نوشیدنی های ورزشی و انواع آن

حدود۵۰ درصد وزن بدن آب است که این درصد در بدن ورزش کاران به دلیل عضلانی بودن بیشتر است. آب به عنوان حامل بسیاری از مواد مغذی، بستری جهت انجام فعالیت های بیولوژیک و عاملی برای تنظیم حرارت درونی در بدن نقش دارد. بر این اساس و با توجه به میزان بالای سوخت و ساز بدن در ورزش کاران، این افراد از گروه های در معرض خطر کمبود آب هستند و در چنین شرایطی تامین و تکمیل ذخایر مایعات بدن از اهمیتی خاص برخوردار است.
براساس توصیه ی کالج آمریکایی طب ورزشی،آب بدون هیچ گونه افزودنی یا ترکیب اضافی می تواند مایعات از دست رفته در طی یک فعالیت ورزشی را که برای مدت زمانی کمتر از یک ساعت به طول می انجامد، به خوبی جبران کند. البته برخی مطالعات نشانگر آن است که مصرف مایعی که حاوی ترکیبات کربوهیدراتی و الکترولیت ها باشد، می تواند در ورزش های قدرتی (که در مدت زمان کوتاه انجام می شوند) نیز موثرباشد.
عقیده ی عامه ی مردم و ورزش کاران بر این است که با مصرف آب، بلافاصله ذخایر مایعات فرد جایگزین می شود، لیکن چنین چیزی در عمل صادق نیست، زیرا مایعات مصرفی نیز همانند غذا می بایست مسیر دستگاه گوارش را طی نموده و جذب شوند. بنابراین مدت زمانی خاص جهت جذب مایع، ورود آن به خون و بازسازی ذخایر مایعات مورد نیاز می باشد. این دورهی زمانی وابسته به سرعت جذب مایع می باشد و سرعت جذب، خود وابسته به حجم، نوع و اسمولالیتهی مایع مصرفی است. همچنین سرعت تخلیه ی معده پس از نوشیدن مایعات، برمیزان و سرعت جذب مایعات و مواد مغذی موجود در آن تأثیر می گذارد. از مهم ترین عوامل موثر بر سرعت تخلیه ی معده، اسمولالیته و تونیسیتهی محلول می باشد. چنین شرایطی موجب گردیده که تحقیقات متعددی در طی سال های اخیر به بررسی و تهیه ی محصولاتی، جهت تسهیل جایگزینی مایعات از دست رفته در طی ورزش بپردازند. انواع نوشیدنی های ورزشی موجود در بازار۱- محصولات پودری:
این محصولات به صورت پودر تهیه گردیده و برای مصرف می بایست پودر را در آب حل نموده و سپس مصرف نمود. مزیت اصلی این قبیل محصولات ،سهولت حمل و نقل آنهاست، زیرا در محصولات آمادهی مصرف ،حجم زیادی از ظرف محصول را آب به خود اختصاص میدهد و آن چه در مورد مصرف این محصولات موجب نگرانی است، عدم اطمینان از دسترسی به آب سالم و نحوه ی تهیه ی نوشیدنی است.
بهترین و ایده آلترین انواع نوشیدنی های ورزشی، نوشیدنی های ایزوتونیک می باشند. ۲- محصولات آماده ی مصرف:
این نوشیدنی ها در قوطی ها و ظروف مخصوص بسته بندی گردیده و برای مصرف آنها کافی است، درب قوطی را باز نمایید. این قبیل محصولات به دو گروه محصولات معمولی و محصولات ایزوتونیک قابل تقسیم می باشند. الف- نوشیدنی های ورزشی معمولی: این محصولات که به تازگی در بازار کشور انواعی از آنها تهیه و عرضه می گردد، به دلیل سهولت مصرف مطلوب است. لیکن، آن چه که می بایست مورد بررسی قرار گیرد، درصد مواد و ترکیبات موجود در این نوشیدنی هاست، زیرا همان طور که ذکر گردید با کاهش یا افزایش هریک از ترکیبات ممکن است میزان و سرعت جذب مایع دچار نقص گردد و این امر با افزایش درصد مواد کربوهیدراتی، املاح غیرضروری یا ویتامین ها به وجود خواهد آمد. مصرف چنین نوشیدنی هایی، نه تنها برای عملکرد ورزشی یک ورزشکار مفید نخواهد بود، بلکه موجب آسیب آن نیز خواهد شد. ب- نوشیدنی های ایزوتونیک: در تهیه ی این نوع نوشیدنی ها درصد مواد متشکله و ترکیبات به گونهای در نظر گرفته می شود که با میزان اسمولالیتهی مایعات بدن برابر بوده و در نتیجه پس از مصرف ، آب و مواد مغذی موجود در آنها به سهولت جذب بدن میشوند. بنابراین در واقع این نوع نوشیدنی ها ، بهترین و ایده آلترین انواع نوشیدنی های ورزشی می باشند. البته در حال حاضر این محصولات در بازار کشورمان گستردگی زیادی ندارد و دسترسی به آنها چندان آسان نیست.