در آیه ۵ سوره الرحمن آمده: «الشمس و القمر بحسبان» در این آیه این مطلب مطرح می شود که در کار عالم حساب و نظم برقرار است، چیزی بی حساب و بی قاعده وجود ندارد. در زبان عربی یک ”حسبان” داریم و یک “حسبان ” که این دو مصدر هستند و یک فعل داریم یکی ”حسب” و دیگری ”حسب “. ”حسب” مصدرش “حسبان” است و ”حسب” مصدرش ”حسبان”. ” حسب ” یعنی گمان کرد ”حسبان ” یعنی گمان کردن. ولی ”حسب” یعنی حساب کرد. ”حسب حسبانا” یعنی حساب کرد حساب کردنی.
می فرماید: «الشمس و القمر بحسبان» خورشید و ماه با حسابی موجود هستند یعنی در کار اینها حساب و نظم معین هست، در حرکاتی که اینها دارند حساب و نظمی در کار است. در حرکت وضعی و حرکت انتقالی که هر یک از این ذرات آسمانی بلکه کهکشانها صدها جور حرکت دارند – و در همه چیزشان – حساب است تصادفات و بی نظمی در کار عالم وجود ندارد. چرا این را می گوید؟ بعد خواهیم گفت، برای اینکه انسان را بگوید: ای انسان! سر را تسلیم حساب کن، خیال نکن در کار عالم حسابی نیست «الا تطغوا فی المیزان * و اقیموا الوزن بالقسط و لا تخسروا المیزان ؛ هرگز در میزان عدل تعدی نکنید و هر چیز را به ترازوی عدل و انصاف بسنجید و هیچ در میزان کم فروشی نکنید» (الرحمن/۸و۹).
