یکی از موثر ترین و بهترین درمان ها که حتی در کشور های اروپایی نیز رواج دارد درمان به وسیله طب اسلامی است. پیامبر (ص) فرموده‌اند: «علم دوتاست علم الأدیان(علم دین‌ها یعنی فقه) و علم الأبدان(علم بدن‌ها یعنی طب).» دکتر تبریزیان درباره بیماری های کبد ۶ روش درمانی را به ما پیشنهاد می دهند.
بیماری‌های کبدی امروزه تقریباً صعب‌العلاج و لاعلاج هستند ازجمله سیروز کبدی، درد کبد، هپاتیت، یرقان. کبد در قسمت راست شکم قرار دارد و عضوی بزرگ و سنگین است و وزن آن روی معده می‌افتد و این باعث تخلیه گازهای معده می‌شود. مستفاد از مجموعه روایات بیشتر بیماری‌های کبد معلول نحوه آب خوردن است، کبد تحمل فشار و کارهای ناگهانی را ندارد ازاین‌رو یک‌نفس آب خوردن یا سرازیر کردن آب در حلق و ناگهان آب خوردن سبب بیماری کبد می‌شود، در روایت آمده: «ولا تعبوه عبا ، فإنه یأخذ منه الکباد.» یعنی «آب را در حلق سرازیر نکنید، زیرا این کار سبب بیماری (درد) کبد می‌شود.» بهترین روش آب خوردن این است که آب را در دو یا سه نوبت (نفس) و جرعه‌جرعه و با مکیدن بنوشید. از علل دیگر ایستاده نوشیدن آب در شب است، در روایت آمده: «شرب الماء من قیام باللیل یورث الماء الأصفر.» یعنی «ایستاده نوشیدن آب در شب سبب سیروز کبدی می‌شود.» همچنین نوشیدن آب بین غذا سبب چربی کبد می‌شود و آبی که آفتاب بر آن تابیده سبب بزرگی کبد و مشکلات صفرا می‌شود. نوشیدن آب قبل یا بین غذا خوب نیست و اگر غذا گوشت یا چرب باشد یک ساعت بعد از غذا می‌توان آب نوشید ولی اگر غذا گوشت یا چرب نباشد می‌توان بعد از غذا آب نوشید. درباره ضرر نوشیدن آب بین غذا در روایت آمده: «یصیر فی المعده فجا» یعنی «غذا در معده طوری می‌شود که قابل‌هضم نباشد.» این باعث فشار به کبد می‌شود. خوردن آب سرد مشکلی ندارد ولی در روایت آمده نباید در آب یخ انداخت. خوردن آب بعد از غذا ایرادی ندارد و به گردش غذا در معده کمک می‌کند.
اولین عضوی که غذاها و حتی زهر بر آن تأثیر می‌گذارند یا به آن آسیب می‌زنند کبد است، زیرا معده خیلی آسیب‌پذیر نیست و وقتی غذا از معده عبور کرد و به کبد رسید آنجا اثرش را می‌گذارد.
از علائم ظاهری مشکلات کبد، زردی چشم و زردی صورت است، از نشانه‌های دیگر ترک زبان است و نشانه دیگر سنگینی در سمت راست شکم و زیر دنده‌ها و یا درد در این محل است. در سیروز کبدی شکم بزرگ می‌شود و اگر دست بزنید مانند سنگ سفت است.چون اولین محل تأثیر آلودگی‌ها کبد است، همیشه کبد نیاز به پاک‌سازی دارد.
درمان بیماری کبد
اولین درمان آب ولرم است، در روایت آمده: «ان رسول الله (صلى الله علیه وآله) کان یفطر على الحلو فإذا لم یجده افطر على الماء الفاتر، وکان یقول: هو ینقى الکبد والمعده. ویطیب النکهه والفم …» یعنی «پیامبر (ص) موقع افطار همیشه با یک چیز شیرین افطار می‌کردند و اگر چیز شیرین نمی‌یافتند با آب ولرم افطار می‌کردند و می‌فرمودند این کبد را پاک‌سازی می‌کند و بدن و دهان را خوش‌بو می‌کند …» در روایت برای آب ولرم تعبیر «ماء الفاتر» آمده یعنی آبی که ابتدا به جوش آمده سپس از حالت جوش خارج‌شده و کمی خنک شده و قابل‌خوردن است، نه اینکه آب سرد و معمولی را کمی گرم کنیم و بگوییم آب ولرم شده. شاید بتوان گفت که خوردن آب ولرم در ناشتا هم اثر مشابه دارد، به‌عبارت‌دیگر اگر اولین غذایی که انسان بعد از مدت تقریباً طولانی می‌خورد، آب ولرم باشد این سبب پاک‌سازی معده می‌شود، خواه شب باشد خواه روز. این بیشتر جنبه پیشگیری دارد.
دومین درمان حجامت و فصد است، در روایت آمده: «شکوت إلى أبی عبد الله (ع) وجع الکبد ، فدعا بالفاصد ، ففصدنی من قدمی وقال : اشربوا الکاشم لوجع الخاصره.» یعنی «به امام صادق (ع) شکایت کردم از بیماری کبد، امام خواست که فصاد (کسی که فصد می‌کند) بیاید و او هم مرا از پا فصد کرد، امام فرمودند انجدان رومی (نام گیاهی) بخورید برای پهلودرد.»
در روایت آمده: «وشکا بعضهم إلى أبی الحسن (ع) کثره ما یصیبه من الجرب ، فقال : إن الجرب من نجار الکبد ، فاذهب وافتصد من قدمک الیمنى.» یعنی «کسی به امام موسی کاظم (ع) شکایت کرد که زیاد به گری مبتلا می‌شود، امام فرمودند گری از نجار کبد است، پس برو و از پای راست فصد کن.» در نقل دیگری آمده: «إن الجرب من بخار الکبد» یعنی «گری از بخار کبد است» به‌احتمال‌قوی نقل دوم صحیح است.
از نشانه‌های بیماری کبد، مشکلات پوستی است، ازجمله خارش شدیدی که درمان نمی‌شود و بیماری گری و پسوریازیس و به‌طورکلی بیماری‌هایی که موجب ریزش پوست می‌شود. در روایاتی که ذکر شد آمده علت گری بخار کبد است و این را تجربه کرده‌ایم که وقتی در مچ پا حجامت انجام می‌دهیم اول کف مشاهده می‌شود سپس خون خارج می‌شود. اینکه ارتباط مچ پا با کبد چیست امروزه علم بشر به آن نرسیده و این از علوم اهل‌بیت (ع) است. برای درمان یا باید هر دو پا را حجامت کرد یا پای راست را فصد کرد، محل حجامت نقطه‌ای مابین تاندون عقب پا و کعب است (وسط مچ پا)، کعب همان محل مسح در وضو است، البته بعضی کعب را مفصل پا می‌دانند. محل حجامت سمت راست پای راست و سمت چپ پای چپ است زیرا محل حجامت باید کمی گوشت داشته باشد ولی محل فصد سمت راست پای چپ و سمت چپ پای راست است، جایی که بیشتر رگ وجود دارد، البته فصد فقط در یک پا باید انجام شود. فصد یک‌بار انجام شود کافی است ولی حجامت حداقل سه بار پشت سر هم و با فاصله کم باید انجام شود در مدتی بین سه روز الی یک هفته. بهترین زمان برای حجامت برای حجامت وسط ماه (دهه دوم) است. به‌طورکلی این نقطه از بدن با کبد در ارتباط است و شاید به روش‌های مختلف مانند بادکش، ماساژ و کارهای دیگر هم بتوان کبد را درمان کرد. لازم به ذکر است که از شاخص‌ترین و مهم‌ترین درمان‌های مشکلات کبد فصد یا حجامت مچ پا است.
در روایت آمده که فصد و حجامت مچ پا، درمان کبد است، همچنین آمده بیماری گری و پسوریازیس از بخار کبد است و بخار کبد نشانه بیماری کبد است، پس با درمان کبد از طریق فصد و حجامت می‌توان بیماری پوستی را نیز درمان نمود. در بحث بیماری‌های پوستی و بیماری گری روایاتی آمده که می‌گویند یا پای راست را فصد کن یا هر دو پا را حجامت کن. لازم به ذکر است که خارش پوست به دو علت است یا معلول خون است یا بیماری کبد، در مورد خارش شدید پوست اگر مصرف دارو (صاف کننده خون) نتیجه نداد معلوم می‌شود علت مشکل کبد است و توصیه به فصد یا حجامت پا می‌کنیم. البته برخی بیماری‌های پوستی از قارچ است و ربطی به خون یا کبد ندارد، اگر علت قارچ باشد معمولاً در پا یا زیر بغل و جاهایی که مستعد رویش قارچ است و به‌طورکلی در یک نقطه مشاهده می‌شود اما بیماری پوستی ناشی از مشکل خون بیشتر در صورت و کمر و به‌صورت آفت دهان ظاهر می‌شود.
سومین پیشگیری کوتاه کردن زمان تخلی است، نقل شده: «إن مولاه دخل المخرج، فأطال فیه الجلوس، فناداه لقمان: إن طول الجلوس على الحاجه، یفجع منه الکبد، ویورث منه الباسور» یعنی «مولای لقمان حکیم نشستن در دستشویی را طول داد، لقمان او را ندا داد که طولانی نشستن در دستشویی کبد را بیمار می‌کند و سبب شقاق هم می‌شود» لقمان کسی بود که بین پیامبری و حکمت مخیر شد و حکمت را انتخاب کرد و خداوند درباره لقمان در قرآن فرموده: ﴿وَلَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِکْمَهَ﴾ یعنی «به لقمان حکمت دادیم»
چهارمین درمان سوره قدر است، در روایت آمده: «ان کتبت على فخار جدید، وغسلت بماء المطر، وجعل فیه شیئا من سکر، وشربه من به وجع الکبد، برئ باذن الله تعالى.» یعنی «اگر (سوره قدر) بر کوزه‌ای نو نوشته شود و با آب باران شسته شود و مقداری هم شکر به آن اضافه کنند، کسی که بیماری (درد) کبد دارد اگر این را بنوشد به اذن خدا درمان می‌شود.» برای نوشتن سوره هم می‌توان از زعفران یا تربت امام حسین (ع) استفاده کرد.
پنجمین درمان شربت امام رضا (ع) است، در طب سلامی سه شربت داریم دو تا شربت امام صادق (ع) و یکی هم شربت امام رضا (ع) است. این شربت از مویز و کشمش (نوعاً مویز هسته‌دار) درست می‌شود و مقدار زیادی زعفران دارد و درست کردن آن راحت نیست و هزینه‌بر است، امام رضا (ع) بسیار به این شربت توصیه نموده‌اند، ایشان فرموده‌اند که اگر کسی بعد از غذا این شربت را بخورد از بسیاری بیماری‌ها ایمن می‌شود. این شربت برای بیماری کبد هم مفید است و برای هضم غذا هم مفید است. این شربت در حال حاضر در مشهد و نیز توسط آستان قدس تولید می‌شود. این شربت سفت است و باید مقداری از آن (حدود یک قاشق) را در یک لیوان آب حل کرد و نوشید.
در روایت آمده: «فاشرب من هذا الشراب مقدار ثلاثه أقداح بعد طعامک، فإذا فعلت ذلک فقد أمنت بإذن الله تعالى یومک ولیلتک من الأوجاع البارده المزمنه کالنقرس… وبعض أوجاع الکبد والطحال والمعاء والأحشاء.» یعنی «این (شربت امام رضا (ع)) را بعد از غذا به‌اندازه سه لیوان بنوش، به اذن خدا ایمن می‌شوی از بیماری‌های سرد و مزمن مانند نقرس… و بعضی بیماری‌های کبد و طحال و روده.»
ششمین درمان مرکب یک (نام دارویی) است، شاخص‌ترین و مهم‌ترین درمان برای بیماری کبد مرکب یک است و پس‌ازآن فصد بهترین درمان است. مرکب یک، مختص درمان بیماری‌های کبد است و بیماری‌های سخت و صعب‌العلاج کبد ازجمله هپاتیت، سیروز کبد، یرقان، التهاب کبد و درد کبد را به‌خوبی درمان می‌کند.
در روایت آمده: «انها تنفع باذن الله تعالى من المره السوداء والصفراء … ووجع البطن ووجع الکبد …» یعنی «به اذن خدا این دارو مفید است برای مره سودا و صفرا … و شکم‌درد و درد کبد …» همچنین آمده که برای یرقان هم خوب است. این دارو را می‌توان با آب هم مصرف نمود، مصرف این دارو شرایطی هم دارد، باید از سرکه، ماهی و سبزی‌ها پرهیز شود.
