پایگاه بصیرت
نشریه اخبار و تحلیل‌ها wordنشریه اخبار و تحلیل‌ها pdf
▼حرف روز
بهینه‌سازی نظام توزیع و کنترل قیمت‌ها
«به‌زودی به‌جای قیمت مصرف‌کننده بر کالاها، قیمت تولیدکننده درج خواهد شد»؛ این خبری بود که در میان انبوه اطلاعات تااندازه‌ای مغفول ماند. رویکردی که توسط وزارت صمت و مبتنی بر کاهش تورم مصرف‌کننده اتخاذ شد که البته بخشی از فلسفه نظام توزیع سالم است.
نکات تحلیلی: ۱- تا پیش از این، قیمت درج‌شده بر کالاها، قیمت مصرف‌کننده بود و بر همین اساس در مواردی بنگاه تولیدی این قیمت را بر اساس درخواست فروشگاه‌های زنجیره‌ای تا بیش از ۷۰ درصد سود بر روی کالا درج می‌نمود و این فروشگاه‌ها نیز باوجود تخفیف‌های کذایی، سودهای زیادی را به حساب خود می‌ریختند و در مقابل، فشار مضاعفی بر مصرف‌کننده وارد می‌شد. البته در قسمت خرده‌فروشی نیز همین مفسده‌ها به شیوه دیگری شکل می‌گرفت. ۲- استاندارد جهانی واحدهای توزیعی در دنیا به ازای هر ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر، یک واحد صنفی است؛ اما در ایران به ازای هر ۳۳ نفر یک واحد صنفی وجود دارد (بدون احتساب دست‌فروش‌ها). واقعیت این است که در ایران نظام توزیع متناسب با نظام تولید رشد نیافته و بسیار حجیم شده است. درواقع فرآیند بهینه انتقال کالا از بنگاه به مصرف‌کننده یا همان نظام توزیع، در بخش‌های مختلفی چنان گسترده و طولانی گردیده که از فلسفه وجودی خود فاصله گرفته است. رویکرد جدید وزارت صمت یعنی کنترل قیمت در مبدأ، می‌تواند با حذف واسطه‌ها در زنجیره تأمین کالا، منجر به کوتاه شدن این زنجیره و بهینه‌سازی نظام توزیع شود. ۳- اگرچه این تصمیم موجب تقویت رقابت و مکانیزم بازار می‌شود و درنهایت در جاهایی منافع مصرف‌کننده را تأمین می‌کند، ولی مهم است که بدانیم این قانون می‌تواند به بخشی از اشتغال در حوزه خدمات آسیب بزند و قدرت رقابت‌پذیری در بازار را به ضرر خرده‌فروش‌ها و به نفع حلقه اول تأمین کالا یعنی فروشگاه‌های زنجیره‌ای رقم بزند؛ لذا باید سازوکاری جهت حمایت از آن دسته از خانوارهایی که در این زمینه به‌صورت تک شغلی مشغول کسب درآمد هستند، اندیشید. ۴- درج قیمت تولیدکننده بر کالا برای اینکه به هدف نهایی خود برسد، باید اولاً اطلاعات قیمت‌گذاری، شفاف و در دسترس همگان باشد و ثانیاً سیستم نظارت بر بازار به‌درستی عمل نماید؛ وگرنه مفسده‌ای که در فروشگاه زنجیره‌ای شکل می‌گرفت، اکنون در خرده‌فروشی‌ها ایجاد خواهد شد. از همین جهت شناسا کردن اجزای خرد زنجیره تأمین کالا در سامانه جامع تجارت، از ضروریات است. (نویسنده: علی محمدی)
▼گزارش روز
لرزه بر تاج‌وتخت امارات
حمله دو روز پیش پهپادی و موشکی انصارالله یمن به امارات، یکی از «نقاط عطف» مهم جنگ هفت‌ساله یمن محسوب می‌شود.
گزاره‌های خبری: روز دوشنبه ۲۶ دی‌ماه، انصارالله طی یک عملیات راهبردی که «گردباد یمن» نام داشت، عمق خاک امارات را مورد هدف قرار داد. طی این عملیات موفق، انصارالله با موشک‌های بالدار قدس ۲ و بالستیک ذوالفقار و ۲۰ پهپاد صماد ۳، دو فرودگاه دبی و ابوظبی و نیز پالایشگاه نفت در منطقه صنعتی «المصفح» در ابوظبی و تعدادی از تأسیسات مهم و حساس امارات را هدف قرار دادند. یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن با اشاره به جزئیات این عملیات، گفت: «امارات تا زمانی‌که به تجاوزاتش علیه یمن ادامه دهد یک کشور کوچک غیرامن خواهد بود». در همین حال «ضیف الله الشامی» وزیر اطلاع‌رسانی دولت نجات ملی با انتشار توئیتی نوشت: «پیام تنبیهی که قرار بود به امارات برسد، رسید. بوق‌های اجیرشده و سازمان‌هایی که از اموال کشورهای حاشیه فارس تغذیه می‌کنند، ازجمله سازمان ملل و شورای امنیت، شروع به محکوم کردن و قارقار کردن خواهند کرد؛ بنابراین نه قارقار کلاغ‌ها و نه وزوز مگس‌ها آزاردهنده نیست». پیشتر «هشام شرف» وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن به امارات هشدار داده بود: «اگر خاک و جزایر ما را ترک نکنید، شعله‌های آتش به‌زودی به شما خواهد رسید». امارات برخلاف ادعاهای قبلی مبنی بر پایان حضور نظامی در ائتلاف سعودی، در حال حاضر به سه شکل در جنگ یمن حضور دارد: نخست، از طریق اشغال مناطق جنوب غربی یمن و تأسیس «شورای انتقالی جنوب» توسط مزدوران خود؛ دوم، حمایت مالی، لجستیکی و … از ۹۰ هزار جنگجو در سرتاسر یمن؛ سوم، اشغال چندین جزیره کلیدی و مهم ازجمله جزیره سقطری و جزیره میون واقع در تنگه باب‌المندب.
گزاره تحلیلی: چهار دهه از پیدایش امارات می‌گذرد و در این مدت، سابقه نداشته که امارات با چنین سطح و دامنه‌ای از حملات موشکی و پهپادی به عمق خاک خود مواجه شود. حمله دقیق و هوشمندانه انصارالله به اهداف مهم اقتصادی در امارات یک «واکنش طبیعی» و «قانونی» به روند رو به رشد مداخلات نظامی امارات در جنگ یمن است که در ماه‌های اخیر افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که در فوریه سال ۲۰۲۰، یعنی پس از پنج سال از شروع همکاری امارات با ائتلاف تحت رهبری عربستان در تجاوز به یمن، محمد بن زاید رهبر امارات در مراسمی در شهر نظامی زاید، پایان حضور نظامی امارات در ائتلاف سعودی و خروج کامل نظامی از یمن را اعلام کرده بود، امارات چاره‌ای جز خروج کامل از جنگ یمن ندارد، در غیر این صورت با چالش بزرگی در بقای اقتصادی و سیاسی خود مواجه خواهد شد؛ آن‌هم در شرایطی که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری کلانی برای تبدیل‌شدن به قطب مهم اقتصادی و تجاری در جهان عرب و حاشیه خلیج‌فارس نموده است. (حمید خوش‌آیند)
▼خبر ویژه
ولایتی: نسبت به منطقه قفقاز بسیار حساسیم!
مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل در آستانه سفر رئیس‌جمهور به مسکو گفت: «نسبت به منطقه قفقاز به‌خصوص قفقاز جنوبی که جزو حساس‌ترین بخش‌های مرزی ماست بسیار حساسیت داریم. مرزهای کشورهای همسایه ما در قفقاز برای ما و جمهوری اسلامی ایران تأثیر امنیتی دارد یعنی هیچ‌گونه تغییری در مرزها را نمی‌پذیریم. تجربه گذشته و حال نشان داده که اگر مرزهای کشورهایی مورد تغییر قرار بگیرد، کانون بحران ایجاد خواهد شد که پایانش معلوم نخواهد بود. آذربایجان و ارمنستان با ما مرز مشترک دارند. اجازه نخواهیم داد که مرزها تغییر بکند و کشورهای تجاوزگر بالفطره‌ای مثل آمریکا بیایند و آنجا لانه کنند».
▼ اخبار
تلاش برای ترسیم نقشه راه جدید در روابط تهران- مسکو
وزیر امور خارجه کشورمان در آستانه سفر رئیسی به مسکو، دیروز (سه‌شنبه) در یادداشتی در خبرگزاری روسی اسپوتنیک نوشت: «آیت‌الله رئیسی فردا (۲۸ دی‌ماه) بنا به دعوت رسمی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، در رأس یک هیئت بلندپایه سیاسی-اقتصادی برای انجام سفری دوروزه عازم مسکو می‌شود. رایزنی‌های دو کشور طیف وسیعی از موضوعات مختلف در سطوح دوجانبه (سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و فن‌آوری، دفاعی و امنیتی، پارلمانی، رسانه‌ای) منطقه‌ای (ازجمله خاورمیانه، قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی) و بین‌المللی (ازجمله مذاکرات وین برای لغو تحریم) را در بر می‌گیرد. در حوزه سیاسی، تبادل پیام‌های رهبران دو کشور و همچنین گفتگوهای تلفنی اخیر روسای جمهور دو کشور حاکی از عزم طرفین برای توسعه همکاری‌های پایدار و بلندمدت است. در حوزه اقتصادی، تجاری، صنعتی و کشاورزی پروژه‌های مختلفی بین دو کشور تعریف شده و در حال اجرا است. افق‌های روشنی در انتظار همکاری‌های اقتصادی دو کشور است. در حوزه امنیتی، موافقت‌نامه همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حوزه امنیت سایبری به امضای مقامات دو کشور رسیده است». امیرعبدالهیان در پایان یادداشت خود نوشت: «تحکیم مناسبات و شکل‌گیری بلوک‌های جدید منطقه‌ای به‌ویژه با حضور دیگر بازیگران مهم و نوظهور آسیایی، نویدبخش تقویت و تثبیت روندهای چندجانبه گرایی در سطح جهانی خواهد بود».
روزنامه شرق: مردم دیگر به اصلاح طلبان اعتماد ندارند
باوجود شکست‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان در انتخابات‌های مجلس و ریاست جمهوری، برخی چهره‌های اصلاحات از عزم این جریان برای ورود به انتخابات ۱۴۰۲ مجلس دوازدهم خبر می‌دهند. بااین‌وجود، روزنامه شرق به تحرک انتخاباتی اصلاح‌طلبان واکنش نشان داده و نوشته است: «تحرکات انتخاباتی اصلاح طلبان چه برای انتخابات مجلس ۱۴۰۲ و چه برای ریاست‌جمهوری ۱۴۰۴ از همیشه زودتر آغاز شده و برخلاف گذشته که تا واپسین روزهای انتخابات همه فعالان سیاسی می‌گفتند فعلاً برای ورود به انتخابات زود است، اکنون مشاهده می‌کنیم که جبهه اصلاحات ایران وارد برنامه‌ریزی انتخاباتی شده است». شرق در ادامه نوشته است: «سخن درباره برنامه‌های آتی اصلاح‌طلبان، در حالی است که تا این لحظه مهم‌ترین عنصر یعنی اعتماد عمومی در عرصه سیاسی ترمیم نشده و بعید است برنامه‌های بوروکراتیک جبهه اصلاحات و احزاب اصلاح‌طلب، ازجمله دادن بیانیه یا تشکیل کارگروه‌های تخصصی و… بتواند در شرایط کنونی راهگشا باشد». این رسانه اصلاح‌طلب، یکی از محدودیت‌های بزرگ جریان اصلاحات در رقابت‌های انتخاباتی آینده را بی‌اعتمادی مردم دانسته و نوشته است: «بعد از ناکامی‌های دولت روحانی، خاصه در دور دومش، مردم دیگر اعتنایی به سخنان حزبی و جناحی نمی‌کنند؛ کمااینکه مشاهده شد کلام خاتمی به‌عنوان برجسته‌ترین شخصیت اصلاح‌طلب در دو انتخابات مجلس یازدهم و ریاست‌جمهوری سیزدهم مانند سابق مورد اقبال عمومی قرار نگرفت». محدودیت دیگری که شرق برمی‌شمرد، «اختلاف‌های درون‌جناحی اصلاح‌طلبان است؛ اختلافاتی که مشخصاً در همین انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر بر سر حمایت کردن یا حمایت نکردن از نامزدی عبدالناصر همتی رخ نمود».
نماینده مجلس: کارت اعتباری جایگزین ارز ترجیحی می‌شود
«میرتاج‌الدینی» عضو کمیسیون تلفیق گفت: «با حذف ارز ترجیحی کارت اعتباری به مردم داده می‌شود که صرفاً برای خرید کالاست. حدود ۲۰ قلم کالا برای استفاده از این کارت‌ها تعریف می‌شود؛ فقط از فروشگاه‌ها می‌توان خرید کرد. در مسئله گندم دولت اعلام کرده است قیمت نان افزایش نخواهد یافت بلکه صرفاً روند اصلاح می‌شود و مردم همان قیمت قبلی را می‌پردازند و مابه‌التفاوت قیمت را دولت به نانواها پرداخت می‌کند. هدف ما حذف بستر رانت و فساد است و حلقه نهایی که مردم هستند باید به‌صورت مستقیم این یارانه را دریافت کنند. یارانه دارو به یک شکل و یارانه لبنیات، گوشت، مرغ و نان نیز به شکل دیگر باید باشد».
اخبار کوتاه
◄طالبان سهم ایران از آب هیرمند را می‌دهد/ «سید حسن مرتضوی» معاون سفارت ایران در کابل از باز شدن دریچه‌های بند سد کمال‌خان توسط افغانستان و جاری شدن آب به سمت مرزهای جمهوری اسلامی ایران خبر داد. با رایزنی‌های ایران و افغانستان در سفر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به تهران و ادامه این مذاکرات با مسئولین طالبان در افغانستان، روسای این گروه دستور بازگشایی دریچه‌های بند کمال‌خان را صادر کردند. طالبان پیش‌ازاین قول داده بود بر توافقات تاریخی میان دو کشور در خصوص آب‌های مشترک پایبند باشد و سهم ایران را از آب هیرمند بدهد.
◄تلاش برای پایان دادن به تعطیلی مدارس/ وزیر آموزش‌وپرورش گفت: «تعطیلی مدارس، لطمات شدیدی به نظام تعلیم و تربیت وارد کرده، تأکید می‌کنیم مدارس باز هستند. اینکه یک روز آلودگی شود و مدارس را تعطیل کنیم، درست نیست. البته برخی مردم می‌خواهند بچه‌هایشان را گلخانه‌ای و قرنطینه‌ای بزرگ کنند». وزیر کشور نیز تأکید کرد: «با روند مناسب واکسیناسیون افراد بالای ۱۲ سال در کشور دلیلی برای تداوم روند تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها وجود ندارد. ادامه تعطیلی مراکز علمی به آینده علمی کشور آسیب می‌زند و برای همین بایستی مقدمات بازگشایی مدارس با دستورالعمل‌های بهداشتی فراهم شود».
◄هادیانفر: خودروی بی‌کیفیت به مردم ندهید/ رئیس پلیس راهور ناجا گفت: «توصیه من به خودروسازان این است که به‌جای فرافکنی به دنبال اصلاح کیفیت خودروها باشند. این‌طور نباشد که قیمت خودروی خارجی را از مردم دریافت کنند اما خودروی ناایمن و غیراستاندارد دست مردم دهند. خودروی ما باید آن‌قدر ایمن باشد که در صورت بی‌مبالاتی راننده یا بروز حادثه، جلوی آسیب بیشتر به راننده و سرنشینان گرفته شود نه اینکه با یک برخورد منفجر شده یا به دنبال تصادف، ستون خودرو را از شکم راننده بیرون بکشیم».
◄مشاور بشار اسد: سوریه پاسخ وفاداری ایران را می‌دهد/ «لونا الشبل» مشاور ویژه رئیس‌جمهور سوریه در مصاحبه با شبکه خبری روسیا الیوم گفت: «سوریه موفق شده است محاصره را در هم شکند. حکومت سوریه موفق شده است نیازهای اساسی شهروندان را تأمین کند». وی تصریح کرد: «تهران در جریان جنگ علیه سوریه، در کنار دولت و ارتش این کشور ایستاد». وی بابیان اینکه، سوریه پاسخ وفاداری ایران را خواهد داد، تصریح کرد: «سوریه تصمیم می‌گیرد که چه کسی در خاکش حضور داشته باشد و چه کسی حضور نداشته باشد».
◄اولیانوف: ایرانی‌ها حق دارند دنبال تضمین باشند!/ نماینده روسیه در مذاکرات وین گفت: «ایرانی‌ها کاملاً حق دارند که تضمین‌هایی را در خصوص عدم تکرار ماجراجویی فاجعه‌بار خروج آمریکا از برجام بخواهند. بعضی‌ها نمی‌خواهند از شکست سیاست فشار حداکثری درس بگیرند».
منبع: سایت بصیرت
