امام عصر ارواحنا فداه حقوق بسیاری بر گردن ما دارند که لازمه حقشناسی از ایشان، شناخت حقوق است. البته این شناخت، علاوه بر حقشناسی، معرفت و محبت ما را نسبت به امام بیشتر میکند.
خداوند به برکت وجود امام زمان ارواحنا فداه ما را آفرید و اگر ایشان نبود هیچ کس نبود. بلکه زمین و آسمان هم وجود نداشت. امام عصر عجل الله فرجه فرمود: خداوند به درخواست و اجابت امامان و تعظیم حق ایشان، میآفریند و به آنها روزی میدهد. (الاحتجاج، ج۲، ص۲۸۴) حاصل این که امام زمان و ائمه علیهمالسلام واسطه رساندن فیضهای الهی به مخلوقات هستند. در دعای ندبه آمده: اَینَ السبب المتصل بین الارض والسماء؛ کجاست آن وسیلهای که فیوضات آسمان را به اهل زمین میرساند.
حق بقا در دنیا
اگر امام زمان ارواحنا فداه نبود یک ساعت هم زنده نمیماندیم و هیچ چیز در این دنیا برقرار نبود. امام صادق علیهالسلام فرمود: اگر زمین بدون امام بماند از هم میپاشد.(اصول کافی، ج۱، ص۱۷۹) امیرالمومنین علیهالسلام میفرماید: بدانید زمین از حجت الهی خالی نمیماند و اگر زمین یک ساعت از حجت الهی خالی بماند اهلش را فرو میبرد. (الغیبه نعمانی، ص۱۴۱)
حق قرابت و خویشاوندی با پیامبر اکرم
در سوره شوری آیه ۲۳ آمده: بگو که من از شما برای تبلیغ رسالت توقع مزدی ندارم جز این که در مورد خویشانم مودت ورزید. از امام باقر علیهالسلام روایت شده منظور از (القربی) در این آیه امامان هستند.(تفسیر برهان، ج۴، ص۱۲۱) امام زمان ارواحنا فداه عجل الله فرجه هنگام ظهور میفرماید: به حق خدا و حق رسول خدا و حق خودم بر شما، مرا بر شما حق قرابت و خویشاوندی پیامبر هست.(الغیبه نعمانی، ص۱۴۹)
حق واسطه بودن برای نعمتها
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: هر کس به شما نیکی کرد به او پاداش دهید اگر نمیتوانستید، برایش دعا کنید تا مطمئن شوید که کار نیک او را جبران کردهاید. این دو حق برای امام زمان ارواحنا فداه هم وجود دارد. زیرا تمام بهرهها و استفادههایی که به مردم میرسد به برکت وجود امام است. از امام صادق علیهالسلام روایت شده که اگر ما نبودیم، نه نهرها جاری میشد و نه میوهها میرسید و نه درختها سبز می.(الخرائج راوندی)
حق پدر بر فرزند
امام زمان ارواحنا فداه همانند پدری دلسوز، نگران عاقبت ما هست و از همه گرفتاریهای ما باخبرند. امام رضا علیهالسلام فرمود: امام، همدم، همراه و پدر مهربان است. (اصول کافی، ج۱، ص۲۰۰)
حق عالِم بر یادگیرنده
امام زمان و ائمه علیهمالسلام راسخین در علم هستند. خداوند دستور داده تا مردم هر سوالی دارند از خاندان وحی بپرسند که ایشان “اهل الذکر”اند: فاسئلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون(انبیا، ۷)؛ پس از اهل ذکر سوال کنید، اگر نمیدانید.
حق امام بر مردم
از امام باقر علیهالسلام پرسیده شد که حق امام بر مردم چیست؟ فرمود: این که آنچه میگوید بشنوند و او را اطاعت کنند. (اصول کافی، ج۱، ص۴۰۵) که البته امام نیازی به اطاعت شدن ندارد. بلکه این اطاعت به نفع مردم است تا راه را درست یابند و طی کنند.