مدارا با همسر و دوری از سخت گیری در امور زندگی، مورد سفارش پیشوایان دین است، چنانکه در سخن رسول خدا آمده است: کسی که به دنبال بهره بردن از زندگی است، با همسر خود مدارا نماید وگرنه به شکستن زن می انجامد. در بحث حقوق زن، در خصوص گذشت از زن و صبر بر برخی رفتارهای او توضیحاتی دادیم که نیازی به تکرار نیست.
از جمله مسائلی که رعایت آن ضروری است، اینکه نباید کاری فراتر از طاقت و توان به زن سپرد. در بخشی از سفارش امیرالمومنین (ع) به فرزندش محمد بن حنفیه آمده است: «… و اگر بتوانی که فراتر از کار خودش (و تدبیر امور خودش) به او کاری نسپاری و (تکلیف ننمایی)، همین کار را بکن که این کار زیبایی اش را بادوام تر و ذهن و خاطرش را آزادتر و برای حالش نیکوتر است؛ در حقیقت، زن گل است، نه قهرمان پیوسته و در همه حال با او مدارا کن و نیکو با او سخن بگو؛ تا زندگی ات با صفا و خالص (از کدورت و تیرگی) باشد.»
آن حضرت در پاسخ کسی که از همسرش شکایت نمود، فرمودند: «… در تمام احوال با زنان مدارا کنید و به زیبایی و نیکی با آنان سخن بگویید؛ شاید رفتارشان نیکو و خوب گردد.»
مردان نباید در امور معیشتی، اهل بخل و سخت گیری باشند. اسلام، همان گونه که زنان را به سازگاری و قناعت دعوت و تشویق می کند، به مردان سفارش می کند تا جایی که توان مالیشان اقتضاء کند و به اسراف و تبذیر نرسد، برای خانواده توسعه بدهند و اهل بذل و خرج باشند.
رسول خدا فرمودند: مؤمن، به ادب خداوند عزوجل رفتار می کند؛ زمانی که خداوند بر(روزی) او توسعه بدهد، او (نیز بر خانواده اش) توسعه بدهد، و زمانی که باز دارد (و روزی اش را تنگ کند) او نیز بازدارد. (و به همان مقدار هزینه می کند.) و در بیانی دیگر فرمودند: «از ما نیست کسی که مال و ثروت داشته باشد، ولی بر همسر و فرزندان خود سخت گیری کند.»
امام سجاد (ع) فرمودند: «خشنودی ترین و پسندیدہ ترین فرد نزد خداوند (کسی است که) بر خانواده اش بیشتر توسعه بدهد.»
امام رضا فرمودند: «شایسته است تا مرد بر خانواده اش توسعه بدهد تا آرزوی مرگش نکنند.» و سپس این آیه را تلاوت نمود: «ویطعمون الطعام على حبه مسکینا ویتیما و اسیرا» و فرمود: «اسیر، خانواده مرد است که شایسته است وقتی که در نعمتتش اضافه شد، او نیز بر زیر دستانش توسعه بدهد.»
و نکته آخر اینکه تنها در صورتی که زن در معرض بی عفتی باشد، مرد حق سخت گیری بر او دارد: (نساء، ۱۹)
