تشویق کودکان به کتابخوانی با به کار بردن تعدادی از راهکارهای مختلف امکان پذیر است.این راهکارها در عین سادگی میتوانند در ترغیب کودک به مطالعه نقش مهمی داشته باشند و باعث شوند کودک خودش و بدون هیچ اجباری با لذت به سمت کتاب ها کشیده شود.
کودکان به شدت از والدین خود و یا سایر اطرافیانی که همواره در معرض دید آنها قرار دارند الگو برداری می کنند.
به همین جهت برای تشویق کودکان به کتاب خوانی قبل از هر چیزی بهتر است که الگوهای مناسبی برای آنها به نمایش بگذارید. به این معنی که هنگامی که کودک می بیند والدین و یا اطرافیانش حداقل ساعاتی از شبانه روز را مشغول کتاب خواندن هستند و از این کار لذت می برند به صورت ناخودآگاه آنها نیز به انجام این کار تشویق می شوند.
با تکرار این امر به تدریج کتاب خواندن به یک رفتار نهادینه در آن ها تبدیل می شود. با این وجود برخی از کودکان وجود دارند که سخت تر جذب کتابخوانی می شوند و برای ترغیب آنها مجبور به استفاده از چندین راهکار خواهید بود.
به همین جهت نمی توان انتظار داشت که همهی کودکان فقط با دیدن مشاهده رفتار صحیح از اطرافیان به کتابخوانی تشویق شوند.
کودکان را از خردسالی با کتاب ها آشنا کنید!
کودکان را از خردسالی و یا حتی زودتر یعنی زمانی که نوپا هستند با کتاب ها آشنا کنید. برخی به اشتباه فکر می کنند که کودکان زمانی که توانایی خواندن و نوشتن را کسب کردند و یا هنگامی که توانایی گرفتن قلم در دستان خود را داشتند، می توانند از کتابها بهرهمند شوند. در حالی که اینگونه نیست.
شما می توانید با تهیه برخی از کتابهای پارچه ای و یا پلاستیکی که اغلب مصور و حاوی تصاویر و اشکال جذاب و آموزشی برای کودکان نوپا هستند، آنها را با کتاب و مفهوم کلی آن آشنا کنید. این گونه کودکان در همان ابتدای زندگی خود کتاب ها را شناخته و نسبت به آنها تعلق خاطر پیدا می کنند. این امر در حالی رخ می دهد که آنها در قالب بازی با کتاب ها آشنا میشوند و انجام این کار می تواند در نحوهی نگرش آنها نسبت به کتاب تاثیر مثبت داشته باشد.
جالب است بدانید؛ که روان شناسان ثابت کرده اند کودکان هر آنچه را که در قالب بازی یاد می گیرند نه تنها فراموش نمی کنند و در وجود آنها نهادینه می شود بلکه برای آنها ارزشمندتر خواهد بود. چرا که به طور ناخودآگاه آنها انواع بازی را امری لذت بخش و خوشایند می دانند. پس بهتر است از این فرصت طلایی استفاده کرده و در همان ابتدای زندگی آنها را با کمک اسباب بازی ها به کتابخوانی تشویق کنید.
نگرش مثبت نسبت به کتاب خواندن در ذهن کودکان خود ایجاد کنید
برای کودکان خود کتابهای آموزشی که هدف آنها همواره آموزش کودکان در قالب بازی است، تهیه کنید. کتاب هایی همچون؛ مجموعه ی کتاب های رنگ آمیزی و شناخت اشکال هندسی نمونه ای از این دست کتاب ها هستند. کودکان به هنگام استفاده از این کتابها در قالب بازی و هیجان مسائل زیادی را می آموزند و در کنار آن نگرش مثبتی نسبت به کتاب ها در ذهن آنها ایجاد می شود چرا که آنها استفاده از کتاب را همراه با هیجان تجربه خواهند کرد. به همین جهت این دید مثبت آنها را به کتابخوانی تشویق خواهد نمود.
بازگو کردن نکات جالب کتاب ها برای کودک
با هیجان از کتاب ها با کودکان خود سخن بگویید سعی کنید. ساعت مشخصی از شبانه روز را به کتاب خواندن اختصاص دهید که کودک در کنار شما حضور داشته و بتواند این عمل شما را مشاهده کند. سپس داستان ها و یا مطالب جذابی را که در قالب کتاب آموخته اید با هیجان برای کودک خود بازگو کنید. این امر موجب می شود که کودک به صورت عملی این را در شما مشاهده کند که خواندن کتاب ها همانگونه که برای شما شادی آور هستند، می تواند برای آنها نیز امری لذت بخش باشد. بنابراین آنها به تدریج به کتابخوانی تشویق خواهند شد.
خارق العاده جلوه دادن کتاب خواندن برای ترغیب کودک به مطالعه
کتاب خواندن را یک امر خارق العاده برای کودکان خود جلوه دهید. برای این کار بهتر است که یک مکان مخصوص برای کتاب خواندن آنها فراهم کنید. اختصاص یک محیط کوچک، دنج و آرام همراه با تعدادی از کتاب های مناسب سن آنها، می تواند کمک زیادی به کتابخوان کردن کودکان شما کند. چرا که جذابیت مطالعه را برای آنها چند برابر می کند.
برای ساخت چنین مکانی بهتر است که به سلیقه کودک خود توجه کنید. یعنی از آنها بپرسید که بودن در چه نوع فضایی برای آنها لذت بخش است و یا با چه رنگی احساس آرامش می کنند. سپس با توجه به سلیقهی مورد نظر آنها مکانی مناسب به کتاب خواندن آنها اختصاص دهید. اینگونه آنها علاقه ی بیشتری به کتابخوانی در مکان مورد نظر را خواهند داشت.
علاقهمند کردن کودکان به قهرمان کتاب ها
برخی از کتاب های کودکان به صورت چند جلدی تالیف می شوند که در آنها قهرمان داستان همواره ثابت است و در اثنای داستان نکات آموزشی، تربیتی و اخلاقی ارزشمندی را برای کودکان به تصویر می کشند. سعی کنید کودکان خود را با قهرمان اصلی این مجموعه از کتاب ها آشنا کرده و آنها را بدین وسیله به کتابخوانی تشویق کنید. برای این امر می توانید قبل از خرید این کتاب ها، خلاصه ایی از ابتدای داستان را برای کودک خود تعریف کنید سپس حس کنجکاوی آنها را برای اطلاع یافتن از ادامه ی روند داستان برانگیزید. مثلا از آنها بپرسید که به نظر آنها اکنون چه اتفاقی برای قهرمان داستان خواهد افتاد؟! و یا پرسش هایی از این قبیل را مطرح کنید.
اینگونه آنها خود مشتاق اطلاع یافتن از ادامه ی روند داستان و مطالعهی ادامهی آن خواهند شد و نه تنها به کتابخوانی تشویق می شوند بلکه کتاب خواندن، به یک عادت نهادینه در آنها تبدیل می شود.
درخواست خواندن کتاب از کودک
چند روز از هفته را به کتابخوانی کودک خود اختصاص دهید و از او بخواهید که کتاب مورد علاقه اش را یا یکی از کتاب ها را به انتخاب خود برای شما بخواند.
لازم است که شما در طول کتاب خواندن کودک، سکوت اختیار کنید و اجازه دهید او با صدای بلند به خواندن برای شما ادامه دهد. حتی اگر او در خواندن روان نیست باز او را مورد تشویق قرار دهید و با مهربانی سعی در برطرف کردن ایرادات آنها داشته باشید. سپس در پایان از او به خاطر انجام این کار تشکر کنید.حتی اگر به نظر شما کتاب انتخابی او جالب نیست باز به طور صریح به او بگویید که کتاب انتخابی او چقدر جالب و هیجان انگیز است و او را با ادای جملات تشویقی به ادامهی روند کتابخوانی ترغیب کنید. تکرار چندین باره این عمل، به تدریج موجب می شود که کودک به کتابخوانی تشویق شود.