گاهی اوقات برخی اصطلاحات غذایی باعث می شوند که ما خیالمان از بابت برخی مواد غذایی راحت باشد اما وقتی با دقت بیشتری و توسط کارشناسان مورد بررسی قرار میگیرد میبینیم که آن قدرها هم سالم نیستند.
۱- مراقب هاله سلامتی باشید
زمانی که تصمیم میگیریم به سوی تغذیه سالم گام برداریم، ممکن است تشخیص آنچه واقعاً سالم است و آنچه باید از آن، چه به لحاظ قیمت و چه به لحاظ خطراتی که برای سلامت خواهد داشت، پرهیز کرد چالش برانگیز و دشوار باشد. در واقع بسیاری از خوراکیهایی که نام «غذای سالم» را با خود دارند از شکر و چربیهای غیرمفید فاقد کالری تشکیل شدهاند. سعی کنید فهرستی از این نوع غذاها و خوراکیها تهیه کنید و آنها را با غذاهای سالمتر جایگزین کنید.
۲- آبمیوهها و آب سبزیجات
اجازه ندهید کلمه سبزی و میوه بر روی برچسب قوطیها و بطریها شما را بفریبد! آبمیوهها، نوشیدنیهایی هستند که صد درصد آن را آبمیوه تشکیل بدهد اما آبمیوههای صنعتی حاوی شکر و کالری زیادی هستند که قند خون را افزایش میدهند. از آن جایی که آب سبزیجات راهی بسیار خوب برای مصرف سبزیجات بیشتر و آوردن سبزیجات به رژیم غذایی محسوب میشود، روند آبگیری از میوه یا سبزیجات باعث میشود فیبر آن از آب جدا شود و همین فیبرها هستند که حاوی میزان بسیار زیادی آنتیاکسیدان و مواد ضروری برای بدن هستند که دور ریخته میشود. آبگیری همچنین ممکن است گران باشد و از این لحاظ نیز بهصرفه نخواهد بود؛ اما مهم است بدانیم که آبمیوهها و سبزیجات نوشیدنیهایی با کالری بسیار زیادند و اگر آنها را برای مدت طولانی نگه دارید، بر طعم آنها اثر نامطلوب خواهد گذاشت. اما در مقابل، میوهها و سبزیجات کامل بهترین انتخاب برای تغذیه خواهند بود؛ زیرا منابع بسیار عالی از مواد ضروری برای بدن هستند که با هزینه اندک آن را به بدن ما میرسانند.
۳- گرانولا بار
به غیر از حلواهای کنجدی سنتی در ایران، تکههای آجیلهای خشک و شیرین چند سالی است که در ایران رایج شده است. این تکههای بسیار وسوسهبرانگیز از میوههای خشک، دانههای جو، و گندم و برنج تشکیل شدهاند که بهصورت فشرده در کنار هم شیرینی خوشمزهای را میسازند. اینها نیز جزء خوراکیهایی هستند که سالم به نظر میرسند؛ اما اگر با دقت به برچسب آنها نگاه کنیم، میزان شکر به کاررفته در آن هراس انگیز خواهد بود. اگر به دنبال میان وعدهای سالم هستید، تکهای پنیر یا کاسهای ماست و میوههای تازه و آجیل را جایگزین چنین خوراکیهایی کنید. میان وعدههایی مانند گرانولا بار را فقط زمانی که خوراکی سالم دیگری در دسترس ندارید مصرف کنید؛ اما اگر غذاهای سالمتر و گزینههای مفیدتری در اختیار دارید توصیه میشود قطعاً از گرانولا بار عبور کنید.
۴- خوراکیهایی با برچسب “تولیدشده با غله کامل”
هنگام خرید نان، غلات و بیسکویتها مهم است که روی محصولات این برچسب “تهیه شده با غله کامل”، “حاوی دانههای کامل” یا “مخلوطی از دانهها” را ببینید. خیلی وقتها در تولید این محصولات ۱۰۰ درصد از دانهی کامل استفاده نکردهاند و در آنها غلات تصفیه شده هم بهصورت مخلوط وجود دارد. پس دقت داشته باشید که اولین آرد در لیست عناصر تشکیل دهندهی این مواد غذایی باید دانه کامل یا گندم کامل باشد.
۵- اسموتی های آماده
اسموتی ها بسیار خوشمزه هستند و برخی، آن را در وعده صبحانهشان میگنجانند؛ اما باید از این نکته غافل نشد که برخی اسموتی های آماده یا اسموتی هایی که در فروشگاههای زنجیرهای به فروش میرسند ممکن است حاوی کالریهای بیش از اندازه زیاد باشند. بسیاری از اسموتی های آماده از میوههای کنسرو شده با شکر زیاد، همراه با شربت، ماست پرچرب، شیر کامل تشکیل شدهاند و برخی دیگر حاوی بستنی یا ماست یخزده هستند. توصیه میشود در صورت تمایل به مصرف اسموتی، حتماً آن را خودتان در خانه تهیه کنید و در تهیه آن از دانهها و غلات صبحانه نیز استفاده کنید. نوع شیر و ماست به کاررفته به آن را خودتان تنظیم کنید.
۶- ماست یخزده
به نظر میرسد مصرف ماست یخزده سالمتر از بستنی است همچنین چربی کمتری دارد اما بدانید از نظر کالری و شکر، خیلی با هم تفاوتی ندارند هنگامی که روی آن با چیپس شکلاتی نیمه تلخ، گرانولا، و… تزیین شده باشد، در واقع یک پیمانه از همین ماست یخ زده با یک کاسه بستنی از لحاظ کالری برابری میکند. پس به دنبال یافتن جایگزینهای کم کالری تر باشید مثلاً در صورت تمایل از موز یخ زده استفاده کنید.
۷- غذاهای منجمد
توصیه میشود کمتر از غذاهای نیمه آماده منجمد استفاده کنید چون حاوی سدیم زیادی هستند پس سعی کنید از مواد غذایی غیر منجمد در تهیه غذاها استفاده کنید.
۸- شیرینیها و محصولات بدون گلوتن
همین که محصولی فاقد گلوتن باشد به معنای سالم بودن آن نیست. گلوتن، پروتئین اصلی موجود در گندم و جو و چاودار است؛ افرادی که به گلوتن حساسیت دارند لازم است از رژیم غذایی فاقد گلوتن پیروی کنند. با وجودی که محصولات فاقد گلوتن سالم هم تولید میشود؛ اما برخی میان وعدهها و شیرینیهای فاقد گلوتن نیز وجود دارند که برای مزه دار شدن و بافتی بهتر در تولیدشان شکر و چربی زیادی به کار رفته است. پس دقت کنید که شیرینیهای بدون گلوتن، کراکرها و چیپسهایی که با نشاسته سیب زمینی یا آرد برنج سفید تهیه شدهاند، ایجاد اضافه وزن خواهند کرد.
۹- جایگزینهای شیر
اگر شما جز افرادی باشید که تحمل لاکتوز ندارید ترجیح میدهید از محصولات لبنی بهصورت کلی استفاده نکنید یا گیاه خوار شوید؛ به هر حال مواد غذایی زیادی هستند که میتوانند جایگزین شیر یا غذاهایی شوند که در تولید آنها محصولات لبنی به کار رفته است؛ از قبیل شیر بادام، شیر سویا، شیر نارگیل. اما در هنگام خرید دقت کنید که نوعی از این محصولات را برای خرید انتخاب کنید که شکر اضافی نداشته باشد. معمولاً در تولید آنها از شکر استفاده میشود که هم قند خون را افزایش میدهد و در درازمدت ایجاد اضافه وزن میکند.