حضرت فاطمه (س) از نظر اهل سنت:
شخصیت فاطمه زهرا (س)، در روایات اهل تسنن به عنوان بانویی جامع فضائل انسانی ترسیم شده است. روایات اهل سنت در فضائل فاطمه زهرا(س) اعم از روایات تفسیری و غیرتفسیری است. روایات تفسیری جایگاه آن حضرت را از منظر قرآن نشان داده و بیانگر شخصیت فاطمه زهرا (س) در تعابیر الهی است.
در روایات غیر تفسیری ابعاد دیگری از شخصیت حضرت فاطمه با نقل رسول خدا (ص)، آشکار میشود. جمعبندی هر دو دسته از روایات آن که حضرت زهرا(س) در کانون اهل بیت پیامبر(ص) قرار داشته، معصوم از هر خطا، ضامن تداوم نسل پیامبر(ص)، آگاه به حقایق دینی، قاطع در دفاع از حق در دوران رسالت، مدافع حریم ولایت پس از رحلت پدر، محبوبترین شخص نزد رسول خدا(ص)، سرور زنان دو عالم و … میباشند.جایگاه شخصیت فاطمه (س) نزد اهل سنت:
حضرت زهرا (س) در نزد اهل سنت نیز به عنوان سیده نساء العالمین شهرت دارد. از عایشه نیز نقل است که پیامبر اکرم، فاطمه را بهترین زنان عالم (خیر النساء) خوانده است. سیوطی میگوید: «ما عقیده داریم برترین زنان عالم، مریم و فاطمه(س)اند» آلوسی میگوید: در حدیث آمده است: «ان الفاطمه البتول افضل نساء المتقدمات و المتاخرات.» یعنی حضرت فاطمه (بتول) برترین زنان پیشین و پسین است.
با این حدیث، افضل بودن فاطمه(س) بر تمام زنان ثابت میشود. زیرا او روح و روان رسول خدا بود. از این رو بر عایشه نیز برتری داشت. ابنالجکنی میگوید:«بنابر قول صحیحتر، فاطمه از همه زنان افضل است». روایاتی به همین مضمون در صحیح بخاری، صحیح ترمذی، مستدرک الصحیحین، حلیه الاولیاء ابی نعیم، خصائص النسائی، کنز العمال و … نیز نقل شده است.
عبیده هروی می گوید: «فاطمه را از آن جهت بتول نامیدند زیرا که نظیر و مانندی نداشت.» زمخشری در تفسیر خود درباره آیه ۱۲ سوره تحریم می نویسد: «تنها چهار تن از زنان عالم کامل ترین هستند: آسیه همسر فرعون، مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد و فاطمه دختر محمد(ص)» این روایت را نجار، مسلم و ترمذی نیز از پیامبر اکرم نقل کرده اند. زمخشری و سیوطی در تفاسیر خود اشاره کرده اند که همانگونه که برای حضرت مریم از آسمان غذای آسمانی فرود می آمد این مائده آسمانی بر حضرت زهرا نیز فرود آمد و هنگامی که رسول اکرم از او سوال کرد این غذاها از کجاست، ایشان پاسخ دادند: «…هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ» زکریا نیز همین سوال را از حضرت مریم کرده بود و چنین پاسخ شنیده بود.
حضرت زهرا (س) در کلام محققین اهل سنت:
۱. ابن صباغ مالکی: «در افتخار فاطمه همین بس که دختر پیامبر صلی الله علیه و آله خیرالبشر است، فاطمهای که ولادتش پاک، و سیده است به اتفاق همه مسلمین.»
۲. محمد بن طلحه شافعی: «دقت کن در آیه مباهله و ترتیب و عبارات آن، و اشاراتی که به علو مقام فاطمه دارد، و چگونه او وسط قرار گرفته است، (چنانکه در حال رفتن بین پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام بود) تا مقام و منزلت او بیشتر روشن گردد.»
۳. عباس محمود، العقاد المصری: «در هر دینی یک چهره از زن کامله وجود دارد که همه او راتقدیس میکنند. و گویا او نشانه خداوند بین مردان و زنان است، در مسیحیت چهره مریم پاکدامن، و در اسلام لاجرم آن چهره کامله فاطمه بتول میباشد.»
۴. دکتر علی ابراهیم حسن: «در زندگی فاطمه انواع عظمتها را میبینیم که این عظمتها را همچون بلقیس و… از راه داشتن قصر و ثروت و زیبائی ظاهری به دست نیاورده است. و همچون عایشه، شهرت خویش را از راه رهبری جنگجویان (در جنگ جمل) ورویارویی با مردان به چنگ نیاورده، بلکه از راه حکمت و بزرگی شخصی خود، عالم را از حکمت و عظمت پر نموده است، حکمتی که مرجعش کتب فلاسفه و علماء نیست. بزرگی که ریشهاش پادشاهی و ثروت نیست بلکه از درون جانش و کمالات نفسش ریشه میگیرد.»
آری او شخصیتی است که هر قدر فهم بشر در شناخت حقیقتش بیشتر فرو رود، با مسائل حل نشده و رازهای ناگشوده بیشتری روبرو میشود، و سرانجام عاجزانه باید بگویند که اندیشهها از درک فضائل زهرا عاجزند.احادیث از منابع اهل سنت درباره حضرت فاطمه زهرا (س):
روایات مختلفی درباره فضایل دخت پیامبر اکرم(ص) حضرت فاطمه زهرا(س) در کتابهای گوناگون از جمله کتب برادران اهل سنت نقل شده است…۱- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «إذا کانَ یَوْمُ القیامَهِ نادى مُنادٍ: یا أَهْلَ الجَمْعِ غُضُّوا أَبْصارَکُمْ حَتى تَمُرَّ فاطِمَه».
روز قیامت یک صدائی بلند میشود که إی مردم غضّ بصر کنید که فاطمه (س) میخواهد عبور کند.منابع: کنز العمّال ج ۱۳ ص ۹۱ و ۹۳/ منتخب کنز العمّال بهامش المسند ج ۵ ص ۹۶/ الصواعق المحرقه ص ۱۹۰/ أسد الغابه ج ۵ ص ۵۲۳/ تذکره الخواص ص ۲۷۹/ ذخائر العقبى ص ۴۸/ مناقب الإمام علی لابن المغازلی ص ۳۵۶/ نور الأبصار ص ۵۱ و ۵۲/ ینابیع المودّه ج ۲ باب ۵۶ ص ۱۳۶.۲- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «کُنْتُ إذا اشْتَقْتُ إِلى رائِحَهِ الجنَّهِ شَمَمْتُ رَقَبَهَ فاطِمَه».
اگر به بوی بهشت اشتیاق میکردم فاطمه را بو میکردم.منابع: منتخب کنز العمّال ج ۵ ص ۹۷/ نور الأبصار ص ۵۱/ مناقب الإمام علی لابن المغازلی ص ۳۶۰.۳- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «یا عَلِیّ إِنَّ اللّهَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَکَ فاطِمَه».
یا علی! خدا به من دستور داد تا تو را به ازدواج فاطمه در آورم.منابع: الصواعق المحرقه باب ۱۱ ص ۱۴۲/ ذخائر العقبى ص ۳۰ و ۳۱/ تذکره الخواص ص ۲۷۶/ مناقب الإمام علی من الریاض النضره ص۱۴۱/ نور الأبصار ص۵۳.۴- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «إِنّ اللّهَ زَوَّجَ عَلیّاً مِنْ فاطِمَه».
خدا علی و فاطمه را به ازدواج در آورد.منبع: الصواعق المحرقه ص ۱۷۳.۵- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «سیّدَهُ نِساءِ أَهْلِ الجَنَّهِ فاطِمَه».
سرور زنان بهشت فاطمه است.منابع: کنز العمّال ج۱۳ ص۹۴/ صحیح البخاری، کتاب الفضائل، باب مناقب فاطمه/ البدایه والنهایه ج ۲ ص۶۱.۶- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ الجَنَّهَ: عَلیٌّ وَفاطِمَه».
اولین کسانی که وارد بهشت میشوند : علی و فاطمه هستند.منابع: نور الأبصار ص ۵۲/ شبیه به آن در کنز العمّال ج ۱۳ ص ۹۵.۷- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «فاطِمَه بَضْعَهٌ مِنّی مَنْ آْذاهَا فَقَدْ آذانِی».
فاطمه پاره وجود من است، هر که او را بیازارد مرا آزرده است.منابع: السنن الکبرى ج ۱۰ باب من قال: لا تجوز شهاده الوالد لولده ص ۲۰۱/ کنز العمّال ج ۱۳ ص ۹۶/نور الأبصار ص۵۲/ ینابیع المودّه ج ۲ ص ۳۲۲.۸- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «فاطِمَه بَهْجَهُ قَلْبِی وَابْناها ثَمْرَهُ فُؤادِی».
فاطمه بهجت و سرور قلب من است و دو پسرش میوه دل من هستند.منبع: ینابیع الموّده ج ۱ باب ۱۵ ص ۲۴۳.۹- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «فاطِمَه إِنّ اللّهَ غَیْرُ مُعَذِّبِکِ وَلا أَحَدٍ مِنْ وُلْدِکِ».
ای فاطمه خدا نه تو را عذاب میدهد نه کسی از پسرانت را.منابع: کنز العمّال ج۱۳ ص۹۶/ منتخب کنز العمّال بهامش مسند أحمد ج۵ ص۹۷/ إسعاف الراغبین بهامش نور الأبصار ص۱۱۸.۱۰- قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «کَمُلَ مِنَ الرِّجال کَثِیرُ وَ لَمْ یَکْمُلْ مِنَ النساءِ إِلاّ أَرْبَع: مَرْیـــم وَ آسِیَه وَ خَدیجـــَه وَ فاطِمـــَه»
از مردان خیلی به کمال رسیدند، ولی از زنان فقط ۴ نفر: مریم و آسیه و خدیجه و فاطمه.منبع: نور الأبصار ص ۵۱.