پایگاه بصیرت
نشریه اخبار و تحلیل‌ها wordنشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf
▼حرف روز
بهبود تدریجی شاخص‌های اقتصاد ایران
شاخص‌های مهم اقتصاد ایران طی چند سال اخیر روند بسیار نامناسبی را تجربه کرده است! نرخ تورم در بعد از انقلاب اسلامی، تنها در ۲ مقطع رقم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرده است که یکی از آن‌ها مربوط به دولت روحانی بود. شاخص بورس بزرگ‌ترین ریزش خود را در تاریخ انقلاب تجربه کرده است! رشد اقتصادی ایران به منفی ۹.۵ درصد نیز رسید و … . به اذعان مراکز معتبر بین‌المللی، با روی کار آمدن دولت سیزدهم، روند بسیاری از شاخص‌های مهم اقتصادی تغییر کرده است ولیکن سرعت بهبود شاخص‌ها به‌گونه‌ای نبوده است که انتظارات مردم را برآورده کند.
نکات تحلیلی: ۱- میانگین تورم ماهانه در سال ۱۴۰۰ حدود ۲.۵۲ درصد بوده که تقریباً ۰.۹ درصد کمتر از رقم مشابه در سال ۱۳۹۹ بوده است. همچنین در شش ماهه دوم سال گذشته تورم روند کاهشی نسبتاً مداومی را با شیب کم تجربه کرد. به‌گونه‌ای که نرخ تورم در پایان اسفندماه به ۳۴.۷ درصد رسید، درحالی‌که میانگین تورم سال ۱۴۰۰ برابر با ۴۰.۲ درصد محاسبه شده است. ۲- روند رشد اقتصادی ایران از سال ۲۰۲۰ به بعد روند صعودی را تجربه کرده است. درحالی‌که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۰ معادل۴.۱- بوده است، در سال ۲۰۲۱ برابر با ۳.۳ و در سال ۲۰۲۲ حدود ۷ درصد پیش‌بینی می‌شود. آمار بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نیز اگرچه متفاوت است ولیکن رشد تدریجی شاخص رشد اقتصاد ایران را نشان می‌دهد. ۳- نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۸ برابر با ۱۰.۷ درصد، در سال ۱۳۹۹ برابر با ۹.۶، و در سال ۱۴۰۰ برابر با ۹.۲ درصد بوده است. ۴- تمامی متغیرهای تجاری ایران در سال ۱۴۰۰ نیز نسبت به ۱۳۹۹ بهبود نسبی داشته است به‌گونه‌ای که صادرات کشور از ۳۴.۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹ به ۴۸.۶ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ رسیده است. ۵- شاخص بازار سرمایه نیز به‌رغم افت‌وخیزهایی که داشته، توانسته است از مرز یک‌میلیون و پانصد هزار واحد عبور کند و حجم معاملات خرد به‌گونه‌ای امیدوارکننده افزایش یافته است.
نکته پایانی: در حالی شاخص‌های اقتصادی روند بهبود را تجربه می‌کنند که دولت سیزدهم تا انتهای ۱۴۰۰، برنامه اقتصادی دولت گذشته را دنبال می‌کرد و مسئولیت را با حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحویل گرفته است؛ شرایط کرونایی در وضعیت فوق حاد قرار داشت؛ برخی کارشناسان انتظار وقوع بحران در تأمین کالاهای اساسی در آبان ۱۴۰۰ را داشتند! انتظار می‌رود در سال ۱۴۰۱ که با برنامه دولت جدید ریل‌گذاری شده است، سرعت اصلاح شاخص‌های اقتصادی افزایش یابد، به‌گونه‌ای که اقشار مختلف مردم شاهد تغییر محسوس در معیشت خود باشند. (نویسنده: علی کارگر)
▼گزارش روز
بازگشت چراغ خاموش به لبنان!
در هفته‌های اخیر شاهد احیای روابط سیاسی عربستان و سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس با لبنان هستیم. این رخداد که در آستانه انتخابات پارلمانی لبنان صورت می‌گیرد، در حالی است که پیش‌ازاین و در شش ماه گذشته، عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای‌اش ضمن قطع روابط دیپلماتیک، لبنان را تحت محاصره شدید سیاسی و اقتصادی قرار داده بودند.
گزاره‌های خبری: ۱- در آبان ماه سال گذشته بود که «قرداحی»، سیاستمدار لبنانی در برنامه تلویزیونی شبکه الجزیره، گفت: «حوثی‌ها در برابر دشمن خارجی از خود دفاع می‌کنند» و در پاسخ به سؤال آیا فکر می‌کنید رویکرد عربستان و امارات نسبت به یمن، تجاوز و تعدی است؟ پاسخ داد: «قطعا همین‌طور است و این جنگ بیهوده با یمن باید متوقف شود». ۲- سخنان قرداحی زمانی بیان شده بود که او هنوز وزیر اطلاع‌رسانی لبنان نشده بود و اظهارات وی بار دیپلماتیک نداشت. این اظهارات که بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و محافل رسانه‌ای کشورهای عربی پیدا کرد، با اعتراض شدید عربستان و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس که به‌نوعی در ائتلاف متجاوز سعودی تعریف میشوند، مواجه گردید. درنتیجه ریاض و متحدان منطقه‌ای‌اش اظهارات قرداحی را «بهانه‌ای» برای اعمال فشار جدید بر لبنان و تشدید بحران این کشور قرار دادند؛ درنتیجه ضمن اخراج سفیر لبنان، سفرایشان را از این کشور فراخوانده و روابط دیپلماتیک با بیروت را قطع کردند. ۳- باوجود چند ماه از گذشت زمان استعفای قرداحی و درحالی‌که اعضای جریان غرب‌گرای ۱۴ مارس تکاپوی زیادی برای جلب نظر عربستان کردند؛ اما تغییری در سیاست ریاض و متحدانش مقابل بیروت حاصل نشد. بعد از آن سعودی‌ها صراحتاً اعلام کردند که دلیل تحریم لبنان، اظهارات جورج قرداحی نبوده است و عربستان اساساً با حضور حزب‌الله در لبنان مشکل دارد. در این راستا در بهمن ۱۴۰۰، کشورهای عربی، حل‌وفصل بحران دیپلماتیک و بازگشت سفرایشان را منوط به اجرای شروط دوازده‌گانه‌ای که توسط وزیر خارجه کویت به نمایندگی از عربستان و متحدان منطقه‌ای به دولت لبنان ارائه شد، کرده بودند که خلع سلاح حزب‌الله لبنان و کنار گذاشتن آن از تمام روندهای سیاسی در رأس این شروط بود که از طرف لبنان نادیده گرفته شد. ۴- هم‌اکنون و بدون اینکه لبنان از درخواست‌های سعودی و سایر شیخ‌نشینان حاشیه خلیج‌فارس تبعیت کند، این کشورها قصد دارند سفرایشان را دوباره در بیروت مستقر کنند. در این رابطه، عربستان سعودی پیش‌قدم شده و با اعزام مجدد سفیر و ازسرگیری فعالیت دیپلماتیک خود در بیروت، درصدد احیای روابط سیاسی با لبنان است. عربستان همچنین تصمیم گرفته که کمک‌های انسانی به ارزش ۳۶ میلیون دلار به لبنان بدهد!
گزاره تحلیلی: در خصوص ازسرگیری فعالیت سفرای عربستان و کشورهای عربی، پس از شش ماه کمپین هجومی علیه لبنان، توجه به دو نکته زیر ضروری است: اولاً تحرکات سیاسی و دیپلماتیک مذکور، حاکی از «واقع‌بینی» عربستان و متحدان منطقه‌ای آن در قبال لبنان، به‌ویژه اعتراف به جایگاه غیرقابل‌حذف و راهبردی حزب‌الله در معادلات داخلی و خارجی این کشور است. ثانیاً نمی‌توان بازگشت سفرای عربستان و دیگر شیخ‌نشینان به لبنان را بی‌ارتباط با تحولات سیاسی و انتخابات پارلمانی لبنان دانست. سفیر عربستان مستقر شده در بیروت، چند روز قبل با فواد سنیوره، نخست وزیر اسبق لبنان و رهبر فراکسیون المستقبل در پارلمان این کشور تماس گرفته است. او همچنین برنامه‌هایی برای دیدار با شخصیت‌ها و مقامات مختلف لبنانی تعیین کرده و به نظر می‌رسد که برای دخالت مستقیم در انتخابات لبنان آماده می‌شود. این فرضیه زمانی تقویت می‌شود که یک منبع دیپلماتیک کویتی فاش کرد، کشورهای حوزه خلیج فارس به این نتیجه رسیده‌اند که دوری آن‌ها از عرصه لبنان برای منافعشان خطرناک است و در سایه تحولات مهم سیاسی لبنان، به ویژه در آستانه انتخابات، نباید عرصه این کشور را خالی گذاشت. (حمید خوش‌آیند)
▼ اخبار
هاآرتص: ایرانی‌ها بهتر از آمریکایی‌ها مذاکره می‌کنند
روزنامه هاآرتص نوشته، باور اسرائیلی‌ها این است که ایرانی‌ها بهتر از آمریکایی‌ها مذاکره می‌کنند و پافشاری آن‌ها بر مواضعشان برای آن‌ها در ادامه مذاکرات مثمر ثمر خواهد بود. این رسانه صهیونیستی همچنین مدعی شد، مقام‌های کاخ سفید موافق حفظ نام سپاه در فهرست سازمان‌های «تروریستی» هستند؛ اما وزارت خارجه آمریکا مخالف این موضوع است و قرار است در روزهای آینده بایدن تصمیم خود را در این مورد اعلام کند». این همه کش و قوس دادن های طرف آمریکایی در بیان موضع خود در قبال خواسته های ایران، نشان می دهد که گفتن «نه» برای طرف آمریکایی سنگین است و دولت بایدن نگران قدم بعدی ایران بعد از اعلام مخالفت است؛ به همین منظور، به نظر می رسد آمریکایی ها با احتیاط با این موضوع برخورد خواهند کرد و به جای رد کامل خواسته های ایران و یا پذیرش کامل آن، پیشنهادهایی گمراه کننده با القای پذیرش خواست ایران ارائه خواهند داد که نمونه آن در اخبار روزهای اخیر مطرح شد که ادعا شده بود، طرف آمریکایی با برداشتن نام سپاه از لیست گروه های تروریستی موافق کرده است، به شرط آنکه بازوی برون مرزی آن (نیروی قدس) همچنان در این لیست باقی بماند! البته اگر آمریکا چنین پیشنهاداتی نیز ارائه دهد، به اذعان رسانه های غربی و همچنان که مقامات ارشد کشورمان بارها اعلام کرده اند، گروه مذاکره کننده ایران همچنان از مواضع برحق کشورمان کوتاه نخواهد آمد و مبتنی بر خطوط قرمز ترسیم شده، اقدام خواهد کرد.
همه تلاشی که صرف پر کردن چاه بدهی های دولت روحانی می شود!
طی روزهای گذشته حواشی زیادی درباره منابع ارزی وارد شده به کشور مطرح می شود و تحلیل های مختلفی در خصوص صحت و یا کذب بودن این ادعای دولت که می گوید ارز بیشتری وارد کشور شده است، از سوی برخی چهره های جریان اصلاحات و منتقدان دولت مطرح می شود. سوال اصلی منتقدین این است که اگر این منابع به کشور آمده و می آید، پس چرا اثر آن در کنترل گرانی و در سفره مردم مشاهده نمی شود؟! «بهادری جهرمی» سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال، عمده محل خرج منابع ارزی بازگشتی به کشور را بدهی های انباشه دولت روحانی برشمرد و گفت: «ماهانه ۱۰ هزار میلیارد تومان بدهی دولت گذشته در این دولت پرداخت می‌شود، منابع آزادشده صرف تصفیه بدهی‌های گذشته که به دولت به ارث رسیده می‌شود. عوامل گرانی روشن است. مثلا حجم نقدینگی ۴ هزار میلیارد که به دولت به ارث رسید تورم‌زا است و آثار آن بلندمدت است».
۳۷ هزار میلیارد تومان؛ گردش مالی قمار در ایران!
گردش مالی سالانه وبسایت‌های شرط‌بندی فارسی بیش از ۵ هزار میلیارد تومان است و به واسطه مشارکت بالای افراد، بین یک تا ۱.۵ میلیارد دلار ارز از طریق این وبسایت‌ها از کشور خارج می‌شود. این عدد با احتساب دلار ۲۵ هزارتومانی، به عدد باورنکردنی ۳۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این بازار دلال‌هایی دارد که همان شاخ‌های اینستاگرامی هستند؛ این افراد که در واقع مدیر سایت‌های شرط بندی هستند و آن را تبلیغ می‌کنند، طوری الگوریتم‌های سایت را طراحی می‌کنند که در ۹۵ درصد مواقع سایت برنده می‌شود و تنها ۵ درصد شانس برنده شدن برای شرکت کنندگان وجود دارد. بنابراین مبلغ زیادی از این باخت هم به جیب این افراد می‌رود. عجیب‌تر اینکه همه درگاه‌های بانکی کشور برای اینکار باز هستند و هیچ ممنوعیتی برایشان وجود ندارد که نیازمند تصمیم جامعه دولت و حاکمیت برای مواجهه با چنین پدیده شومی است.
موشک جدید فلسطینی ها چه بود؟
رژیم صهیونیستی پس از تحولات اخیر، طبق روال مرسوم در درگیری های سال گذشته بدنبال پاسخگویی با حملات هوایی به غزه بود که فلسطینی ها برگ برنده خود را رو کردند که موجب عقب نشینی صهیونیست ها شد. برگ برنده فلسطینی ها استفاده از موشک دوش‌پرتاب استرلا بر علیه جنگنده های رژیم صهیونیستی بود که برای اولین‌بار در فلسطین رویت شده و استفاده گردید. تجهیز فلسطینی ها به موشک های دوش پرتاب استرلا می تواند زنگ خطری برای نیروی هوایی رژیم صهیونیستی محسوب گردد. حماس اعلام کرد که فلسطینی ها ۱۵۰ واسطه از سوی رژیم صهیونیستی دریافت کرده اند که ملتمسانه خواستار عدم پاسخگویی فلسطینی ها شده اند.
اخبار کوتاه
◄۱:۲۰؛ ساعتی که کابوس رژیم‌صهیونیستی شده است!/ یک رسانه عراقی خبر داد، گروهی با نام الطاهره، پایگاه‌های اینترنتی و سرورهای رژیم صهیونیستی را از خاک عراق هدف حمله سایبری قرار دادند. منابع عبری‌زبان می‌گویند که در نتیجه این حمله سایبری، کانال ۹ تلویزیون رژیم صهیونیستی و شبکه اسرائیلی «کان» از دسترس خارج شده است. رسانه‌های صهیونیستی اعلام کردند که ساعت دقیق انجام این حمله (۰۱:۲۰) مصادف بوده با ساعتی که شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس ترور شدند.
◄بانک جهانی: اقتصاد ایران بی‌سر وصدا از رکود خارج می شود/ بانک جهانی با اعلام اینکه اقتصاد ایران به روند بهبود تدریجی خود که از اواسط سال ۲۰۲۰ آغاز شده است، ادامه خواهد داد؛ گفت: «اقتصاد ایران بی سر و صدا از رکود دهه گذشته خارج می شود». در گزارش بانک جهانی آمده است: «اقتصاد ایران که با تحریم های اقتصادی، قیمت ثابت نفت و اپیدمی کرونا مواجه بوده، بی سر و صدا از رکود دهه گذشته خارج می شود».
◄ تولید و مصرف بنزین در کشور سربه‌سر شد!/ وزیر نفت با تأیید این خبر که سالی ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در کشور پرداخت می‌شود، گفت: «امروز ظرفیت پالایشی کشور در زمینه تولید بنزین و نفت‌گاز در حال نزدیک شدن به مقدار مصرف در کشور است. ضرورت سرمایه‌گذاری در این صنعت روزبه‌روز آشکارتر می‌شود و اگر اتفاق نیفتد، تولید در صنعت نفت دچار مشکل می‌شود». اوجی افزود: «اگر مصرف سوخت کشور نصف شود، تعهد می‌دهم که سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار به دولت تحویل دهم».
◄تکفیری ها یا روباه پیر؟/ دقیقاً ۷ روز قبل از جنایت شنیع شهادت دانش آموزان افغان، «آنتونی کردزمن» تحلیلگر ارشد آمریکایی به «ایندیپندنت» گفت که سازمان اطلاعات مخفی انگلیس حدود ۲۵۰ میلیون دلار کمک مالی و تسلیحاتی در اختیار رهبر حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان قرار داده است تا از این طریق ناامنی‌ها در این کشور کلید زده شود. حتی اگر دلقکی از داعش یا … هم مسئولیت عملیات ددمنشانه شهادت دانش آموزان افغان را برعهده بگیرد نباید انگشت اتهام را از عامل اصلی یعنی روباه پیر و شیطان بزرگ برداشت.
◄ارتش؛ از بازآماد بالگرد تا خودکفایی در ساخت/ فرمانده هوانیروز ارتش اعلام کرد: «تا پایان سال بالگرد ملی می‌سازیم و علاوه بر آن در زمینه ساخت قطعات و تجهیزات و همچنین بازآماد تجهیزات بالگردی خودکفا هستیم».
◄صادرات ۴ محصول کشاورزی ممنوع شد/ وزیر جهاد کشاورزی طی نامه ای به گمرک، نوشت: «با توجه به تحولات بازارهای جهان ناشی از جنگ روسیه و اوکراین، افزایش تقاضای جهانی برای برخی کالاهای کشاورزی، کاهش تعرفه وارداتی در کشورهای همسایه و ضرورت تنظیم قیمت و نیاز بازار داخل کشور، صادرات گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، بادمجان و پیاز تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام می‌گردد».
منبع: سایت بصیرت
