اصل تقدم ماده بر روح و تقدم جسم بر روان و اصالت نداشتن نیروهای روانی و ارزشهای روحی و معنوی، از اصول اساسی ماتریالیسم فلسفی است.
نقطه مقابل این اصل، اصل فلسفی دیگری است مبنی بر اصالت روح و اینکه همه ابعاد اصیل وجود انسان را نمی توان با ماده و شؤون آن توجیه و تفسیر کرد. روح واقعیتی است اصیل در حوزه وجود انسان و انرژی روحی، مستقل از انرژیهای مادی است، از این رو نیروهای روانی یعنی نیروهای فکری، اعتقادی، ایمانی و عاطفی عامل مستقلی برای پاره ای حرکتها – چه در سطح وجود فرد و چه در سطح جامعه – به شمار می روند و از این اهرمها برای حرکت تاریخ می توان استفاده کرد.
بسیاری از حرکات تاریخ مستقلاً از این اهرمها ناشی شده و می شوند. مخصوصاً حرکات متعالی فردی و اجتماعی انسان مستقیماً از این نیروها سرچشمه می گیرد و تعالی خود را از همین جهت کسب کرده است.
نیروهای روانی احیاناً نیروهای مادی بدنی را نه تنها در سطح فعالیتهای اختیاری حتی در سطح فعالیتهای مکانیکی و شیمیایی و زیستی تحت تأثیر شدید خود قرار می دهد و آنها را در جهت خاص خود استخدام می نماید. تأثیر تلقینات روانی در بهبود بیماریهای جسمی و تأثیر خارق العاده عملیات هیپنوتیزمی از این قبیل و غیرقابل انکار است. (برای اطلاعات بیشتر به کتاب تداوی روحی تألیف کاظم زاده ایرانشهر مراجعه شود).
علم و ایمان، خصوصاً ایمان، بالاخص آنجا که این دو نیروی روانی هماهنگ گردند، نیرویی عظیم و کارآمد است و می تواند نقش زیرو رو کننده و پیش برنده خارق العاده ای در حرکات تاریخی داشته باشد. اصالت روح و نیروهای روحی، یکی از ارکان ” رئالیسم فلسفی ” است. (برای مطالعه در این زمینه به جلد اول و دوم اصول فلسفه در روش رئالیسم رجوع شود).
