مشخصات
بارهنگ گیاهی است چند ساله، علفی و تا ارتفاع ۷۰ سانتی متر رشد می کند. ساقه ی این گیاه بیشتر ایستاده و گاهی به طرف زمین متمایل شده است، همچنین فاقد شیار بوده و به تعداد فراوان است.
برگ های بارهنگ بیضی شکل و دارای دمبرگ های بلندی هستند که از این گیاه خارج می شوند. این برگ ها ۳ تا ۹ رگبرگ مشخص و برجسته دارند.
گل هایش کوچک و به صورت اجتماع سنبله استوانه ای، در انتهای ساقه قرار گرفته اند و به رنگ سبز متمایل به قهوه ای هستند. قسمت مورد استفاده گیاه، برگ و دانه آن است و دانه های آن کوچک، تخم مرغی و به رنگ قهوه ای تیره هستند. زمان جمع آوری این دانه ها، از اواسط بهار به بعد است. گیاه تقریبا در تمام نقاط ایران رویش دارد واین روزها بسیاری از ایرانیان از دمنوش بارهنگ برای پیشگیری و رفع بیماریهای گوارشی استفاده می کنند .
دمنوش بارهنگ و درمان مشکلات معده
بارهنگ از قدیم الایام در دسترس بشر بوده است و به عنوان دارویی برای معده در مناطق مختلف کره زمین، مورد استفاده قرار می گرفت. بارهنگبرای کاهش التهاب سیستم تنفسی درمان مناسبی محسوب می شود. این گیاه چند ساله، ساقه ای به طول حداکثر ۷۰ سانتی متر دارد و در اردیبهشت تا شهریور ماه گل میدهد.
خواص و کاربرد درمانی
باکتری کش
درمان التهاب و عفونت های محاری تنفسی، تنگی نفس، التهاب ریوی، خلط خونی، سرفه و گرفتگی صدا
درمان اسهال
درمان التهابات چشمی
درمان یرقان و بیماری هی کبد
درمان سرفه کودکان
بهبود زخم، جراحت پوست و گزیدگی ها
تصفیه خون
آرام کننده سیستم دستگاه گوارشی و هضم
درمان ورم مخاط دهان
درمان بیماری ها و التهاب مجاری ادرار
درمان کم خونی
درمان زخم های واریسی
درمان دردهای معده، ترشی و سوزش
ضد اسپاسم( گرفتگی عضلات)
ضد آبریزش بینی
بهبود و درمان زخم های عفونی
رمان ورم دهان
افزایش ادرار
ترکیبات مهم بارهنگ
این ترکیبات عبارت هستند از: ایریدوئید گلوکزید از جمله آکوبین(رینانتین). موسیلاژ به میزان حدود ۵/۶ درصد که حاوی دست کم چهار پلی ساکارید می باشد.
تانن ها، کومارین از جمله آسکولتین، فلاونوئید از جمله آپی ژنین، اسید سیلی سیک به میزان دست کم یک درصد و املاح روی و پتاسیم.
اثرات مهم
برگ بارهنگ در درمان تورم نزله های قسمتهای فوقانی تنفسی (به علت دارا بودن تانن و موسیلاژ گیاه) موثر است. تمام اشکال خیسانده عصاره مایع، شربت، آب برگ تازه و پاستیل های تهیه شده از آن، مصرف می شود.
نکته: عصاره آبی در حالت سرد و عصاره مایع آن و همچنین آب برگ بارهنگ، اثرات توقف باکتری ها و باکتری کشی را دارا است؛ در حالی که دم کرده و جوشانده برگ، فاقد اثر است؛ چرا که در اثر گرما د- گلوکزیداز آن شکسته شده و از عمل فعال شدن اجسام بعدی، جلوگیری می کند.
دانه بارهنگ در درمان یبوست (اثر اصلی) کاربرد دارد و به عنوان داروی ضد التهاب دستگاه گوارش مصرف می شود.
نحوه ی آماده سازی و مصرف :
۲۵ گرم برگ های بارهنگ خشک شده را در نیم لیتر آب سرد بریزید و روی آتش بگذارید تا به مدت ۳ دقیقه بجوشد سپس از روی آتش بردارید و ۱۵ دقیقه دم کنید. دمنوش را صاف نموده و با عسل شیرین سازید و روزانه تا ۳ فنجان از آن را جرعه جرعه بنوشید.
طبیعت بارهنگ
طبیعت این گیاه سرد و خشک است.
ملاحضات
تاکنون مورد خاصی از منع مصرف بارهنگ ذکر نشده است اما مصرف بارهنگ برای خانم های باردار فقط زیر نظر پزشک امکان پذیر است.
