علم امام علی ـ علیه السلام
مناظره حضرت علی(ع) با مرد شامی
شیخ صدوق در «خصال» و«عیون» و«علل» حدیث کند که مردی از اهل شام از امیرالمؤمنین سؤال کرد که چند نفر از انبیاء به عربی تکلّم کردند و چند نفر آنها ختنه شده به دنیا آمدند و چند نفر آنها دو اسم داشتند و اول کسی که شعر گفت کیست و آن شش موجود زنده‌ای که بی مادر در دنیا پدید آمدند کدامند؟
حضرت فرمودند: اما پیغمبرانی که به زبان عربی صحبت کردند پنج نفر بودند هود و صالح و شعیب و اسماعیل و محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ.
اما کسانی که ختنه شده متولد شدند آدم ابوالبشر و فرزند او لیث و ادریس و نوح و سام بن نوح و ابراهیم و داوود و سلیمان و موسی و عیسی و محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ .
و اما پیغمبرانی که دو نام داشتند عبارتند از یعقوب که او را «اسرائیل» هم می‌گفتند و خضر که او را «قالیا» هم می‌نامیدند و یونس که او را«ذالنّون» هم می‌نامیدند و یوشع بن نون که او را«ذوالکفل» نیز می‌گفتند و عیسی که او را «مسیح» هم می‌نامیدند و محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ که«احمد» نیز نام دارد.
و اما اول کسی که شعر گفت آدم ابوالبشر بود که چون هابیل کشته شد در مرثیه او گفت:
تغیرت البلاد و مـن عـلیها / فـوجه الارض مغیر قبیح
متغیرشد بلاد و آنان که بر اویند/ پس روی زمین سیاه و ناخوش اسـت
تـغیر کل ذی لون و طعم/ و قل بشاشه الوجه الملیح
تغییر کرد هر چه طعم و رنگ داشت / و اندک شد خرمی روی نـیکو
اما آن شش موجود زنده‌ای که بی مادر موجود شدند عبارتند از ۱.آدم ۲. حوّا ۳. قوچی که فدای اسماعیل شد ۴.عصای موسی(که به صورت اژدها درآمد) ۵.ناقه صالح پیامبر ۶.پرنده‌ای که عیسی آنرا با دست خود ساخت و به آن دمید و آن پرنده زنده شد و پرواز کرد به اذن خداوند.[۱]
——————————————————————————–
پی نوشت:
[۱] . المواعظ العددیه، ص ۱۷۹.
