بعد از به دنیا آمدن طفل، برخی کارها مستحب است که ما با رعایت اختصار به برخی نکات اشاره می نماییم:
الف) اذان و اقامه
گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ طفل سفارش شده است. چرا که باید گوش نوزادان را قبل از هر صدایی، باطنین توحید «لا اله الا الله» آشنا ساخت. رسول گرامی اسلام فرمودند: «هرکس صاحب فرزندی شد، در گوش راست او اذان بگوید و در گوش چپ او اقامه بگوید که این کار حفظ او از شیطان است.»
همچنین امام صادق فرمودند: «کام فرزندانتان را با تربت حسین (ع) بگیرید که این کار مایه ی اَمان است.»
ب) نامگذاری فرزند
نام گذاری امر مهمی است که نباید، ساده به آن نگاه کرد. نام، نشانه عقاید، فرهنگ، علاقه ها، وابستگی ها، اهداف، آرمان ها و دیدگاه های انسان است. بعضی از نام ها از جانب خدای تعالی نازل شده است: (مریم، ۷)
نامگذاری فرزند، به اسم های نیکو و پسندیده از حقوق فرزند است. بافضیلت ترین و بهترین اسم ها، اسامی است که دربردارنده عبودیت خدا باشد. مانند عبدالله، عبدالرحیم وعبد الرحمن و مانند آن و سپس اَسمای انبیا و ائمه (ع) و افضل آنها نام محمد است. ترک نامگذاری به محمد، برای کسی که چهار پسر داشته باشد و نام هیچکدام را محمد نگذارد، کراهت دارد.
در خصوص نامگذاری، بیان چند نکته ضروری است:
۱- نخستین حق فرزند بر پدر و مادر آن است که نام نیک و با مسما برای او انتخاب کنند که انتخاب نام نیکو، وظیفه والدین است. همان گونه که مادر مریم نام فرزند خود را مریم نامیدو «مریم» به معنای «عابده» و «خادمه» است. امیر المؤمنین (ع) فرمودند: «حق فرزند بر پدرش این است که نام نیکی برای او برگزیند و خوب تأدیبش نماید و او را قرآن بیاموزد.»
۲- نام ها نشانه ایمان، تفکر، گرایش و عشق انسان است؛ امام على (ع) می فرماید: «هر کسی به قومی شباهت پیدا کند، از آنان به حساب می آید.» در زمانی که دشمن درصدد از بین بردن نام على من بود، امام حسین با نام همه فرزندان خود را علی می گذاشت و این گونه اعلام موضع می نمود؛ وجود ۳۰۰ روستای علی آباد در ایران، نشانه عشق مردم به علی بن ابیطالب نان است. زنان خراسان نیز هنگامی که شنیدند نوه امام سجاد (یحیی) مظلومانه شهید شد، نام پسران خود را یحیی گذاشتند.
در تمام دنیا با وجود عقاید مختلف، به بزرگان و مخترعان خود احترام خاص می گذارند و شهرها، خیابان ها، دانشگاه ها، فرودگاه ها، مدارس و مؤسسات را به نام آنان نام گذاری میکنند و یا آن اختراع و اکتشاف را به نام همان فرد مخترع و مکتشف میگذارند؛ ما هم باید اسامی پیشوایان معصوم (ع) را زنده نگه داریم. به امام صادق (ع) عرض شد: ما به نام های شما و پدران شما نام گذاری می کنیم؛ آیا این کار فایده ای برای ما دارد؟ امام می فرمودند: بله به خدا! آیا دین جز محبت است. خداوند فرمود: «اگر خداوند را دوست می دارید، پس مرا پیروی کنید، تا خدا نیز شما را دوست بدارد و گناهانتان را بر شما ببخشد.»
٣- نام گذاری نابجا، به شدت مورد انتقاد و توبیخ قرآن کریم است: «فرشتگان را به نام دختران نام گذاری می کنند» (نجم، ۲۷) اسم بد، عمری سبب حقارت فرزند است. از جمله کارهای پیامبر اکرم (ص) تغییر اسم های بد بود.
متاسفانه عرب جاهلی، اطفال خود را به اسم سگ، پلنگ و مار و… نام گذاری می کردند که البته یکی از هدف هایشان این بود که چون آنها خوی جنگجویی و تخاصم داشتند، با صدا زدن به این نامها، می خواستند در دل دشمن رعب بیندازند.
ج) صدقه و ولیمه
تراشیدن سر طفل در روز هفتم و دادن صدقه از طلا و نقره به وزن موی او مستحب است.
ولیمه دادن در هنگام ولادت از مستحبات است و این یکی از موارد پنجگانه ای است که ولیمه دادن در آن سنت است. آن گونه که یکی دیگر از موارد ولیمه، هنگام ختنه است. و شرط نیست که ولیمه فرزند در روز ولادت باشد؛ لذا تاخیر چند روزه آن اشکالی ندارد.
ختنه پسران نیز، در روز هفتم ولادت از سنت است و اگر تا زمان بلوغ انجام نشد، پس از بلوغ، امری واجب است. ختنه از سنت های رسولان الهی است و در روایت آمده است: «فرزندانتان را در روز هفتم ختنه نمایید تا پاک و تطهیر شوند و زمین از بول فردی که ختنه نکرده به درگاه خداوند ضجه می زند.» ضمنا، ختنه کردن دختر در هفت سالگی مستحب است. و امام صادق (ع) فرمودند: «ختنه، در مردان سنت (واجب) است و در زنان موجب تکریم است.»
د) عقیقه
یکی دیگر از مستحبات پس از تولد فرزند، «عقیقه» است. عقیقه کردن، هم برای نوزاد دختر و هم برای نوزاد پسر به صورت مساوی مستحب می باشد. عقیقه، وسیله بیمه کردن نوزاد از خطرات است و در روایات تأکید فراوانی شده است تا جایی که اگر خانواده به هر دلیلی نتوانست این کار را انجام بدهد، فرد در سنین بالا برای خودش عقیقه نماید. عمر بن یزید می گوید: «به امام صادق (ع) عرض کردم که نمی‌دانم پدرم برای من عقیقه کرد یا نه؟ امام به من امر کرد تا از برای خودم عقیقه نمایم.»
در روایات، تاکید بر ذبح گوسفند و دادن اطعام با گوشت آن، به عنوان عقیقه است. عبد الله بن بکیر می گوید که نزد امام صادق (ع) بودم که فرستاده عمویش آمد و عرضه داشت که عموی شما می گوید: ما دنبال عقیقه رفتیم، ولی پیدا نکردیم. نظر شما چیست که پولش را صدقه بدهیم . امام عانت فرمودند: «نه! حقیقتا خداوند، اطعام طعام و ریختن خون ها (برای قربانی) را دوست دارد.»
پیامبر اکرم وقتی امام حسن مان به دنیا آمد، در گوش راست او اذان و درگوش چپ او اقامه گفت و نام او را «حسن» انتخاب نمود و در روز هفتم دو گوسفند را قربانی نمود و ران آن را با دیناری به قابله داد و سرش را تراشید و به وزن موی او درهم داد و سرش را «خَلُوق»، مالید و همین کار را برای امام حسین از انجام داد.
