فصل اول ـ روابط زوجین در ازدواج منقطع
این قسمت توضیح واژگان کلیدی مبحث مورد نظر، برای ورود به اصل موضوع در این گفتار است.قسمت اول ـ تعریف “روابط “: روابط جمع رابطه و به معنای پیوندها و پیوستگیها۵۳ است و رابطه به معنای پیوند، بستگی، ایجاد علاقه، تولید پیوند به کار میرود. همچنین رابطه کلمهای است که دلالت بر ربط میان دو چیزدارد.۵۴
یا به عبارت دیگر، رابطه حقوقی، بستگی حقوق دو یا چند شخص با اشیاء و اموال و حقوق و منافع را گویند چنانکه بین زوج و زوجه نوعی بستگی وجود دارد که از عقد ازدواج ناشی میشود.۵۵
قسمت دوم ـ تعریف “زوجین”: زن و مردی که بین آنها رابطه زناشوئی وجود داشته باشد.۵۶ این کلمه تثنیه زوج و به معنای زن و شوهر بکار میرود.۵۷قسمت سوم ـ تعریف “ازدواج”: ازدواج، جفت گرفتن، زن گرفتن، شوهرکردن، با یکدیگر هم جفت و قرین شدن را گویند. ازدواج رابطه حقوقی است که برای همیشه یا مدت معین به وسیله عقد مخصوص بین زن و مرد حاصلشده و به آنها حق میدهد که از یکدیگر تمتع جنسی ببرند.۵۸
یا به عبارت دیگر، عقدی است که به موجب آن مرد و زن لااقل بر نفی محرومیت جنسی )مانند نکاح منقطع احیانا (یا علاوه بر نفی آن محرومیت به منظور تشکیل خانواده و زندگی مشترک خانوادگی قانونا با هم متحد میشوند)مانند مورد نکاح دائم).۵۹قسمت چهارم ـ تعریف “موقت”: کلمه موقت به معنای، چیزی که وقتش معین شده و آنچه که در مدتی محدود و معین بجا میماند و سپس زایل میشود و در مقابل دائم و پایدار.۶۰
با توجه به معانی کلمات مذکور، میتوان بیان نمود روابط زوجین در ازدواج موقت عبارتست از: »رابطه حقوقی که برای مدت معین بین زن و مرد به وسیله عقد ایجاد میشود و حق تمتع جنسی را به آنان میدهد و وظایف وتکالیفی را برای طرفین بوجود میآورد.«
روابط زوجین در ازدواج موقت از جنبه غیر مالی در این گفتار و از جنبه امور مالی طی گفتار آتی مورد بررسی قرار میگیرد.فصل دوم ـ خواستگاری
ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی میگوید: »هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد میتوان خواستگاری کرد.« قانون مدنی تعریفی از خواستگاری به عمل نیاورده است. بعضی از استادان حقوق گفتهاند: خواستگاری عبارت است از»پیشنهاد زناشوئی از طرف مرد نسبت به زن است که بتواند با او ازدواج نماید.«۶۱
بنابراین خواستگار همیشه مرد و کسی که از او خواستگاری میشود همواره زن است. چه این شیوه مطابق فطرت و طبیعت انسان است.۶۲
در تعریف مذکور بیان شد که در خواست ازدواج از جانب مرد است و این به لحاظ غلبه عرفی است و اغلب مرد از زن خواستگاری مینماید و مفهوم مخالف آن، چنانچه زن از مرد خواستگاری نماید، این درخواست مانعشرعی و قانونی ندارد۶۳ و ممنوع نیست بلکه از حقوق انسان است.۶۴
عمل خواستگاری قبل از مراسم عقد و اجرای صیغه عقد صورت میگیرد و چنانچه مورد قبول واقع شد این فاصله زمانی میان خواستگاری و اجرای مراسم عقد شرعی را “دوران نامزدی” میگویند. خواستگاری میتواند توسطمرد و یا به وسیله خویشان و دوستانش یا وکیل وی صورت گیرد.۶۵
با توجه به تعریفی که از خواستگاری شد به نظر میرسد، ماده ۱۰۳۴ قانون مدنی اختصاصی به ازدواج دائم ندارد و شامل خواستگاری در ازدواج موقت هم میباشد.موانع خواستگاری: ماده ۱۰۳۴ بیان داشته که از زنی میتوان خواستگاری نمود که مانعی برای ازدواج نداشته باشد. پس مهمترین شرط مشروع بودن، ازدواج با زنی است که از او خواستگاری میشود.
بنابراین خواستگاری هنگامی صحیح است که:اولا ـ ازدواج با آن زن حرام نباشد. در صورتی که ازدواج با زنی حرام باشد خواستگاری از او نیز حرام و ممنوع است. خواه حرمت دائمی باشد مانند حرمت ازدواج با عمه و خاله یا حرمت موقت مانند ازدواج با خواهر زن پیشاز آن که نکاح خواهر قبلی منحل شده باشد. یا خواستگاری از زن شوهردار و یا زنی که در عده رجعی به سر میبرد، مانند زن شوهردار است و به تصریح یا کنایه نمیتوان از او خواستگاری کرد.۶۶
خواستگاری از زنی که دوران عده وفات را سپری میکند به صورت کنایه مانعی ندارد و خواستگاری از زنی که در عده بائن است برای غیر شوهر فقط به کنایه مجاز است و توسط شوهر سابق به تصریح نیز جایز شمرده شدهاست.۶۷ثانیا ـ خواستگاری از نامزد دیگری نباشد. علمای اهلسنت اتفاق نظر دارند که خواستگاری از زنی که توسط دیگری خواستگاری شده و وی موافقت کرده ممنوع و حرام است. اما در این مسئله میان فقهای امامیه اختلاف نظراست. عدهای از جمله شیخ طوسی و شهید اول خواستگاری از زنی که مرد مسلمانی از او خواستگاری کرده و از طرف او یا ولی یا وکیلش مورد موافقت قرار گرفته حرام است و عدهای دیگر مانند شهید ثانی به کراهت عمل نظردادهاند.۶۸
برخی از حقوقدانان با توجه به احادیث نقل شده در این خصوص که مبنای فتوای عدهای از فقها قرار گرفته، خواستگاری از زنی که مورد خواستگاری دیگری قرار گرفته و از طرف زن یا قائم مقام قانونیش با آن موافقت شده، ازطرف دیگران را ممنوع و حرام دانستهاند.۶۹ و به علاوه معتقد هستند چنانچه خواستگاری غیر مجاز تلقی شود و زیانی متوجه زن گردد، حسب مورد دارای مسوولیت مدنی و کیفری است. زیرا اگر شخصی آگاهانه و به عمد بهخواستگاری کسی برود که خواستگاری از او ممنوع و حرام است و در نتیجه این عمل که تقصیر به شمار میرود به دیگری زیانی برسد، زیان دیده میتواند از مقصر خسارت مطالبه کند.
و یا اینکه خواستگار مزاحمتی۷۰ ایجاد کند یا توهین تلقی شود،۷۱ مزاحم طبق ماده ۳ قانون مجازات حمل چاقو مصوب ۱۳۳۶ یا ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی مستحق مجازات کیفری خواهد بود.
اما نظر به اینکه خواستگاری از نامزد دیگری ممنوع و حرام است و چنانچه از چنین زنی خواستگاری کند و بعد از موافقت، او را به عقد خود درآورد آیا عقد باطل است یا صحیح؟
اظهار شده که علمای امامیه به اتفاق معتقدند این عقد باطل نیست، هر چند مرتکب را مستوجب عقاب میدانند. زیرا آنچه مورد نهی واقع شده خواستگاری از زنی است که قبلا از او خواستگاری و مورد موافقت قرار گرفته وفساد و حرمت خواستگاری مذکور ملازمه با فساد و بطلان عقد ازدواج ندارد.۷۲
و مورد دیگر اینکه آیا زنی که دیگری خواستگار اوست، ولی هنوز آن را قبول یا رد نکرده میتوان خواستگاری نمود؟گفته شده که هیچ یک از فقیهان امامیه و عامه به حرمت چنین خواستگاری عقیده ندارند.
خواستگاری عبارت است از پیشنهاد زناشوئی از طرف مرد نسبت به زن***منابع متن !!!
- فروردین 23, 1392
- 00:00
- No Comments
- تعداد بازدید 185 نفر
اشتراک گذاری این صفحه در :
درمانهای گیاهی فشار خون بالا
۱۴۰۴/۱۰/۰۳
قهوه شیرین خانم روانشناس
۱۴۰۴/۱۰/۰۲
خواص انار
۱۴۰۴/۱۰/۰۱
چرا دختران باید در 9 سالگی حجاب را رعایت کنند؟
۱۴۰۴/۰۹/۳۰ قهوه شیرین خانم روانشناس
۱۴۰۴/۱۰/۰۲
انتخاب کتاب مناسب برای کودکان
۱۴۰۴/۰۷/۱۰
نمونه اي از آثار اخروي دعاي پدر و مادر
۱۴۰۴/۰۷/۰۵
