حجاب – چادر

پرسش. آیا در متون اسلامی روایتی در مورد چادر گذاشتن بانوان آمده است؟ در مورد برتری چادر نسبت به نوع پوشش‏ های دیگر مثل مانتو توضیح دهید.

پاسخ: تعبیری که در متون دینی شده است جِلباب است؛ چنان‏که در آیه ۵۹ سوره احزاب آمده است و مراد از آن پارچه‏ ای است که همانند ردا زن را می‏پوشاند.    (در تفسیر المیزان چنین آمده است: مراد از جلباب جامه‏ ای سرتاسری است که تمام بدن را می‏پوشاند. المیزان، ج ۱۶، ص ۳۳۹.)    حجاب حضرت فاطمه زهرا علیه السلام جلباب بوده است؛ چنان که روایت شده که حضرتش با این حجاب برای خطبه خواندن روانه مسجد شد.    (بحارالانوار، ج ۲۹، ص ۲۲۱.)  

البته آنچه اصل است پوشیده شدن به نحو مناسب از نظر کم و کیف برای زن است. اسلام می‏خواهد زن در پرده عفاف و حجاب باشد. پوشیده شدن کیفی یعنی علاوه بر پوشیده شدن، نکته دیگری نیز باید رعایت شود و آن پرهیز از «تبرّج» است.    (اشاره به آیه وَلا تَبَرُّجْنَ تَبَرُّجَ الجاهِلِیَّهِ الاُولی. احزاب (۳۳، آیه ۳۳)) 

و مراد از تبرّج ظاهر کردن زینت و نوعی عشوه‏ گری در زنان است که نحوه راه رفتن، نوع لباس که برجستگی‏ ها را نشان می‏دهد، رنگ لباس که انگشت‏نماست و همین طور مدل لباس که در چشم مردم ظهور داشته باشد، را شامل می‏شود.

پس درپوشش دو امر شرط‏ است اول پوششی‏ که بدن را بپوشاند وحدودش رعایت شود و دوم پوششی که انگشت‏ نما و تحریک‏ کننده نباشد و جلب توجه نکند. به نظر می‏رسد چادرمشکی ایرانی همه این معیارهارا درخود دارد. البته با مانتویی‏ که شرایط فوق را داشته باشد هم گناهی رخ نداده است امّا در انتخاب بین خوب که به حداقل بسنده ‏شود مثل‏ روسری ومانتو بااحرازشرایط وبین خوب‏ترکه‏چادر با اوصاف ذکر شده باشد، انصاف این‏است که‏چادر ـ که‏نشان ملّی‏ماست ودرپوشیدن آن‏شباهت بیشتری به حجاب‏ بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا علیه السلام پیدامی‏شود ـ ترجیح دارد. علاوه بر اینکه چادر از تبرّج دورتر است تا مانتو، و چادر سرکردن افراط محسوب نمی‏شود.

البته همه این کلام در صورتی است که زن آرایش نکرده باشد در غیر این صورت حتی محل زینت شده چه صورت باشد چه دست‏ها واجب است، پوشیده شود.
الگوی زن مسلمان در پوشش حضرت فاطمه زهرا علیه السلام است هنگامی که در جامعه حضور پیدا می‏کند؛ آنگاه که حضرتش برای خطبه فدکیه به طرف مسجد حرکت می‏کند، کیفیت حضورش به این صورت بیان شده است:
مقنعه‏اش را بر سرش انداخته بود و جلبات همه بدنش را پوشانده بود، در حالی که گروهی از زنان دورش را گرفته بودند. به حالی آمد که پایین جلباب زیر پایش می‏رفت. حضرت فاطمه زهرا علیه السلام در حالی راه می‏رفت که‏ شبیه ‏ترین فرد ـ حتی در راه‏رفتن ـ به پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله بود. آنگاه در پشت پرده ‏ای که به دستور حضرتش آویخته شد، قرار گرفت و شروع به سخن کرد.   ( ر.ک. احمد بن علی طبرسی، الاحتجاج، مشهد، نشر مرتضی، ۱۴۰۳ ق، ج ۱، ص ۹۸)