آکنه اغلب به صورت نقاط سرسیاه، نقاط سرسفید و جوشهای چرکی بروز میکند.
جوش صورت یا آکنه یکی از بزرگترین مشکلاتی است که نوجوانان را گرفتار میکند و متاسفانه درست زمانی به سراغ آنها میآید که بیش از هر وقت دیگر نگران زیبایی وضع ظاهر خود هستند. آکنه یک بیماری التهابی مزمن پوست است که اکثرا در دوران نوجوانی مزاحمت ایجاد میکند اما گاهی به طور متناوب در سراسر زندگی بارها و بارها فرد را گرفتار میکند.
آکنه در دختران در سنین پایینتری نسبت به پسران بروز میکند ولی در پسران معمولا تظاهرات بسیار شدیدتری دارد. بهطور کلی علائم و نشانههای آکنه در افراد مختلف متفاوت است و میتواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. اگر والدین یا اقوام نزدیک شما در دورهای از زندگی خود دچار نوع شدید آکنه شده باشند به شما توصیه میکنیم که بیشتر مراقب پوست خود باشید چون در آن صورت احتمال درگیری شدید پوستی در شما از بقیه بیشتر خواهد بود. نقطههای سرسفید، نقطههای سرسیاه آکنه اغلب به صورت نقاط سرسیاه، نقاط سرسفید و جوشهای چرکی بروز میکند.
غدد چربی در تمام سطوح پوست شما به غیر از کفپا و دست وجود دارد. اما بیشترین تراکم آنها در صورت، سینه، پشت و شانهها است. کار این غدد،ترشح چربی است. چربی تولید شده توسط مجاری چربی به سطح پوست راه یافته و به طور طبیعی روی پوست را میپوشاند. در دوران نوجوانی به علت تغییرات ناگهانی که در سطح هورمونهای جنسی رخ میدهد، غدد سباسه، تحریک میشوند و چربی بیش از حد تولید میکنند. این چربی زیادی مجاری انتقال چربی را مسدود میکند و به این ترتیب جوشهای سرسیاه تولید میشوند.
وقتی که چربی باقیمانده و لایههای مرده پوست نتوانند به بیرون پوست راه یابند، توسط باکتریهایش که به طور طبیعی در غده وجود دارند، عفونی میشوند و جوشهای سرسفید را ایجاد میکنند. گاهی نیز چربی ترشح شده فضای اطراف فولیکول مو را اشغال میکند در نتیجه مو نمیتواند از پوست خارج شود و باکتریهای موجود در پوست داخل منافذ مسدود شده و آنجا ایجاد عفونت و التهاب و جوشهای چرکی میکند.در آکنه شدید ممکن است کیست و آبسه هم دیده شود. کیست توری بزرگتر، سفتتر و عمیقتر از جوش معمولی است و در اغلب موارد خطرناک است. بعضی از کیستها تا زیر سطح پوست انتشار مییابند و پاره میشوند و به این طریق عفونت را در زیر پوست منتشر میکنند. جای این جوشها معمولا روی پوست باقی میماند.
آبسه یک ناحیه عفونی متورم و ملتهب وبسیار دردناک است که حاوی چرک فراوان است. خوردنیها و نخوردنیهای آکنه شاید این شایعترین سوِالی باشد که یک متخصص پوست از بیمار خود میشنود. و شاید این شایعترین گوشزدی باشد که افراد مبتلا به آکنه از دیگران میشنوند. واقعیت این است که نقش رژیم غذایی در ایجاد یا تشدید آکنه هنوز به اثبات نرسیده است.
گرچه گزارشاتی نیز موجود است که خوردن مداوم غذاهای خیلی چرب، شیرینی زیاد، سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، بادام، فندق، خرمالو، موز، پسته، تخمه، چیپس، پفک، نوشابه، نارگیل، تخممرغ و به تعبیری، همه آنچه که در قنادی و بقالی یافت میشود، را در بروز و تشدید آکنه موِثر دانسته است. اگر از دست این جوشهای لعنتی به ستوه آمدهاید،برای احتیاط بهجای خوردن اینها از سبزیجات و میوههای تازه استفاده کنید. استفاده از اسفناج، هویج، شاهی و گوجهفرنگی را به شما توصیه میکنیم. سعی کنید خوردن چای و ادویهجات را بسیار محدود کنید. عامل مهم دیگری که اثر آن در تشدید آکنه به اثبات رسیده، تماسهای شغلی است.
آکنه در کسانی که به علت شغلشان با روغنهای حیوانی و یا معدنی تماس دارند و یا در معرض هوای بسیار گرم و یا بسیار سرد هستند با شدت بیشتری بروز میکند.افرادی که شغلهای پر استرس دارند یا اینکه اصولا از نظر تیپ شخصیتی مضطرب محسوب میشوند معمولا دچار آکنههای شدید میشوند. اگر خود استرس عامل این تشدید نباشد، حداقل این است که افراد مضطرب معمولا بیش از حد صورت خود را دستکاری میکنند و این امر خود باعث تشدید بیماری میشود. از دیگر عوامل موثر، لوازم آرایشی، اختلال غدد درون ریز، تعریق زیاد، برخی داروها مانند کورتیزول، هورمونهای مردانه، قرصهای ضدبارداری، لیتیوم و باربیتوراتها را میتوان نام برد. خلاصه اینکه شاید بتوان گفت که قسمت خیلیها اینطور مقرر شده که در سنین نوجوانی گرفتار این معضل پوستی شوند (منظورم نقش ژنتیک است.)
روش برای خلاص شدن از شر آکنه اگر پوستتان چرب است روزی ۱ بار به آرامی پوست خود را با صابون غیرمعطر(ترجیحا صابونهای آنتی باکتریال) بشوئید . به این ترتیب که صورت خود را از کف بپوشانید و ماساژ دهید تا صابون در منافذ پوست نفوذ کند و چربیهای تجمع یافته و آلودگیها را از بین ببرد. پوست خود را ماساژ دهید. ماساژ باعث تخلیه چربی پوست میشود و از تجمع آن جلوگیری میکند. علاوه بر این ماساژ جریان خون پوست را بهبود میبخشد. بعد از ماساژ صورت خود را با آب گرم بشویید تا چربی آن گرفته شود و بعد بلافاصله مقداری آب سرد به پوست خود بپاشید تا منافذ آن بسته شود. پس از این کار پنبهای را به گلاب یا آبلیمو آغشته کنید و سطح پوستتان را با آن پاک کنید. گلاب و آبلیمو اثر قابض دارند و باعث افزایش گردش خون میشوند.
اگر پوستتان خیلی چرب است هفتهای یک بار از ماساژ با سرکه سیب استفاده کنید تا چربی پوست کاهش یابد. برای این کار سرکه سیب را با همان مقدار آب مخلوط کنید و روی پوست خود بمالید و ماساژ دهید و بعد از چند دقیقه پوستتان را بشوئید. آسودگی روانی داشته باشید. خواب خوب و مرتب داشته باشید، به میزان لازم استراحت کنید و از عصبانیت بپرهیزید. از مالیدن یا ترکاندن جوشها و آکنهها خودداری کنید. جوشهای چرکی را نباید با فشار خالی کرد. برای خالی کردن آنها دستگاههای مکندهای وجود دارد که جوشها را در شرایط کاملاً استریل تخلیه میکند. موهایتان را حداقل ۲ بار در هفته با شامپو بشوئید. اجازه ندهید که موهایتان روی صورت بیاید. حتی در شب و به هنگام خواب موی کثیف و چرب باعث پخش چربی و باکتریها میشود.
تعریق در ۱۵درصد افراد باعث تشدید آکنه میشود. پس از کار کردن در هوای گرم و مرطوب و پختن غذا و ورزش، عرقتان را بشوئید و در اسرع وقت چربی را از بدن و صورتتان پاک کنید. برای آرایش کردن از مواد آرایشی روغنی و چرب استفاده نکنید. زیرا این مواد میتوانند فولیکولهای مو را مسدود کنند و باعث ایجاد و یا تشدید آکنه شوند. خصوصاً افرادی که پوست چربی دارند باید از کرمهای مرطوب کننده و حتی ضدآفتابی استفاده کنند که فاقدچربی باشد. آرایش را روزی ۲ بار از صورت خود با آب و شیرپاککنهای فاقد چربی و سازگار با پوست پاک کنید.
قبل از استفاده از مارک جدید لوازم حتما آن را روی بازوی خود تست کنید تا مطمئن شوید که پوستتان به آن حساسیت ندارد. اشعه ماوراء بنفش خورشید، باعث بهبود ضایعات میشود اما در ۱۰ درصد افراد باعث تشدید علائم میشود. در زمان قاعدگی حساسیت غدد چربی دختران نسبت به هورمونهای جنسی مردانه افزایش مییابد و این باعث افزایش چربی پوست در آنها میشود. برای جلوگیری از بروز یا تشدید آکنه در این زمان باید پوست خود را با صابون بشوئید و پس از شستشو پوستتان را با پنبه آغشته به محلولهای الکلی موجود در بازار که حاوی آنتیبیوتیک هستند پاک کنید.
حوله صورتتان را هر روز عوض کنید و همیشه از حوله تمیز و خشک استفاده کنید زیرا باکتریها این توانائی را دارند که به سرعت در حولههای مرطوب رشد کنید. از ورزش و پیادهروی غفلت نکنید. اگر هر روز صبح ۳ کیلومتر پیادهروی کنید و بعد از آن دوش بگیرید متوجه میشوید که پس از مدت کوتاهی بسیاری از جوشها برطرف شده و پوستتان بسیار شادابتر میشود.
حرف آخر آکنه را نباید یک عارضه جزئی و کماهمیت تلقی کنید زیرا میتواند فشارهای عصبی فراوانی را برای فرد ایجاد کند. حتی ملایمترین انواع آکنه دست کم یکسال باقی میماند. مدت بیماری در برخی افراد به ۱۵ سال و حتی تا آخر عمر نیز رسیده است. در صورت طولانی شدن مدت آکنه فرد اعتماد به نفس خود را از دست میدهد و تصور بدی از ظاهر خود پیدا میکند. درمان در اغلب موارد موثر است اما نیاز به حوصله و صرف وقت فراوان دارد. در بسیاری از افراد بیماری پس از دوران بلوغ و نوجوانی خودبهخود برطرف میشود
آکنه اغلب به صورت نقاط سرسیاه، نقاط سرسفید و جوشهای چرکی بروز میکند. از مالیدن یا ترکاندن جوشها و آکنهها خودداری کنید. جوشهای چرکی را نباید با فشار خالی کرد. برای خالی کردن آنها دستگاههای مکندهای وجود دارد که جوشها را در شرایط کاملاً استریل تخلیه میکند