بهداشت پوست

بهداشت پوست نوجوانان
در دوران بلوغ به علت تغییرات هورمونی و ترشح هورمون‌های جنسی ، پیاز مو ، غدد عرق اکرین و اپوکرین در محل‌های ویژه‌ای از بدن رشد بیشتری کرده و فعال‌تر می‌شوند . فولیکول‌های مو در روی صورت مردان و… فعال‌تر و انتهای موها زبرتر می‌شوند .غدد چربی در روی صورت ، سینه و قسمت بالای پشت فعال می‌شوند و  دانه‌های غرور جوانی ممکن است بروز کند.
یکی از تغییرات چشمگیر دیگر که در دوره نوجوانی در پوست بروز می‌کند ، ظاهر شدن تعدادی خال‌های رنگ‌دانه است که معمول‌ترین آن‌ها کک و مک است که به علت عدم انتشار یکنواخت ملانین در سطح پوست و تجمع آن در نقاط ویژه‌ای تظاهر می‌کنند . به‌طور متوسط ، نوجوانان سفید پوست ممکن است ۲۰-۱۵ عدد از این خال‌ها روی بدنشان پیدا شود و معمولاً بعد از دوره نوجوانی دیگر خال جدیدی ظاهر نمی‌شود . کک و مک که دانه‌های کوچک قهوه‌ای رنگی هستند ، معمولاً  در نواحی که در برابر اشعه آفتاب قرار می‌گیرند ظاهر می‌شوند .یکی دیگر از مشکلات پوستی که در دوره نوجوانی بروز می‌کند ،جوش‌های غرور  است که ۹۰ درصد پسرها و ۸۰ درصد دخترها را مبتلا می‌سازد  . بروز جوش‌های غرور جوانی به علت فعالیت شدید غدد چربی است که به‌وسیله هورمون اندروژن  تحریک می‌شوند . این جوش‌ها ابتدا به‌صورت نقطه سفید رنگی هستند که به علت خشک شدن چربی مترشحه در مجاری غدد چربی پوست ایجاد می‌شوند . پس از مدتی در اثر فشار مواد کراتینی مجاری باز شده و مواد داخل آن ، در اثر اکسیداسیون سیاه‌رنگ شده و چنانچه شرایط برای توسعه آن‌ها مناسب باشد به‌صورت پابول  پوستول  و بالاخره در اثر عوامل میکروبی به‌صورت جوش برجسته التهابی  خودنمایی می‌کند . محل معمولی این جوش‌ها بیشتر در صورت است . ولی در قسمت بالای قفسه سینه ، پشت شانه‌ها و روی شانه‌ها هم بروز می‌کنند .
غیر از تغییرات هورمونی عوامل دیگر مانند اضطراب عوامل شیمیایی (فنوباربیتال ، ایزونیازید و فنی توئین) ممکن است سبب بروز جوش‌ها و تشدید آن‌ها شوند . نوجوانانی که دچار جوش‌های غرور می‌شوند معمولاً پوست و موی آن‌ها چرب است .
برای پیشگیری از عفونی شدن این جوش‌ها ، بهترین روش رعایت اصول بهداشتی است : مانند استحمام روزانه و شستشوی پوست صورت با آب گرم و صابون (به‌خصوص شب‌ها قبل از خواب) ، محافظت پوست از باد ،آفتاب ، گرد و خاک و … اگر چه توصیه می‌شود که رژیم غذایی در بهبود این جوش‌ها نقش دارد، ولی محدودیت غذایی توصیه نمی‌شود بلکه بهتر است به نوجوانان آموزش داده شود که خود دقت کنند و متوجه شوند که چه غذایی سبب ازدیاد جوش‌ها می‌شود تا از خوردن آن‌ها پرهیز کنند .
مصرف مایعات فراوان ، میوه‌ها ، سبزی‌ها در پیشگیری از بروز جوش‌های غرور و یا تشدید آن‌ها مؤثر است  . خارج کردن چربی درون دانه‌ها با دست‌های تمیز و گاز ضد عفونی توأم با فشاری نرم و آرام پیشنهاد می‌شود . وسایل استحمام ، حوله صورت ، تیغ یا ماشین ریش تراش باید ویژه و شخصی باشد . لباس زیر هر روز تعویض ، شسته و اتوکشی شود . از دست زدن و بازی کردن با جوش‌ها مطلقاً خودداری شود . ورزش کردن ، تفریح در هوای پاک و تمیز ، استراحت کردن به‌اندازه کافی در پیشگیری از بروز جوش‌های غرور مؤثر است . پرهیز از سیگار کشیدن در سلامت پوست و حفظ زیبایی و درخشندگی پوست صورت نقش اساسی دارند . پایبند بودن به دین و خدای بزرگ ، به انسان، شکیبایی و اعتماد به نفس می‌دهد که از عصبانیت و نگرانی‌ها و فشارهای روانی که عاملی برای بروز جوش‌های غرور هستند ، جلوگیری می‌کند . چنانچه جوش‌های غرور به حالت التهابی بروز کنند ، ممکن است درمان با آنتی‌بیوتیک ( تتراسایکلین ) به‌صورت دوره‌ای ، کورتیکواستروئید ، تزریق در ضایعه‌ها ، جراحی‌های کوچک لازم باشد .
بهداشت پوست بزرگ‌سالان :
تغییرات پوستی در بزرگ‌سالان بستگی به وراثت و عوامل محیطی دارد ، ضایعات مختلفی در این سن در پوست دیده می‌شوند مانند بروز غدد چربی  که به علت شاخی شدن بافت چربی است ، پیدا شدن آکنه‌های شاخی  و سیستهای چربی  و بالاخره منگوله‌های پوستی  ممکن است به‌تنهایی یا مشترکاً ظاهر شوند .
بعضی از تغییرات پوستی مانند پیدا شدن لکه‌های قهوه‌ای که در بزرگ‌سالان اتفاق می‌افتد موقتی و زودگذر است در صورت که به علت بارداری و خوردن قرص‌های ضد بارداری ، یا در اثر اشکال و تغییر در ترشح هورمون‌هاست که در ساختار پوست ، تغییراتی ایجاد می‌کنند . این لکه‌ها بعد از زایمان ، با قطع قرص‌های ضد بارداری و یا درمان اختلال ترشح هورمون‌ها ناپدید می‌شوند . در این سن کم‌کم علائم چروکیدگی پوست خودنمایی می‌کند ، بعضی از مشخصات مردانه در زن‌ها بروز می‌کند مانند پیدا شدن موهای بلند و پراکنده در ناحیه چانه و زیر چانه ، همچنین بروز میخچه در انگشتان پا در این سن بیشتر به چشم می‌خورد .
برای پیشگیری از این عوارض پوستی توجه به رعایت اصول بهداشتی دارای اهمیت خاصی دارد . مانند استحمام روزانه، توجه به رژیم غذایی صحیح و مناسب سن ، اجتناب از پوشیدن لباس‌هایی با الیاف مصنوعی ، پیشگیری از خستگی جسمی و روحی ، پرداختن به ورزش و تفریح در هوای پاک و دور از آلودگی‌های شهر و اجتناب از پوشیدن کفش‌های تنگ و نوک باریک . افراد بزرگ‌سال باید در هنگام حمام کردن ، پوست بدن خود را مورد بررسی قرار دهند و چنانچه تغییرات غیرطبیعی در آن مشاهده کردند هر چه زودتر با پزشک مشورت کنند تا از بروز هر اتفاق ناگواری پیشگیری شود . عمده‌ترین صدمات پوستی که از سن جوانی تا بزرگ‌سالی ممکن است بروز کند ، التهاب پوست به علت مصرف مواد آرایشی است که یکی از رایج‌ترین آن‌ها التهاب لب‌ها است؛ مواد رنگی رژلب دارای ائوزین است که لب‌ها را نسبت به نور خورشید حساس کرده و در نتیجه متورم و ملتهب می‌کند .
لذا بهتر است خانم‌ها از مالیدن رژلب و به کار بردن مواد آرایشی خودداری کنند و یا قبل از به کار بردن رژلب ائوزین دار ، از یک کرم محافظ برای مالیدن روی لب‌ها استفاده کنند .