سرگیجه واژه‌ای است که برای شرح طیف وسیعی از علایم به کار می‌رود که این علایم شامل احساس منگی، بیهوشی، گیجی، تاب خوردن و احساس بی ثباتی می‌شوند.
سرگیجه واژه خیلی صریحی نیست. وقتی فردی از سرگیجه شکایت می‌کند، درمانگر باید بداند که دقیقا منظور وی چیست. بسیاری افراد از این واژه برای توضیح احساسی که دقیقا بعد از ضعف کردن بروز کند، استفاده می‌کنند.
برخی دیگر زمانی از این واژه استفاده می‌کنند که احساس کنند خود آنها یا اتاق در حال تاب خوردن است. دلایل به مرز این حالت از خفیف تا فاکتورهای بسیار جدی‌تر طبقه‌بندی می‌شوند.
سوالاتی که درمانگر در این زمینه از بیمار می‌پرسد او را به تشخیص دلیل بروز سرگیجه کمک می‌کند.
برای مثال سوالاتی از این قبیل که چه مدت سر گیجه داشته‌اید؟ این حالت چند وقت به چند وقت بروز می‌کند؟ آیا با حالت منگی، تهوع، استفراغ، یا گیجی همراه است؟ آیا سرگیجه به فعالیتها یا موقعیتهای خاص فیزیکی مربوط است؟ آیا فرد احساس می‌کند که خودش یا اتاق در حال تاب خوردن است؟ آیا فرد از داروی خاص یا حتی داروهای غیر قانونی مصرف می‌کند؟ آیا فرد هیچ مشکل طبی دیگری نیز دارد؟ آیا در حرکت و یا هماهنگ‌سازی با مشکل مواجه است؟ آیا در هنگام سرگیجه حالت اضطراب نیز وجود دارد؟
از این‌رو بیمار باید درباره هر یک از این علائم یا احتمال علائم دیگر با درمانگر مشورت کند چرا که این امر در تشخیص علت سرگیجه بسیار حائز اهمیت است.
شایعترین شرایطی که می‌تواند موجب بروز حالت سرگیجه شوند، شامل؛ بالا رفتن سن، که می‌تواند احساس خفیف از سرگیجه در صورت وجود کم خونی بروز کند، کاهش گلبولهای قرمز خون، گرمای زیادی بدن که ممکن است منجر به غش کردن فرد شود، مشکلات قلبی که در این حالت قلب ضعیف شده و نمی‌تواند خون کافی به مغز پمپاژ کند، مصرف مواد مخدر و الکلی، ترس، اضطراب یا فشارهای احساسی، مشکلات گوش داخلی، کاهش فشار خون، کاهش قند خون، کاهش اکسیژن و کاهش جریان خون به مغز به ویژه در بیمارانی با سابقه سکته، مصرف داروهای مخوصص درمان فشار خون بالا یا بیماریهای کرونری – عروقی ، عفونت‌ها و اختلالات سیستم اعصاب، پارکیسنون، ام اس یا تومورهای مغزی، حالت خاص روانی مانند افسردگی و اضطراب هستند. در برخی موارد هم ممکن است هیچ علتی نداشته باشد.
پیشگیری از بروز سرگیجه مربوط به علت بروز آن می‌شود. برای مثال اگر این حالت در اثر مصرف داروی خاصی صورت می‌گیرد حتما باید از آن پرهیز کرد. در مورد پایین بودن قند خون افزودن این ماده به وعده‌های غذایی اغلب مشکل را برطرف می‌کند. با این حال بسیاری از دلایل قابل پیشگیری نیستند.
تشخیص علائم با سرگیجه مملو در با مراجعه به سابقه پزشکی فرد و نیز آزمایشهای جسمی صورت می‌گیرد، این ۲ مرحله کل اقداماتی است که برای تشخیص کامل سرگیجه ضروری است. در موارد دیگر آزمایشهای بیشتری مانند تست قند خون و تست ویژه اشعه ایکس موسوم به الکتروانسفالوگرام صورت می‌گیرد.
در صورت طولانی شدن علائم این اختلال ممکن است افراد مبتلا به خود و یا دیگران به دلیل عدم مراقبت و دقت آسیب برسانند. اما از سویی اکثر اثرات سوء بلند مدت سرگیجه بستگی به عامل مولد آن دارد که به طور مثال سرگیجه مربوط به یک تومور مغزی ممکن است منجر به فوت بیمار شود.
سرگیجه مسری نیست و معمولا اطرافیان بیمار را خطری تهدید نمی‌کند، اما بی دقت بودن آنها ممکن است به دیگران آسیب برساند برای مثال اگر فردی که دچار این حالت شده رانندگی کند خطر تصادف بسیار افزایش می‌یابد.
درمان این اختلال ارتباط مستقیم با تشخیص عامل مولد آن دارد. گاهی اوقات مصرف دارو این اختلال را کاهش می‌دهد.
