جهت‌گیری فعالیت‌های هنری و تبلیغی۱۵

 تدبیر ش ۶۴یاد معلم برجسته و همیشه زنده و پایدارمان، مرحوم شهید مطهری را باید گرامی بداریم
یاد شهید عزیزمان، معلم برجسته و همیشه زنده و پایدارمان، مرحوم شهید مطهری را باید گرامی بداریم. من عرض بکنم؛ اینکه روز معلم را در سالگرد شهادت شهید مطهری قرار داده‌اند، یک معنای نمادین و پرمغز و پرمضمونی دارد؛ چون حقاً و انصافاً مرحوم شهید مطهری یک انسان بزرگ و برجسته بود. زندگی او، تلاش مخلصانه و مؤمنانه و عالمانه، همراه با احساس درد، همراه با یک بصیرت کامل در میدان علم و معرفت و فرهنگ بود. خدای متعال هم این مرد بزرگ را مأجور کرد؛ پاداش داد و شهادت را نصیب او کرد؛ در واقع، او را زنده نگه داشت: « بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ ».( آل عمران ۱۶۹) یک متخرّج و تحصیل‌کرده حوزه علمیه قم، وقتی با کوله‌بار معرفت و دانشی که به‌طور عمیق آموخته است، می‌آید در دل محیط فرهنگ و تعلیم و تربیت عمومی و نسل جوان قرار می‌گیرد، این‌قدر منشأ برکات می‌شود.۶  ۶.  ۱۴/۰۲/۹۰  بیانات در دیدار هزاران نفر از معلمان سراسر کشورلزوم توجه به اهمیت کتاب و جدیت در تولید آن
موضوع کتاب مقوله‌ای مهم و بدون جایگزین [است] … در سال‌های اخیر کیفیت نشر، شمارگان و تنوع موضوعات کتاب‌ها، افزایش یافته و با گذشته قابل مقایسه نیست؛ اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم. … افق دید نویسندگان [گسترش یافته است] …  از نظر محتوا هم کارهای خوبی انجام شده که با تلاش و سرمایه‌گذاری بیشتر این روند رشد ادامه خواهد یافت. … پیشرفت کشور بدون توسعه در بخش کتاب، غیرممکن[است] … وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دستگاه‌های دولتی و صاحبان انگیزه، به مقوله کتاب اهمیت بدهند و تولید کتاب را با جدیت دنبال کنند. … پیشرفت‌های کشور را در بخش‌های مختلف صنعت نشر و تولید کتاب، پیشرفتی محسوس[است و باید] …  اهتمام به مقوله کتاب [ادامه یابد].۸   ۸.  ۲۱/۰۲/۹۰  (گزارش خبری) بیانات در بازدید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
    
تدبیر ش ۶۵موسیقی‌های لهوی مضلّ عن سبیل اللَّه را نباید به وادی حرفه مداحی کشاند
من در طول سال‌های متمادی، در همین مناسبت و در مناسبت‌های دیگر، در این‌باره خیلی صحبت کردم؛ ولی باز هم تأکید می‌کنم. شعری که شما با صدای خوش و با آهنگِ زیبا می‌خوانید، تأثیر آن در بسیاری از موارد از یک گفتار علمی منطقی فلسفی یا غیر فلسفی بیشتر است؛ اگر آنچه که خوانده می‌شود، بدرستی انتخاب شده باشد    و جهات صوری و معنوی در آن لحاظ شده باشد. جهات صوری، زیبایی شعر است؛ شعر را بایستی درست و خوب انتخاب کرد. شعر یکی از نمادهای برجسته هنر است. هر بافته نظمی، شعر نیست؛ شعر خصوصیات خودش را دارد؛ باید شعر انتخاب کرد. خوشبختانه شعرای خوبی هم داریم؛ شعرایی که درباره اهل‌بیتG با زبان‌های مختلف می‌سرایند و زیبا و شیوا و خوب می‌سرایند؛ و وقتی شما مشتری‌اش باشید، این تقاضا، عرضه را هم به دنبال خودش می‌آورد. پس شعر خوب، آهنگ خوب و صوت خوب مهم است. البته آهنگ خوب به معنای تقلید از آهنگ موسیقی‌های لهوی مضلّ عن سبیل اللَّه نیست؛ این را توجه داشته باشید. بعضی از آهنگ‌ها، آهنگ‌های بدی است، آهنگ‌های غلطی است، آهنگ‌های لهوی است؛ این را نباید به وادی حرفه مداحی و خواندن مداحی کشاند. عیبی ندارد که شکل‌های جدیدی را در خواندن و قرائت اشعار   و آهنگ‌سازی‌های گوناگون ابتکار کنید؛ اما از این تشابه و تداخل بپرهیزید. البته آهنگ‌های لهوی مضلّ عن سبیل اللَّه را می‌گویم، نه حالا هر آهنگی که یک وقتی در یک مضمون دیگری خوانده شده، آن را بخواهیم منع کنیم؛ نه! آهنگ‌هایی که لهوی است و مضلّ عن سبیل اللَّه است؛ اینها را نیاورید.۳     ۳.  ۰۳/۰۳/۹۰   بیانات در دیدار جمعی از شاعران و ذاکرین اهل بیتضرورت بصیرت‌بخشی نسبت به مسائل زندگی در جلسات مداحی
یک بخش هم آگاهی‌ها و بصیرت‌بخشی‌های نسبت به مسائل زندگی است. البته من با این که در منبرهای مداحی، هی تعرض به این، بدگویی به آن بشود، موافق نیستم  و اینها را دوست نمی‌دارم. اما بصیرت‌بخشی خوب است. آگاهی پیدا کنند. امروز ملت ما بر اثر بصیرت است که توانسته است بایستد. ملت ما می‌داند علیه او چه توطئه‌هایی هست، چه کسانی توطئه می‌کنند، هدف از این توطئه‌ها چیست، از چه چیز ملت ایران ناراحتند؛ اینها را مردم ما می‌دانند. ملت ایران می‌دانند که روحیه ایمان، اسلام، آزادیخواهی، استقلال‌طلبی، ایستادگی در راه درست، دشمن را عصبانی کرده. مردم ما دشمن را هم می‌شناسند. شیوه‌های او را هم به‌تدریج همه‌مان یاد گرفتیم، فهمیدیم شیوه‌های دشمن چیست. این بصیرت خیلی چیز باارزشی است. اگر این بصیرت نبود، ملت ما نمی‌ایستادند. تبلیغاتی هم که دشمنان می‌کنند؛ چه آنهایی که خودشان مستقیماً تبلیغ می‌کنند، چه آنهایـی کـه بـه زبـان بلندگـوها و بـوق‌هـای اجاره‌ای‌شان می‌دمند و از زبان آنها پخش می‌کنند، همه‌اش در جهت این است که این بصیرت را از مردم بگیرند؛ امر را بر مردم مشتبه کنند؛ آنها را از ایمانـشان، از اسلامـشان، از استقامتـشان، از ایستادگی‌شان در این راه، از معرفت درستشان نسبت به حوادث زندگی دور کنند. خب! یک برنامه مجلسی مداحی می‌تواند یک بخشی را به این اختصاص دهد. شعرش را پیدا کنید؛ جملاتش را انتخاب کنید. در یک لحظه مناسب، گاهی اوقات یک کلمه به قدر یک کتاب در دل‌ها اثر می‌گذارد. در دل‌ها اثر بگذارید.
من می‌بینم که خوشبختانه امروز جامعه مداحان انصافاً در این جهت خیلی پیش رفته‌اند؛ حالا آن برنامه‌هایی که ما توفیق پیدا می‌کنیم بشنویم، یـا ایـنـجـا بـرگـزار مـی‌شـود، یـا بـعـضـاً از تلویزیون می‌بینیم.۳    ۳.  ۰۳/۰۳/۹۰   بیانات در دیدار جمعی از شاعران و ذاکرین اهل بیتضرورت توجه به مناقب متقن اهل‌بیت در مداحی
بهترین مجموعه شعری که می‌شود در یک منبرِ مداحی انسان فکر کند، چیزی است که در آن، … منقبت اهل‌بیتG باشد. ذکر مناقب آنها دل‌ها را روشن می‌کند؛ شاد می‌کند؛ شوق را در انسان برمی‌انگیزد؛ اشک را از چشم‌ها جاری می‌کند. البته منظور، مناقب متقن است. این‌جور نباشد که انسان به حرف‌های سست تکیه کند. این همه مناقب اهل‌بیتG در کتاب‌های معتبر وجود دارد؛ از آنها استفاده بشود؛ از گفته‌های افرادی که خودشان سندند، ثقه و معتبرند؛ مثل همین شعری که … از مرحوم آشیخ محمدحسین اصفهانی – مفتقر – خواندند. خب! این بزرگوار استاد مجتهدین است. مجتهدین بزرگ و مراجع تقلید بزرگ، در فقه و اصول و فلسفه شاگردهای او هستند. ایشان شاعر هم بوده. خب! این شعر می‌شود سند. یا روایات گوناگونی که در کتب مناقب وجود دارد، شرح حال ائمهG، مناقب معتبر.۳شاخص‌های مصداقی فرهنگ و هویت یک ملت
در عرصه تهاجم پیچیده و فراگیر فرهنگِ جبهه استکبار برضد نظام اسلامی، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی همچون یک قرارگاه اصلی، وظیفه سیاستگذاری راهبردی و هدایت دستگاه‌ها و مراکز تأثیرگذار فرهنگی و بخش‌های اجرایی را برعهده دارد. …
اهمیت موضوع فرهنگ به عنوان کالبد و باطن یک ملت [است.] … «فرهنگ و هویت یک ملت و سمت و سوی آن» را می‌توان با استفاده از شاخص‌های مصداقی همچون عقاید، اخلاق، آداب، رفتارهای فردی و اجتماعی و خَلقیات ملی تشخیص داد.۸ باید شعرها پخته‌تر و عمیق‌تر بشود
آنچه که انسان … مشاهده می‌کند، وجود استعدادهای بسیار قوی و غنی و امیدوارکننده است. بنده پیش‌بینی می‌کنم که ان‌شاءاللَّه در آینده نه چندان دوری، ما یک اوج شعری مجددی داشته باشیم از همین استعدادهای جوان. البته باید پیش بروند؛ باید تکمیل کنند؛ باید شعرها پخته‌تر  و عمیق‌تر بشود و قطعاً خواهد شد. ان‌شاءاللَّه    در دوران ما یک بنای رفیعی به وجود خواهد آمد که یادآور دوران‌های اوج شعر در کشور ماست؛ چون شعر در دوران‌های تاریخی، پست و بلند داشته؛ در بعضی از دوران‌ها، شعر اوج داشته. ما ان‌شـاءاللَّه در آینده نـه چندان دوری ایـن را خواهیم داشت.۹   ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینیباید سطح دید، ذوق و تأمل مردم را بالا بیاوریم
بعضی از آقایان مداح‌ها به ما می‌گویند که: آقا این شعرهای قلمبه سلمبه را که بخوانیم، مردم نمی‌فهمند. خب! بله؛ بعضی از شعرها واقعاً همین‌جور است؛ از سطح تفکر عمومی مردم بالاتر است؛ یعنی یک آدم ادیب و شاعر و باذوق هم باید دقت کند تا معنا را بفهمد؛ اینها را ما توصیه نمی‌کنیم؛ لیکن توجه داشته باشید، ذهن مردم و تلقی مخاطب با خواندن شما بالا می‌آید. این را من به مداح‌ها می‌گویم؛ یعنی شما می‌توانید ذهن مردم را بالا بیاورید. شعرهای خوب، الفاظ زیبا، مضامین عالی و معارف قوی خوانده بشود؛ خب! مردم مجبور می‌شوند گوش کنند. وقتی شما خوب می‌خوانید، گوش می‌کنند و طبعاً ذهنشان بالا می‌آید. حتماً ما باید این را جزو وظایف خودمان بدانیم که سطح دید و سطح ذوق و تأمل مردم را بالا بیاوریم.۹   لزوم شکرانه قریحه خداداد شعرو استفاده از محتوای دینی و مذهبی در این هنر
این شعری که شما اسمش را شعر آئینی گذاشتید و نامگذاری نامناسبی هم نیست – حالا شما شعر مذهبی را به نام شعر آئینی معرفی می‌کنید، عیبی ندارد – جزو بهترین عرصه‌‌های به کار بردن قریحه خداداد شعر و این موهبت بزرگ است. این قریحه، یک نعمت بزرگی است که خدا به کسی عطا می‌کند؛ این نعمت را نباید کفران کرد. شکرانه این نعمت، این است که انسان با این قریحه یک چیزی بیاورد وسط و به انسان‌ها و افکار عرضه کند که برای آنها مفید باشد. نه اینکه من بخواهم خشک و جامد بگویم؛ با قطع نظر از سود و استفاده مستمع، شاعر به فکر دل خودش نباشد و حرف دل و احساسات خودش را نگوید؛ نه! اشکالی ندارد؛ یعنی بنابر این نیست که ما سخن گفتن شاعر از دل و برای دل خود را نفی کنیم؛ لیکن می‌خواهیم این را بگوییم که در مقام تقویم و ارزیابی، اگر بناست شعر محتوایی داشته باشد، بهترین محتواها همین محتواهای شعر دینی و شعر مذهبی است، با عرض وسیع و گسترده‌ای که دارد. …
در هیچ پرده نیست نباشد نوای تو         عالم پر است از تو و خالی‌است جای تو
    هـر چنـد کـائنات گـدای درِ تواند         هیچ آفریده نیست که داند سرای تو
ببینید، وقتی یک مداحی با صدای خوش و با آهنگ زیبا اینها را در یک مجلسی بخواند، چه انقلابی در دل برای مستمع به وجود می‌آید! از این شعرها باید استفاده کرد.۹   ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینی  استفاده از زبان محاوره معمولی و رایجبرای بیان معارف
ترکیب‌سازی‌های نو  … در دوره انقلاب، زبان رایج متداول حرف زدن وارد شعر شده – چیزی که در قبل از انقلاب معمول نبود – البته به شکل‌های مختلف؛ بعضی قوی هستند و از این زبان به شکل خیلی زیبایی استفاده می‌کنند؛ بعضی هم یک خرده سطحش پایین‌تر است. هیچ اشکالی ندارد که ما از همین زبان محاوره معمولی و رایجِ خودمان برای بیان آن معانی و معارف استفاده کنیم؛ منتها با ترکیب‌های نو، شکل‌های نو، واژه‌گزینی‌های نو.۹ ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینی شعر آئینی را متکی ومستند کنیدبه معارف حقه الهیه
معارف بلند اسلامی و قرآنی را از خود قرآن و از نهج‌البلاغه و از بعضی از روایات اهل‌بیت – روایات اصول کافی در بخش‌هایی – اخذ کنید. با این منابع، انس پیدا کنید. شعر آئینی خیلی دامنه وسیعی دارد و شما می‌توانید بر روی ذهنیت جامعه اثر بگذارید. روایتی است در تحف‌العقول، که وصیت امام صادق است به عبداللَّه‌بن‌جندب. همین‌طور قسمت قسمت است: یا ابن جندب، یا ابن جندب. این روایت، پر از حکمت است. واقعاً همه چیزهایی که ما برای خلقیات شخصی‌مان، معاشرت‌های اجتماعی‌مان، فعالیت‌های عمومی‌مان و برای بنای تمدن اسلامی نیاز داریم، در این روایت و نظایرش پیدا می‌شود. اینی که عرض کردم، یک نمونه و مثال است؛ از این قبیل نمونه‌ها زیاد است و می‌توانید مراجعه کنید. بنابراین، شعر آئینی را متکی و مستند کنید به این معارف حقه الهیه، با این منابعی که عرض شد.  ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینیشعر بایستی از لحاظ موازین زبان، درست باشد
دوستان باید به این نکته توجه کنند که شعر بایستی از لحاظ موازین زبان، درست باشد؛ فعل‌ها درست به کار برود، در جای خود به کار برود؛ ارتبـاط بخـش‌هـای جملـه، ارتبـاط منطقـی و قانونی باشد.۹    ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینیضرورت برقراری ارتباط‌های پیوسته ‌منظور مراقبت از محیط‌
مراقب محیط‌ها باشید؛ و این هم با ارتباط‌های پیوسته شما با همدیگر حاصل خواهد شد. به نظر من جلسات شعرای مادح اهل‌بیت – چه جوان‌ها، چه پیشکسوت‌ها و قدیمی‌‌ها – با یکدیگر، باید جلسات مستمری باشد. البته معنایش این نیست که لزوماً یک جلسه باشد؛ نه! باید جلساتی وجود داشته باشد برای همین که در این محیط، استعداد‌های جوشان جوان رشد پیدا کند.۹   ۹.  ۹۰/۰۳/۲۵  بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینی