در حالی که مقام معظم رهبری، طی سال‌های اخیر مدام از اقتصاد مقاومتی و تکیه بر کالاهای داخلی سخن می‌گویند، هر روز شاهد واردات گسترده‌ی انواع کالاها هستیم. کالاهایی که گاه جنبه‌ی بنیادی و گاهی هم از دسته‌ی کالاهای تجمل‌گرایانه به حساب می‌آیند.
چرخه‌ی اقنصادی کشور، مدت‌ها است که رو به کندی گذاشته و با مشکلات فراوان داخلی و خارجی همراه شده است. بسیاری از کارخانه‌ها و مراکز تولیدی ورشکسته شده‌اند و بسیاری دیگر؛ ناچار به تعدیل گسترده‌ی نیرو شده‌اند. اما براستی چرا اقتصاد ایران تا این اندازه ضعیف و ناتوان شده است؟
در حالی که مقام معظم رهبری، طی سال‌های اخیر مدام از اقتصاد مقاومتی و تکیه بر کالاهای داخلی سخن می‌گویند، هر روز شاهد واردات گسترده‌ی انواع کالاها هستیم. کالاهایی که گاه جنبه‌ی بنیادی و گاهی هم از دسته‌ی کالاهای تجمل‌گرایانه به حساب می‌آیند. در این میان باید اذعان داشت که نظارت بر واردات رو به ضعف گذاشته و مسئولین مربوطه، آنچنان که شایسه است به این مهم نمی‌پردازند زیرا حجم واردات بسیاری از کالاهای غیر ضروری، از راه‌های غیر قانونی انجام می‌گیرد که با افزایش طرح‌های بازرسی و نیز تحت کنترل و نظارت قرار دادن بخش‌های مختلف، تا حد زیادی می‌توان از آسیب‌های احتمالی ورود این قبیل کالاها جلوگیری کرد.
واردات قاچاق
بر اساس گزارش گمرک در سال ۱۳۹۶ ، ایران پذیرای ۱۳.۲ میلیارد دلار کالای چینی بوده که نسبت به سال قبل از آن ۲۳ درصد و نسبت به میانگین یک دهه اخیر ۸۸ درصد افزایش پیدا کرده است. در سال ۱۳۹۵ واردات اجناس چینی به کشور ۱۰.۷ میلیارد دلار گزارش شده بود. مطابق آمارهای رسمی، از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ میانگین واردات ایران از چین سالانه ۷ میلیارد دلار بود.
واردات ۱۳.۲ میلیارد دلار اجناس چینی در سال ۱۳۹۶ بالاترین رکورد تاریخی در واردات از این کشور محسوب می‌شود. پیش از این رکورد واردات از چین مربوط به سال ۱۳۹۳ بود که ایران در آن سال ۱۲.۷ میلیارد دلار جنس چینی وارد کرده بود.(۱)
طی چند سال اخیر، واردات کالاهای چینی رو به افزایش گذاشته و از ۴۰ میلیارد به ۵۶ میلیارد دلار رسیده است که در صورت عدم نظارت به‌موقع و مطلوب، به زودی شاهد بحرانی اقتصادی در کشور خواهیم بود.
واردات از آمریکا ۳ برابر شد
باید توجه داشت که واردات انواع کالاهای آمریکایی به ایران در فروردین سال جاری، رشدی قریب به ۳ درصد داشته است. این در حالی است که در فروردین سال ۹۶ ، ۷۹۷ تن کالا به ارزش ۳ میلیون دلار توسط ایران از آمریکا وارد شده که با قیاس این دو آمار شاهد رشد ۷.۵ میلیون دلار در این زمینه خواهیم بود.
آمار واردات کالاهای چینی به ایران
طبق آمار و گزارشات گمرک ایران، واردات مستقیم انواع کالاهای آمریکایی در فروردین سال جاری، از لحاظ وزن بیش از ۳ برابر شده و به عبارتی ۲۱۵ درصد رشد کرده است و از لحاظ ارزش دلاری، واردات مستقیم کالاهای آمریکایی در مدت مذکور ۲.۵ برابر شده و افزایش ۱۴۹ درصدی داشته است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، کالاهای وارداتی از ایالات متحده آمریکا توسط ایران، در فروردین ۱۳۹۷ به شرح زیر است:
– قزل‌آلا
– اسپرم گاو
– تخم سبزیجات برای کشت
– مکمل غذایی
– خوراک آماده آبزیان
– انواع دارو
– نخ جراحی
– فرآورده‌های دندان‌سازی
– روغن‌های نفتی
– وسایل آزمایشگاهی
– ژلاتین
– ماشین‌آلات
– شیرهای تقلیل فشار
– تجهیزات بیمارستانی
– پروتزهای دندان
– بذر ذرت
– تخم گیاهان علوفه‌ای برای کشت
– مکمل غذایی
– سبوس و فضولات
– اکسیدهای منیزیم حتی خالص
– ضدعفونی‌کننده‌ها
– خمیر چوب شیمیائی
– کاغذ و مقوای صافی، بریده‌شده به شکل معین
– لوله و شیلنگ
– درز بند و واشر
– اجزاء و قطعات برای موتورهای گازسوز
– تلمبه‌های سوخت
– اجزا و قطعات تلمبه‌های مایعات
– صافی‌های روغن یا مواد سوختی برای موتورهای درون‌سوز
– ترموستات خودرو (شیر ترموستاتیک)
– بلبرینگ
– پوسته یاتاقان
– درزگیر و واشرهای همانند از ورقه فلزی
– جاروبک های زغالی
– سیبک فرمان
– اجزا و قطعات کلاچ
– اجزا و قطعات سواری، وانت و تراکتور کشاورزی
کلام آخر
به هر حال اگر تدابیر کاربردی و قابل اجرایی برای روند واردات و صادرات در کشور اتخاذ نشود، با ضربات سهمگینی بر پیکره‌ی اقتصادی خواهیم بود که زمینه‌ساز وابستگی این چرخه، به دیگر کشور و متزلزل شدن پایه‌های استقلال اقتصادی خواهیم بود. آسیبی که بی‌تردید دیگر ابعا اجتماعی، سیاسی، فرهنگی کشور را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.پی‌نوشت:
1. واردات ایران از چین در سال ۹۶ رکورد تاریخ را جابجا کرد، مشرق نیوز ۱۳۹۷
