در طولانی مدت تأثیرات منفی اش خیلی زیاد است. اعتماد به نفس فرزند کاهش پیدا می کند و احساس بی کفایتی می کند در نتیجه اثرات زیان بار زیادی دارد.
حالا در مورد بچه هایی که بیش فعال هستند به نظر می شود از روش های تقویت مثبت استفاده کرد. یعنی بیاییم یک مدیریتی روی رفتار او داشته باشیم. مادری که آگاه است که فرزند بیش فعال او چه زمانی ممکن است رفتار ناشایست انجام بدهد می تواند یک پیش بینی بکند. زمانی که فرزند رفتار مطلوب انجام می دهد آنرا مدیریت کند و زمانی که احساس می کند که فرزندش بی تاب و بی قرار است یا انرژی اش سوخت نشده و ممکن است رفتارهای ناپسندی انجام بدهد بیاید و به او مسئولیت بدهد. بچه هایی که بیش فعال هستند از کارهای عملی لذت می برند و یا اینکه در محیط طبیعی غرق این فضا بشوند را دوست دارند. یک مادر مواقعی که پیش بینی می کند ممکن است یک رفتار نامطلوبی از فرزندش سر بزند به او مسئولیت بدهد. مثلا بگوید: تو امروز پذیرایی را جارو کن، امروز حرص کردن باغچه داخل حیاط با تو است، فلان وسیله که خراب شده را تعمیر کن و خیلی بهتر است زمانی که فرزند کار شایسته انجام می دهد از این مسئولیت ها استفاده بشود و چه اتفاقی می افتد؟ به فرزند احساس ارزشمندی دست می دهد و با خودش می گوید: من به قدری برای والدین قابل اعتماد هستم که بخشی از مسئولیت های خودشان را به من واگذار می کنند.

کارشناس: استاد میردامادی