ویتامینها؛ نه زیاد، نه کم

به نظر برخی افراد، وقتی پای ویتامین و مکملهای غذایی وسط باشد، زیاده روی در خوردنشان ضرر که ندارد هیچ، خاصیتش چند برابر هم میشود! اما به نظر میرسد میزان مرگ و میر مصرف کنندگان ویتامینها در زنان میانسال بیشتر است.
قرصهای ویتامین را خودسرانه مصرف نکنید، زیرا میتوانند کشنده باشند!
 تحقیقات کارشناسان نشان داده است مکملها فقط برای افرادی مفید است که دچار کمبود مواد مغذی هستند و زیاده روی در مصرف این مواد میتواند حتی مضر باشد. اغلب مردان و زنان در سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی تغذیه خوبی دارند اما تعداد زیادی از آنها تصمیم به مصرف مکملها میگیرند.
 مصرف مولتی ویتامینها، فولیکاسید، ویتامین B6، منیزیم، روی، مس و آهن در برخی مصرفکنندگان به حد مرگباری افزایش یافته و متأسفانه مصرف کنندگان بدون هیچ دلیل و مدرکی که نشان دهد مصرف مکملها میتواند برایشان مفید باشد، اقدام به تهیه این مواد میکنند.
پژوهشگران با انتشار فراخوانی، از تمام زنانی که طی ۲ سال گذشته از ویتامینها و مواد معدنی استفاده کرده بودند، دعوت به همکاری کردند و در نهایت این تحقیقات با شرکت ۳۸ هزار زن آغاز شد. دانشمندان اعلام کردهاند که بر اساس شواهد موجود، بیشتر افراد بدون مجوز متخصص یا به توصیه اطرافیان اقدام به مصرف این مکملها کردهاند.
در این مطالعه، مصرف قرص آهن تأثیری قوی در افزایش احتمال مرگ به مقدار ۴/۲ درصد داشت، درست مثل سایر مکملها. اما ارتباط آهن با افزایش مرگ بستگی به میزان مصرف داشت؛ یعنی هر قدر فرد آهن بیشتری مصرف کند، در معرض خطر بیشتری قرار میگیرد.
بعضی از کودکان (مثلاً گیاهخواران یا کسانی که به غذای خاصی حساسیت دارند) شاید برای رسیدن به RDA مورد نیاز خود به مصرف روزانه مکمل مولتی ویتامین مینرال نیازمند باشند
برعکس، مکملهای کلسیم باعث کاهش احتمال خطر مرگ میشوند؛ هرچند به گفته محققان این یافته ها به تحقیقات و پرس و جوی بیشتری نیاز دارد و افراد نباید بدون توصیه و تجویز پزشک برای بهبود کمبودهای تغذیهای، اقدام به مصرف این مکمل کنند.
در نهایت، محققان، نتیجه این تحقیقات را در یک جمله خلاصه کردهاند: “مکمل بیشتر، زندگی بهتر!” تصور اشتباهی است.
بدون شک دلیل مصرف روزانه مکملها تغییر کرده؛ پیش از این افراد برای پیشگیری از کمبودهای تغذیهای این مواد را مصرف میکردند و حالا برای پیشگیری از بیماری و حفظ سلامت این کار را انجام میدهند، ولی باید آگاه باشند خطراتی که در مورد تمام ریزمغذیها وجود دارد، مربوط به ناکافی بودن یا مصرف مقادیر بسیار زیاد آنها است.
به گفته دانشمندان، ممکن است برخی مردم از جمله افراد مسن به برخی از مکملهای خاص نیاز داشته باشند. مثلاً ویتامینD یکی از مکملهایی است که تمام افراد بالای ۶۵ سال به آن نیاز دارند. البته اصولاً افراد باید سعی کنند تمام ویتامینها و مواد معدنی مورد نیازشان را از طریق رژیم غذاییشان تأمین کنند.
برخی افراد از مکملها به عنوان ضمانتگر سلامت خود استفاده کرده و فکر میکنند این مکملها هیچ ضرری نمیتوانند داشته باشند، اما این افراد در اشتباهند؛ مصرف بیش از حد این مواد، میتواند باعث مسمومیت شود!
مصرف بیش از حد ویتامین و سرطان
مصرف ویتامینهای مختلف برای انسانها حیاتی است. اگر کمبود ویتامین سلامتی را به خطر میاندازد، مازاد آن نیز برای بدن خالی از ضرر نیست. تحقیقی جدید نشان میدهد که مصرف زیاد ویتامین میتواند موجب ابتلا به سرطان شود.
به گفته دانشمندان، ممکن است برخی مردم از جمله افراد مسن به برخی از مکملهای خاص نیاز داشته باشند. مثلاً ویتامینD یکی از مکملهایی است که
تمام افراد بالای ۶۵ سال به آن نیاز دارند
به گزارش دویچه وله، درست است که مصرف قرص ویتامین میتواند کمبود مواد حیاتی را در بدن انسان جبران کند، اما مصرف بیش از حد آن هم میتواند برای سلامتی خطرناک باشد.
محققین اعلام کردند کسانی که به طور مداوم قرصهای ویتامین و مواد معدنی مصرف میکردند، بیش از دیگران به دلیل ابتلا به سرطان یا بیماریهای قلبی جان خود را از دست دادند.
قرصهای ویتامین و سرطان پروستات
پزشکان متخصص بیماریهای کلیوی نیز اخیراً در نشریه علمی Journal of the American Medical Association اعلام کردهاند که مردانی که مکملهای ویتامینE مصرف میکنند، ۱۷ درصد بیشتر از دیگران دچار سرطان پروستات میشوند.
دانشمندان تاکید میکنند که مصرف بیش از حد قرصهای ویتامین از لحاظ پزشکی قابل توجیه نیست. آنها تنها در مواردی که افراد کمبود ویتامین دارند، مکملهای ویتامین را توصیه و تجویز میکنند.
اختلاف ویتامینهای طبیعی و غیر طبیعی
ویتامینهایی که در میوه، سبزی، حبوبات یا گوشت وجود دارند برای سلامتی حیاتی هستند. اما چون بدن انسان قادر به تولید ویتامین نیست، لازم است کمبود احتمالی آن را به شکل دیگری جبران کند. ویتامینها استخوانها را محکم، قدرت بینایی را قوی و گردش خون را تنظیم میکنند. اما این تأثیر تنها در ویتامینهایی است که در محصولات گیاهی و حیوانی وجود دارند.
دانشمندان هنوز نمیدانند که چرا مواد مکمل درون جعبهها، مانند محصولات طبیعی تأثیرگذار نیستند. مثلاً یک سیب حاوی هزاران ماده مختلف و از جمله مواد هنوز ناشناخته است. اما داروهای ویتامینی تنها حاوی یک ماده هستند، حال آن که بدن انسان نیاز به همکاری و هماهنگی تمام مواد دارد. برای مثال قرصهای جوشان برای یک تغذیه متوازن کافی نیستند.
بر طبق تحقیقات فوق اگر فرد تغذیه سالم نداشته باشد، قرصهای ویتامین هم هیچ تأثیری نخواهند داشت.
مصرف مکمل ویتامین و کودکان
متخصصان بر سر این که آیا دادن مکمل مولتی ویتامین مینرال روزانه به همه کودکان فکر خوبی هست یا خیر، اختلاف نظر دارند. مثلاً آکادمی بیماریهای اطفال امریکا (AAP) توصیه میکند که فقط در صورت تجویز پزشک به کودک خود مکمل بدهید. APP معتقد است از آن جا که بیشتر مواد غذایی از این نظر غنی هستند، بیشتر کودکان به مکمل احتیاجی نخواهند داشت.
از طرف دیگر، APP اعلام میکند که مکمل مولتی ویتامین مینرال چنانچه از مقدار مجاز ِ توصیه شدهی روزانه (RDA) برای مصرف ویتامین و املاح بالاتر نرود هیچ ضرری نخواهد داشت. متخصصان دیگر میگویند که مکمل روزانه راه خوبی برای پر کردن کمبودهای احتمالی در تغذیه کودک شما است.
بیشتر متخصصان بر این باورند که:
* تا زمانی که در خوراندن مکمل به کودکتان زیادهروی نکرده باشید (یعنی از مقدار RDA در مصرف هیچ ویتامین یا مینرالی تجاوز نکنید) مصرف روزانه هیچ ضرری ندارد.
* بعضی از کودکان (مثلاً گیاهخواران یا کسانی که به غذای خاصی حساسیت دارند) شاید برای رسیدن به RDA مورد نیاز خود به مصرف روزانه مکمل مولتی ویتامین مینرال نیازمند باشند.
پزشکان متخصص بیماریهای کلیوی نیز اخیراً در نشریه علمی Journal of the American Medical Association اعلام کردهاند که مردانی که مکملهای ویتامینE مصرف میکنند، ۱۷ درصد بیشتر از دیگران دچار سرطان پروستات میشوند
* مکملها جایگزین خوبی برای غذا نیستند و استفاده از آنها نباید توجیهی برای ادامه رژیم ضعیف غذایی شود. اگر کودکتان خوب غذا نمیخورد، به او مکمل بدهید، اما باید اقداماتی را هم در جهت بهبود عادات غذایی وی انجام دهید.
حرف آخر این که اگر دریافتهاید که کودک پیش دبستانی شما رژیم غذایی متعادلی در جهت تأمین همه نیازهای هرم غذایی ندارد، استفاده از مکمل مولتی ویتامین مینرال روزانه بی ضرر است. فقط سعی کنید بیشتر از یک بار در روز به کودک خود مکمل ندهید یا توجه به تغذیه درست را به طور همزمان نادیده نگیرید.
فرآوری: معصومه آیت اللهی