تشریح علمی پدیده هیپنوتیزم: در بررسی های تاریخی به پدیده های برخورد می کنیم که در هاله هایی از ابهام و تعابیر درست و نادرست قرار گرفته است. این هاله های ابهام انگیز شرایطی را باعث می شوند که مرزهای واقعی این پدیده ها در هم شکسته و جایگاه واقعی آنها معرفی نگردد. علل به وجود آمدن این شرایط ابهام انگیز عظمت برخی از این پدیده ها و جاذبیت آنها و عدم توانایی در فهم و شناخت کامل آنهاست. یکی از این پدیده ها هیپنوتیزم است. پدیده هایی که همواره مورد توجه عام و خاص و تعابیر مختلف بوده است. عده ای این پدیده را نفوذ مغناطیسمی ، عده ای جادو، عده ای یک رابطه خاص درونی و روحی و عده ای یک رفلکس شرطی شده در قبال تلقینات خاص می دانند.
وقتی دکتر آنتون مسمر طبیب اتریشی در سال ۱۷۷۵ میلادی پدیده ای به نام ”مانیه تیزم” که امروزه آن را ”هیپنوتیزم” می نامند را کشف کرد و اقعا” نمی دانست که چه چیزی را کشف کرده است. حتی بسیاری از علمای علاقمند به این پدیده نیز واقعا” نمی دانستند که این پدیده چگونه بوجود می آید. دکتر مسمر تصور می کرد راه جدیدی را برای معالجه امراض روانی کشف کرده است.
ولی متوجه نبود که پدیده عظیمی را کشف کرده که دهها راه دیگر از آن منشعب می شود و معالجه امراض یکی از آنهاست و دهها علم دیگر که احیانا” هیچ ارتباطی با طبابت نیز در آن وجود دارد. هیپنوتیزم یک حالت روحی خاص شبیه به خواب آلودگی است. یک حالت سرشار از آرامش و بدور از تفکرات گوناگون. در حالت هیپنوتیزم تفکرات فرد صرفا” معطوف و متمرکز بر صحبت های هیپنوتیزم کننده یا هیپنوتیزور می باشد. برخی از نظریه پردازان اعتقاد دارند که در حالت عادی فرد دارای یک توجه تعمیم یافته است و تقریبا” به بسیاری از موضوعات اطراف خود توجه نسبی دارد و صرفا” متمرکز به یک موضوع خاص نیست و اگر هم بخواهد به موضوع خاصی متمرکز شود این تمرکز باعث قطع توجه کلی از موضوعات اطراف نمی شود. در حالت عادی فرد ضمن تمرکز نسبی به یک موضوع خاص بطور اتوماتیک روی موضوعات و شرایط اطراف نیز توجه دارد. ولی در حالت هیپنوتیزم شرایطی در فرد ایجاد می شود که می تواند روی یک موضوع یا موضوعات خاص تمرکز بدهد و تقریبا” توجه نسبی به موضوعات و شرایط اطراف قطع شود.
در حالت هیپنوتیزم ذهن قادر خواهد شد صرفا” روی یک موضوع یا تعداد محدودی از موضوعات متمرکز شود و توجه نسبی به محیط و اطراف تقریبا” قطع می شود. بدین ترتیب تمرکزی که فرد در حالت هیپنوتیزم می تواند داشته باشد قویتر از حالت عادی است. درحالت هیپنوتیزم تلقین پذیری فرد و قدرت تخیلات و تصویر سازی ذهن افزایش می یابد و هرچه درجه هیپنوتیزم عمیق تر شود این خصوصیات نیز قویتر می گردند. در همین راستا برخی از نظریه پردازان اعتقاد دارند که هیپنوتیزم چیزی جز یک تمرکز برتر نیست یا به عبارتی: ”Hipnotism is a Super Concentration”