برترین بانوى جهان‏

ارزش انسانها مسلماً یکسان نیست، بعضى از مقربترین فرشتگان الهى برترند، و بعضى از درنده‏ترین حیوانات پائین‏تر، و آنچه به این انسان ارزش مى‏دهد بر اساس معرفى قرآن و اسلام همان «علم و ایمان و تقوى و ملکات فاضله انسانى» است.
با توجه به این معیارها بانوى اسلام فاطمه زهرا (س) برترین زنان جهان – در لسان پیامبر(ص) – معرفى شده است.
در روایات فراوانى که در منابع معروف اهل سنت آمده تصریح شده است که فاطمه زهرا(س) افضل زنان جهان بود، آن سخنى است که پیغمبر اکرم‏(ص) آنرا به تعبیرات مختلف بیان فرموده است:
۱- در یک جا مى‏فرماید:
«ان افضل نساء اهل الجنه خدیجه بنت خویلد و فاطمه بن محمد(ص) و مریم بنت عمران و آسیه بنت مزاحم»:
«برترین زنان بهشت خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد(ص) و مریم دختر عمران، و آسیه دختر مزاحم است» (همسر فرعون)
۲- در حدیث دیگرى مى‏خوانیم پیغمبر اکرم‏(ص) در بیمارى وفاتش هنگامى که بیتابى فاطمه را مشاهده کرد، فرمود:
«یا فاطمه الاترضین ان تکونى سیده نساء العالمین، و سیده نساء هذه الامه، و سیده نساء المؤمنین»؟:
«اى فاطمه! آیا راضى نیستى که تو برترین بانوى زنان جهان، و بانوى زنان این امت، و بانوى زنان با ایمان باشى؟
در اینجا افضلیت براى فاطمه‏(ع) به صورتى مطلق ذکر شده و نام هیچکس در کنار او مطرح نگردیده است.
۳- در حدیث دیگرى نیز از همان حضرت‏(ص) این معنى به صورت مطلق آمده است، در آن هنگام که فاطمه بیمار شده بود و پیامبر(ص) این سخن را به جمعى از اصحاب گفت، آن‏ها پیشنهاد کردند که از بانوى اسلام‏(ع) عیادت کنند.
پیامبر برخاست و با جمعى از یاران به سوى خانه فاطمه‏(ع) آمد، نخست از بیرون خانه صدا زد که دخترم خودت را بپوشان، چون جمعى از یاران به عیادت تو مى‏آیند، و از آنجا لباس دخترش فاطمه‏ (ع) کافى نبود عباى خود را از پشت در به او داد!
پیامبر(ص) و یاران وارد شدند، و بعد از عیادت از خانه بیرون آمدند و رو به یکدیگر کرده و از بیمارى فاطمه‏(ع) اظهار تأسف مى‏کردند، پیغمبر اکرم‏(ص) رو به آن‏ها کرد و فرمود: «اما انّها سیده النساء یوم القیامه».
بدانید او بانوى تمام زنان در قیامت است.
۴- در تعبیر دیگرى که در «صحیح بخارى» معروفترین منبع حدیث اهل سنت – آمده از قول «عایشه» مى‏خوانیم:
روزى «فاطمه» (سلام اللّه علیها) نزد پیامبر(ص) آمد، راه رفتنش درست مانند راه رفتن او بود، پیغمبر اکرم‏(ص) فرمود: خوش آمدى دخترم! سپس او را طرف راست و یا چپ خود نشاند، بعد رازى در گوش او گفت، و به دنبال آن فاطمه گریان شد.
من (عایشه) گفتم چرا گریه مى‏کنى؟ بار دیگر پیامبر(ص) راز دیگرى به او گفت، فاطمه‏(س) خندان شد.
گفتم: من تا امروز شادى که اینچنین با غم نزدیک باشد ندیده بودم، و از علت آن سؤال کردم.
فاطمه‏(س) گفت: من سرّ رسول خدا را فاش نمى کنم، و این مطلب ادامه داشت تا پیامبر(ص) از دنیا رفت، آنگاه سؤال کردم، گفت:
مرتبه اول پیامبر(ص) به من فرمود جبرئیل هر سال یکبار قرآن را بر من عرضه مى‏داشت، امسال دوبار عرضه داشت، و من فکر مى‏کنم فقط به این دلیل است که اجل من نزدیک شده، و تو اولین کسى خواهى بود که به من ملحق مى‏شوى من هنگامى که این سخن را شنیدم گریه کردم.
سپس فرمود:
ام ترضین ان تکونى سیده نساء اهل الجنه و نساء المؤمنین؟!:
«آیا تو راضى نمى شوى که بانوى زنان اهل بهشت یا زنان با ایمان باشى»؟ هنگامى این سخن را شنیدم شاد و خندان شدم.
از بررسى مجموع این احادیث به خوبى روشن مى‏شود که اگر در یکجا فاطمه‏(س) یکى از چهار زن بزرگ جهان معرفى شده، هیچ منافاتى با این معنى ندارد که او از میان آن چهار زن برترین آن‏ها است.
شاهد این سخن علاوه بر آنچه از لابلاى احادیث گذشته استفاده مى‏شد حدیث زیر است:
۵- در کتاب «ذخائر العقبى» از ابن عباس از پیغمبر اکرم‏(ص) چنین نقل شده است:
«اربع نسوه سیدات سادات عالمهن: مریم بنت عمران و آسیه بنت مزاحم و خدیجه بنت خویلد و فاطمه بنت محمد(ص) و افضلهن عالما فاطمه(ع)».
«چهار زن بانوى بانوان جهان خود بودند: مریم دختر عمران و آسیه دختر مزاحم و خدیجه دختر خویلد، و فاطمه دختر محمد(ص) و از همه آن‏ها برتر فاطمه‏(س) بود».
تعبیر به «افضلیت» مسایل زیادى را در بردارد، و بیانگر مقام علمى و تقوى و ایثار و فداکارى و سایر ملکات فاضله است.
قرآن صریحا مى‏گوید: مریم با فرشتگان سخن مى‏گفت و آن‏ها نیز با او سخن مى‏گفتند (آل عمران / ۴۲و۴۳ و آیات آغاز سوره مریم).
و نیز مى‏گوید: براى مریم غذاى بهشتى در کنار محرابش حاضر مى‏شد (آل عمران آیه ۳۷).
و نیز مى‏گوید: مریم «صدیقه» بود (مائده/۷۵).
و مقامات دیگرى براى او، و زنان بزرگى مانند آسیه بیان مى‏کند، پیغمبر اکرم‏(ص) نیز مقامات بزرگى براى خدیجه بیان فرموده.
روایات فوق یعنى روایات افضلیت فاطمه‏(س) همه این افتخارات و افزون بر آن را براى بانوى اسلام فاطمه زهرا(س) اثبات مى‏کند.
 
پی نوشت ها
۱. این حدیث رادر مستدرک الصحیحین ج ۲ ص ۴۹۷ آورده و سپس تصریح مى‏کند که اسناد این حدیث صحیح است.
۲. این حدیث نیز در همان کتاب ج ۳ ص ۱۵۶ نقل شده و باز تصریح مى‏کند که سند آن صحیح است.
۳. «حلیه الاولیا» جلد ۲ صفحه .۱۴۲
۴. «صحیح بخارى» کتاب بدء الخلق.
۵. »ذخائر العقبى» صفحه ۴۴ – «سیوطى» نیز «در المنثور» این حدیث را ذیل آیه «و اذ قالت – الملائکه یا مریم…» (آل عمران /۴۲) آورده است.
 
برترین بانوی جهان فاطمه زهرا(س)
آیت الله مکارم شیرازی