تنها کاروانسرای دایره‎ای ایران

تاریخ ساخت و موقعیت جغرافیایی
این کاروانسرا که به دستور «زین الدین گنجعلی خان» حکمران کرمان و به امر شاه عباس ماضی در قرن ۱۰ هجری قمری ساخته شده و تاریخ ساخت آن مصادف با ساخت حمام گنجعلیخان کرمان است، در ۶۰ کیلومتری جاده یزد – کرمان و در فاصله ۵۰۰ متری از جاده قرار دارد.
ویژگی‎های ظاهری
 این کاروانسرا از نظر معماری دارای اهمیت خاصی است و نمونه دیگری از آن به جز کاروانسرای بین کاشان و نطنز که ویران شده، وجود ندارد.نقشه این کاروانسرا به شکل دایره است و دارای ۵ برج نیم دایره است که به دیواره ۸ متری آن متصل‌اند.
ساختمان بنا از آجر است. پس از سر در نسبتاً وسیع ضلع جنوبی، هشتی و سپس صحن دوازده ضلعی قرار دارد.در اطراف صحن، رواق‌های سکوداری وجود دارد و در انتهای هر رواق اتاق‌هایی مشابه دیده می‌شود. اتاق ها، سکوهای استراحت مسافران، شاه نشین، شترخانه و بادگیر، فضای داخلی کاروانسرا را تشکیل می دهند. 
در طرفین هشتی ورودی و پشت اتاق‌ها، راهروهای وسیع و طولانی قرار دارد که اصطبل چهارپایان بوده است. فضای ضلع شمالی بنا شاه نشین بوده و دارای سقفی بلند با کاربندی است. در داخل بنا عمدتاً از تزیینات آجر در نما استفاده شده که تابع طرح ۱۲ ضلعی حیاط یا صحن مرکزی آن است. قسمت شاه‌نشین در بدنه و سقف دارای اندود گچ و کاربندی است.
سفر به آسمان از بام کاروانسرا
در دو سوی حیاط رباط زین‌ الدین پله‌هایی است که مسافر کنجکاو و دوستدار آسمان را به میهمانی آسمان و سکوت کویر می‌برد تا در بلندی کاروانسرا در نور ماه و ستاره‌ها غرق شود و در پایین نیز تا چشم کار می‌کند کویر و شن‌زارها را مشاهده کند.
کنگره‌ها و تیراندازهای لبه بام، ترکیب انحنای برج و دیواره ها و نمای تمام آجر آن نیز، چهره خاصی به این کاروانسرا بخشیده است.از بارزترین مشخصه های این بنا می‌توان به قرینه بودن شرق و غرب آن اشاره کرد . آب کاروانسرا نیز از چشمه ای تامین می‌شده که امروزه نیز وجود دارد.
استفاده از اعداد مقدس در احداث بنا
در ساخت این بنا اعداد یک، پنج و دوازده به کاررفته است که اعدادی مقدس و مورد احترام در مذهب تشیع هستند. چاپارخانه، یک چشمه کوچک آب و فضایی سرسبز، کاروانسرا را در برگرفته و مکان مناسبی برای استراحت مسافران در این مسیراست.
تغییر کاربری به هتل با حفظ اصالت پیشین
این کاروانسرا پس از بازسازی اکنون با حفظ اصالت پیشینش، هتل گردشگران در یزد شده است و در سال ۲۰۰۶ دیپلم افتخار یونسکو را به دلیل «احیا و ساماندهی با بهره گیری از مصالح سنتی» دریافت کرده است.
برخلاف بسیاری از ابنیه قدیمی که در آمیزش با تکنولوژی، معلق میان سنت و مدرن هستند، این ساختمان همچنان اصیل است ، چرا که در انتقال تاسیسات و تکنولوژی نوین در این هتل سنتی نهایت دقت به عمل آمده است و علی‌رغم تجهیز به امکانات روز،  اثری از ادوات و وسایل امروزی به چشم نمی‌آید.
اکنون با تغییر کاربری این بنا به هتل، از درب چوبی و اصلی کاروانسرا که وارد هشتی می شوید، در دو سمت چپ و راست درب‌های چوبی وجود دارد که در صورت گشوده شدن، سالنی بزرگ در مقابل چشمان شما پدیدار می‌گردد که از دو سو تا انتها به پرده‌‌های ترمه منقش شده است.
سکوهای آجری و گلی که روزی به مسافران میان راه اجاره داده می‌ شد، امروز ملبس به پرده‌ های ترمه، فرش دست باف و گلیم و رخت خوابی پهن بر روی زمین و پشتی‌‌هایی دور تا دور شده، تا مامنی برای مسافران کویر‌نشین این کاروانسرا باشد.