شاید دوست داشته باشید برای صبحانه پنکیک و تخم مرغ بخورید، برای ناهار ساندویچ بوقلمون و برای شام استیک همراه با سیب زمینی، و سؤالی هم برایتان پیش نیاید زیرا برایتان عادی شده. این طبیعی است که کربوهیدرات و پروتئین را در یک وعده بخورید و احتمالاً این کاری است که سال‌هاست انجام می‌دهید. ولی آیا روش درستی است؟
ممکن است گوارش را سخت کند
کربوهیدرات و پروتئین گوارش‌های متفاوتی دارند، بنابراین با مصرف هم‌زمان این دو، ممکن است گوارش و هضمشان پیچیده‌تر شود. رژیم‌های متعددی بر اساس این اصل وجود دارند که می‌گویند اگر شما کربوهیدرات و پروتئین را از هم جدا کنید، وزن کم خواهید کرد.
این توصیه برای اولین بار توسط ویلیام هووارد، پزشک نیویورکی ارائه شد که می‌گفت، باید رژیمی را در پیش بگیرید که به شما این امکان را ندهد تا نشاسته و پروتئین را هم‌زمان مصرف کنید. خودِ او با این روش، در عرض سه ماه، ۵۰ پوند از وزنش کم کرد و ضمناً بیماری قلبی و کلیوی او نیز درمان شد. این شیوه بعدها رژیم غذایی دکتر هِی (HAY) نامیده شد. از آن به بعد، رژیم‌های دیگری نیز بر اساس این تئوری ارائه شدند.
غذاهای پروتئینی به روشی متفاوت با غذاهای کربوهیدراتی گوارش می‌شوند
وقتی غذای کربوهیدراتی یا نشاسته‌ای می‌خورید، مثلاً پاستا یا سیب زمینی، پروسه‌ی گوارش از دهان و با استفاده از فرایند قلیایی شروع می‌شود. با حرکت غذا به سمت معده، فرایند گوارش ادامه پیدا کرده و اسید معده برای گوارش ترشح می‌شود و هر نوع باکتری را در غذا نابود می‌کند. پروسه‌ی هضم و گوارش در روده‌های کوچک و بزرگ ادامه می‌یابد. از طرفی دیگر، گوارش پروتئین در معده و با استفاده از فرایند اسیدی شروع می‌شود. پیوندهای پروتئینی با اسید هیدروکلریک شکسته شده و پپسین (آنزیم گوارنده‌ی پروتئین) اجزای پروتئین را به ذرات کوچک‌تری تبدیل می‌کند. گوارش پروتئین در روده‌ی کوچک و بزرگ ادامه پیدا می‌کند.
اگر کربوهیدرات و پروتئین با هم خورده شوند، خوب هضم نمی‌شوند
دلیل دکتر هِی برای این تئوری این است که، وقتی نشاسته‌ها و پروتئین‌ها با هم خورده می‌شوند، بدن نمی‌تواند آن‌ها را به‌درستی گوارش کند. یافته‌ها نشان داده که برای گوارش نشاسته‌ها ۲ ساعت و برای گوارش پروتئین‌ها ۴ ساعت زمان لازم است، اما وقتی این دو با هم خورده می‌شوند، ۱۳ ساعت زمان لازم است تا غذا هضم شود.
وقتی به چنین زمان طولانی نیاز است تا غذا هضم شود، می‌تواند موجب تخمیر شده و فرآورده‌های جانبی سمی تولید شود. به گفته‌ی دکتر هِی، این فرآورده‌های جانبی می‌توانند مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد کنند و بدن به سختی می‌تواند از شر این سموم رها شود. او همچنین می‌گوید، وقتی نشاسته‌ها و پروتئین‌ها جداگانه خورده می‌شوند، قلیا و اسید بدن در تعادل خوبی بوده و بنابراین بدن بهتر می‌تواند سموم را دفع کند. غذا نیز بهتر هضم شده و شما نیز احساس بهتری خواهید داشت.
قوانین رژیم دکتر هِی چیست؟
۱. نشاسته‌ها و قندها را همراه پروتئین‌ها یا سایر غذاهای اسیدی هم‌زمان مصرف نکنید.
۲. سبزی‌ها و میوه‌ها باید بخشی اصلی از رژیم شما باشند.
۳. میوه‌ها را به تنهایی و ۳۰ دقیقه قبل از هر غذای دیگری بخورید.
۴. همراه هیچ غذایی شیر ننوشید.
۵. بین وعده‌های نشاسته و پروتئین ۴ ساعت فاصله بگذارید.
۶. در یک وعده، دو پروتئین فشرده را با هم نخورید، مثلاً گوشت و مغزها.
۷. سبزیجات را می‌توانید با نشاسته یا پروتئین ترکیب کنید.
آیا رژیم دکتر هِی کمکی به کاهش وزن می‌کند؟
تحقیقات زیادی در مورد ترکیب کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها انجام نشده، اما مطالعه‌ای که در نشریه‌ی بین‌المللی Obesity and Related Metabolic Disorders منتشر شد، تأثیرات رژیم غذایی ترکیبی و رژیم متعادل را بررسی کرد.
شرکت کننده‌ها ۵۴ بیمار چاق بودند که به طور تصادفی تعیین شد تحت رژیم ترکیبی یا رژیم متعادل باشند. هر دو رژیم بسیار کم کالری بودند (روزانه ۱۱۰۰ کالری). هر دو گروه، کاهش چشمگیری در چربی بدن و نسبت کمر به باسن پیدا کردند. نتیجه گرفته شد که، هر چند هر دو گروه از نظر چربی بدنی و سلامت عمومی بهبودهایی داشتند اما گروهی غذاهای ترکیبی مصرف کرده بود، کاهش وزن بیشتری نسبت به گروه دیگر نداشت.
بنابراین بر اساس این مطالعه، پیروی از رژیم غذایی ترکیبی، نتایج بیشتری برای کاهش وزن ندارد. کاهش وزنی که هر دو گروه تجربه کردند، ناشی از پیروی از یک رژیم غذایی با کالری محدود بوده است.
بنابراین کربوهیدرات را با پروتئین ترکیب کنید یا نه؟
پیروی از رژیمی که پروتئین‌ها را از کربوهیدرات‌ها جدا می‌کند، عملاً کار سختی است اما فواید زیادی دارد. اگر جزو آن‌هایی هستید که معده‌ی حساسی دارید، این روش می‌تواند به سیستم گوارشتان کمک کند و احساس بهتری داشته باشید. ضمناً می‌تواند باعث کاهش وزنتان هم بشود. این کاهش وزن نتیجه‌ی پیروی از یک رژیم غذایی سالم‌تر خواهد بود چون توجه خاصی به هر چیزی که می‌خورید خواهید داشت.
برای سازگاری پیدا کردن با رژیمی مانند رژیم دکتر هِی، باید انضباط خاصی در پیش بگیرید و تابع قوانین زیادی باشید. یعنی توجه زیادی به غذاهایی که می‌خورید، چیزهایی که همراه غذایتان می‌خورید، و زمانی که این غذاها را می‌خورید داشته باشید. شاید مجبور بشوید بعد از پایان وعده‌ای ساعت‌ها منتظر بمانید تا زمان خوردن وعده‌ی بعدی برسد و اگر جزو آن‌هایی هستید که عاشق خوردن استیک همراه با سیب زمینی هستید یا دوست دارید پنکیک‌تان را با تخم مرغ بخورید، مجبورید این عادت‌ها را کنار بگذارید. اما اگر برای وزن کم کردن مشکل دارید یا دچار مشکلات گوارشی هستید، این نوع رژیم ارزش امتحان کردن را دارد. شاید نتیجه‌ی خوبی بگیرید و احساس خیلی بهتری پیدا کنید!
