در کشورهای توسعه یافته، دولت ها عموما با رویکردهای سیاستگذارانه و فرهنگی متنوع، برای بهبود نوع مصرف انرژی، خصوصا برق در کشور خود تلاش می کنند. البته که برخی از عادات رفتاری مردم نیز، به شیوه های مصرفی سنتی بستگی دارد. آنها نه تنها مدام بر اهمیت و ضرورت نوع مصرف انرژی خصوصا برق، تاکید دارند بلکه نوع مصرف صنایع و خانوارها را با تمامی سیاست های خرد و کلان خود همراستا می کنند. بیشتر این کشورها، با برنامه ریزی و جهت دهی به نوع مصرف صنایع و مردم عادی، تلاش می کنند به صورت مستقیم و غیرمستقیم، نوع مصرف انرژی را بهینه کنند که در ادامه، به بررسی شاخص ترین کمپین های اجرایی در کشورهای مختلف جهان خواهیم پرداخت:
ژاپنی ها برای طی کردن یک طبقه هم، از پله برقی استفاده می کنند!
ژاپنی ها، سردمدار استفاده بیش از اندازه از برق هستند؛ آنها عادات رفتاری خاصی دارند که شاید در کمترین مناطقی از جهان بتوان دید؛ اینکه توالت هایشان در زمان بلااستفاده بودن نیز با یک انرژی حرارتی گرم می ماند، اینکه جوانان برای طی کوتاه ترین مسیرها از پله برقی استفاده می کنند، دستگاه های تهویه مطبوع هوا به صورت مدام روشن می مانند و به سیستم برق رسانی فشار قابل توجهی وارد می کنند و…
هرچند که این نوع مصرف، نگرانی های زیادی برای نهادهای انرژی جهانی و دولت خود ژاپن ایجاد کرده؛ اما آنان همواره برای بهبود این نوع رفتار تلاش کردند. به طور مثال در پی آن بودند که با بهبود و تعمیر زیرساخت های آسیب دیده برقی، از اتلاف انرژی جلوگیری کنند. اقدام دیگر آنان تغییر سیاست در قبال استفاده از انرژی های تجدیدپذیر بوده است. آنها در تلاشند تا راهی برای ارتقای سیستم بهره برداری از پتانسیل انرژی خورشیدی پیدا کنند و این درحالی است که این سیاست، با استقبال مردم نیز همراه بوده است. پیش بینی شده دولت قادر باشد تا سال ۲۰۲۳ انرژی ۱۸ میلیون خانه را با استفاده از پنل های خورشیدی تامین کند. جالب است بدانید کمپین کولبیز، که در سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴ ه.ش.) برای کاهش مصرف برق در ژاپن راه اندازی شد، از ادارات درخواست کرد تا درجه حرارت محیط کاری خود را در حد ۲۸ درجه سانتی گراد ثابت نگه دارند. کاهش استفاده از پرینترها، دستگاه های کپی، غیرفعال کردن درب های اتوماتیک، کاهش شمار آسانسورهایی که بی وقفه درحال فعالیت هستند نیز، از جمله بندهای این کمپین ویژه ادارات بود.
آمریکایی ها درصورت مصرف بیشتر، باید پول بیشتری هم بپردازند!
نوع سیاست آمریکا برای وادار کردن مردم به درست مصرف کردن، اجرای سیاست های قیمت گذاری پلکانی برق است. این شیوه به این شکل اجرا می شود که درصورت استفاده شهروندان از برق در ساعات اوج مصرف، طرح قیمت گذاری اوج مصرف (criticalpricing peak) اجرا می شود که بر اساس آن، تعرفه محاسباتی خرید برق، چند برابر بیشتر از حالت عادی است و افزایش می یابد. درکنار این سیاست، شهروندان موظف به انجام اقداماتی در راستای کاهش مصرف برق هستند؛ مثلا باید به صورت دوره ای، برای نوسازی وسایل برقی همچون یخچال یا ماشین لباسشویی اقدام کنند؛ عایق کاری ساختمان و واحدها برای نگه داشتن دمای محیط در حال استاندارد و استفاده از لامپ های هوشمند، از جمله این موارد است.
نیوزیلندی ها پرچمدار استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، خصوصا انرژی خورشید هستند!
سیاستگذاری در کشور نیوزیلند، به نحوی پیش رفته که مقامات آن ادعا می کنند که تا سال ۲۰۵۰ میزان انتشار کربن در این کشور به صفر خواهد رسید. درحال حاضر، بیش از ۸۰ درصد برق مصرفی در این کشور، از این منابع تامین می شود. آنها به اجرای کمپین های موفق در زمینه نوع مصرف انرژی نیز معروف هستند؛ در سال ۲۰۰۱ کمپینی با عنوان «۱۰ برای ۱۰» در این کشور اجرا شد که طبق آن، دولت برای کاهش داوطلبانه ۱۰ درصد از مصرف برق در مدت ۱۰ هفته، برنامه ریزی کرده و از تلویزیون و دیگر رسانه ها برای دعوت مردم و آگاه سازی آنان استفاده کرد. در نهایت، این کمپین علاوه بر موفقیت در کاهش ۱۰درصدی مصرف برق، در بخش دولتی موجب صرفه جویی ۱۵ درصدی برق شد.
مردم روسیه همیشه چراغ لوسترهایشان را تمیز نگه می دارند!
روسیه دارای مردمان ذاتا کم مصرفی است، آنان فرهنگ صرفه جویی را به خوبی آموخته اند و این فرهنگ به طور شگرفی در روزمره زندگی آنان قابل لمس است؛ تاحدی که در زمان خرید وسایل برقی برای منزلشان، از خرید وسایل پرمصرف اجتناب می کنند. البته ممنوعیت دولت نیز در این نوع تصمیم گیری آنان بی تاثیر نیست. یکی دیگر از عادات رفتاری عجیب مردمان روسیه در این زمینه آن است که لامپ و لوسترهایشان را دائما تمیز نگه می دارند تا نوردهی بهتری داشته باشد. استفاده از رنگ سفید برای دکوراسیون و رنگ پوشش نیز، از دیگر عاداتی است که موجب کاهش نیاز به استفاده از چراغ های متعدد در محیط می شود.
فرانسوی ها با کوپن، باید وسایل برقی خود را بهینه کنند!
یکی از سیاست های تشویقی دولت فرانسه برای بهبود مصرف برق توسط مردم، دادن کوپن به آنها، برای خرید وسایل بهینه تر یا تجهیز وسایل برقی قدیمی و پر مصرف است. اقدام دیگری که دولت این کشور دنبال کرده، اعلام سقف میزان مصرف برای خانوارها و بنگاه های صنعتی است که درصورت استفاده بیش از حد، برق قطع خواهد شد!
کمپین با انرژی، ایران را روشن خواهد کرد!
بر اساس آمار رسمی، میزان مصرف برق خانگی ایران به طور سرانه برابر با ۱۰۲۲ کیلووات ساعت است. میزان تولید برق کشور تا سال ۲۰۲۱ طبق آمارهای رسمی برابر با ۳۶۳ تراوات ساعت در سال بوده است. ناترازی انرژی، همواره در کشور جزو دغدغه ویژه مسوولان در حوزه های مختلف خصوصا وزارت نیرو بوده است. اما شوربختانه به دلیل عادات نه چندان بهره ور مصرف انرژی (چه در بخش خانگی و چه در بخش صنعتی)، این ناترازی انرژی همچنان پایدار و گریبان گیر صنایع ماست!
