۱- فعالتر باشید
اگر پدران پیشقدم نباشند، هرگز قادر نخواهند بود مسوولیتهای پرورش و تربیت فرزند (تکالیفی که خودشان می خواهند و کودکشان نیز بدانها نیاز داشته و استحقاق آنها را نیز دارد) بر عهده بگیرند. به جای اینکه اجازه دهید همسرتان نوزاد در حال گریه یا نوزادی را که جای خود را خیس کرده است از شما بگیرد، بهتر است بگویید «فکر می کنم خودم از پس این کار بر بیایم» یا «بهتر است خودم انجام این کار را تمرین کنم».
البته می توانید از همسرتان بخواهید که شما را راهنمایی کند: هر کدام از شما چیزهایی می دانید که دیگری می تواند از آنها استفاده کند.
۲- بیشتر تمرین کنید
فکر نکنید که اطلاعات همسر شما در زمینه بچه داری، به طوری مرموز و جادویی بیشتر از شما است. هرچه که او در مورد بزرگ کردن بچه می داند، با تمرین کردن یاد گرفته است و این قاعده در مورد هر کار دیگری نیز صدق می کند. تنها راهی هم که برای افزایش مهارتهای شما در این زمینه وجود دارد، تمرین کردن است.
اگر در مورد چیزی شک دارید یا فکر می کنید که هنوز آمادگی انجام یکی از وظایف پدری خود را به طور کامل ندارید، از کمک خواستن از دیگران پرهیز نکنید. کلاسهایی وجود دارند که به پدران کمک می کنند تا اصول مراقبت از کودک را یاد بگیرند.
یادگیری ایفای نقش یک پدر فعال و مسوولیت پذیر، تنها به دوره پس از تولد کودک محدود نمی شود. مشخص نیست که آیا این دوره در یادگیری اینگونه مهارتها نقش کلیدی تری دارد، یا در برقراری ارتباط عاطفی با کودک.
۳- به روشهایی که برای برقراری ارتباط با فرزندتان بر می گزینید، افتخار کنید
مردان و زنان، به روشهای متفاوتی با فرزندان خود ارتباط برقرار می کنند. مردان بیشتر بر کارهای فیزیکی و انرژی بر تمرکز می کنند، در حالی که زنان بیشتر به روابط روحی و اجتماعی توجه می کنند. شاید شما با فرزند خود بازی می کنید، روی تخت بالا و پایین می پرید، و … ؛ اجازه ندهید کسی این فکر را به شما القاء کند که کارهایی که شما انجام می دهید، ارزش کمتری نسبت به ارتباطهای دخترانه همسرتان با کودک دارد.
فیزیکی و شاید نسبتا خشن بودن پدر، درسهای مهمی در مورد تنظیم و مدیریت برخی از احساسات مانند هیجان و تحریک پذیری به کودک می دهد. کودکانی که ارتباط فیزیکی مناسبی با پدر خود دارند، در مدرسه موفق ترند، اجتماعی ترند و احتمال گرایش آنها به مواد مخدر، الکل یا بزهکاری، کمتر از کودکانی است که با پدران خود فاصله دارند.
۴- از لحاظ عاطفی نیز نیازهای فرزندان خود را تامین کنید
رابطه فیزیکی، مسلما بخش مهمی از رابطه پدر- فرزندی را تشکیل می دهد، اما تامین نیازهای عاطفی کودک نیز اهمیت حیاتی دارد.
آقای John Gottman، نویسنده کتاب “نکات کلیدی در ایفای نقش پدری یا مادری” می گوید: «مردان باید از احساسات خودشان آگاه باشند تا بتوانند احساسات کودک را نیز درک کنند. آنها باید هر کاری را که لازم است انجام دهند تا خود را برای پاسخگویی به نیازهای عاطفی کودک آماده کنند».
۵- شریک همسر خود باشید، نه کمک کار او
صرف نظر از حسرت و تلاش برخی منتقدان اجتماعی محافظه کار در جهت محقق کردن یک مدل ایده آل از خانواده های مدرن چند دهه گذشته، باید گفت که مدل “پدر در مسائل مربوط به کودک، صرفا یک کمک کار است” قدیمی و تاریخ مصرف گذشته است و در جامعه و خانواده امروزی جواب نمی دهد. اگر مردان می خواهند که تعهد و مشارکت خود را به طور کامل نشان دهند، باید مسوولیتها و وظایف خانه داری و مراقبت از کودکان را فعالانه بین خود و همسرشان تقسیم کنند.
۶- همواره آماده کمک باشید
برای اینکه نقش پدری خود را فعالانه و موثر پیاده کنید، در تصمیم گیری برای همه امور روزمره ای که بر زندگی کودکتان اثر می گذارد، مشارکت کنید. اگر همه چیز را بر عهده همسرتان بگذارید، در واقع فرصت استفاده از موارد جزئی و کوچکی را که به واقع به زندگی فرزند شما معنا می دهند، از دست داده اید.
بدون مشارکت در کارها، فعالیتها و برنامه های روزمره که فلا عمده زندگی کودک را تشکیل می دهند، پدران قادر نخواهند بود فرزندان خود را آنگونه که شایسته یک پدر حساس و وظیفه شناس است (دقیق، ظریف، و از نزدیک)، بشناسند.
۷- به همسر خود احترام بگذارید
یک پدر متعهد و همراه باید بتواند که روشهای همسر خود برای اداره امور خانواده را به رسمیت بشناسد. به تصمیماتی که او در غیاب شما می گیرد، احترام بگذارید و اگر در برخی امور با او موافق نیستید می توانید با احترام در مورد موضوع بحث کرده و روشهای پیشنهادی خود را مطرح کنید.
۸- بدانید که به برقراری ارتباط با همسر خود نیاز دارید
اگر از وضعیت فعلی راضی نیستید، این مطلب را با همسر خود در میان بگذارید. اگر او در ابتدا مایل نیست که بخشی از وظیفه غذا دادن به کودک را به شما بسپارد، فکر نکنید که او با شما مشکل دارد. به او فرصت دهید تا درک کند که شما واقعا می خواهید در این امور مشارکت بیشتری داشته باشید، و واقعا صلاحیت و میل صادقانه برای همکاری با او را دارید.
۹- حقوق قانونی خود را بدانید
تغییرات قانونی، حقوق بیشتری را برای خانواده ها قائل شده است تا آنها بتوانند بین مسائل خانه و کار، تعادل برقرار کنند؛ اما باید برای استفاده از منافع این قوانین، مطالعه داشته باشید یا آموزش ببینید. به عنوان مثال، تحقیق کنید که همسر شما چه مدت می تواند پس از زایمان در خانه و کنار فرزندتان بماند. می توانید شیفت کاری خود را تغییر دهید و حتی اگر استحقاق دریافت مرخصی را دارید؛ می توانید طوری برنامه ریزی کنید که نقش پدری بهتری را برای خانواده ایفا کنیدشاید بتوانید از مرخصی بدون حقوق، بلافاصله پس از تولد کودک یا چند ماه بعد، استفاده کنید.
۱۰- حتی پس از طلاق یا جدایی، باز هم با فرزند خود ارتباط داشته باشید
شاید برای بحث در این مورد خیلی زود باشد اما بهتر است بدانید که پس از طلاق، کمتر مردان، بخشی از حق حضانت را به صورت اختصاصی یا اشتراکی، به دست می آورند؛ و اکثر کسانی که حق حضانت را به دست نمی آورند، به تدریج از زندگی کودک خارج می شوند.
اما حتی پس از طلاق نیز مردان می توانند به روشهای متعدد، نقش فعالی در زندگی فرزند خود ایفا کنند. مهمترین نکته این است که با همسر سابق و فرزند خود در تماس باشید: حضوری، تلفنی، با ایمیل یا با فرستادن نامه. همچنین سعی کنید از مدت زمانی که قانونا می توانید با فرزند خود بگذرانید، بیشترین بهره را ببرید.
کودک خود را واسطه پیغام بردن و آوردن بین خود و همسر سابقتان نکنید. دعواهای قدیم خانوادگی را در رابطه خود با کودک، وارد نکنید. والدین باید به خاطر سرنوشت کودکانشان، با یکدیگر همکاری کرده و از هم حمایت کنند.
