۰۲ – آشنایی با ارکان فضای مجازی

همان گونه که در جلسه پیش خدمتتان عرض کردم ما در هشت محور کلی خدمتتان خواهیم بود:

دو محور اول یعنی بحث حاکمیت و سایر ارکان در واقع زیر یک موضوع کلان ارکان رسانه‌های نوین و فضای مجازی قرار می گیرد:

 با نگاهی به پدیده‌های مختلف ما متوجه می‌شویم که هر پدیده‌ای به‌خصوص پدیده‌هایی که ذی ابعاد هستند، ابعاد مختلف و جزئیات فراوان دارند اما یک پایه‌، یک شالوده‌ای دارند یک بخش‌هایی دارند که استحکام آن پدیده را بر دوش گرفته است؛ به‌عنوان‌مثال ما در دین یک اصول داریم این اصول عقاید ما که مثل توحید مثل نبوت مثل امامت مثل معاد مثل عدل الهی؛ این موارد مقدمات ورود به دین است این یک کسی توحید را قبول نداشته باشد اصلاً مسلمان نیست، کسی نبوت قبول نداشته باشد مسلمان نیست؛ پایه کار این اصول عقاید است؛ مبتنی بر این پایه سایر رئوس برنامه‌های اسلامی چیده می‌شود.

مثالی دیگر: یک‌خانه را در نظر بگیرید پی دارد ستون‌هایی دارد و سایر ارکان خانه و بخش‌های خانه که اتفاقاً همه نگاهشان به آنها جذب می‌شود؛ یعنی همه نگاه می‌کنند دیوار چه رنگی چند تا اتاق دارد هر اتاق چند متر خانه اصلاً چند متر هست؟ کاشی‌کاری که شده رنگ‌کاری که شده کابینت که دارد همه نگاه‌ها به این زرق‌وبرق ظاهری کار درحالی‌که آدم‌های دقیق و ساختمان‌ساز اولین نکته‌ای که به آن توجه می‌کنند استحکام خانه است این خانه حالا به این زیبایی آیا استحکام لازم هم دارد؟ پی محکمی دارد؟ این ستون‌ها خوب چیده شده است؟ تیرآهن به‌اندازه کافی قطر دارد و ده‌ها مثالی که دراین‌خصوص می‌شود مطرح کرد.

 فضای مجازی هم همین‌گونه است، یک ارکانی دارد.

 اگر بخواهیم با همه ارکان فضای مجازی آشنا بشویم بهتر است به این تصویر خوب دقت کنید:

 هفت رکن فضای رسانه‌های نوین دارد؛ مانند آن ساختمان حالا ممکن است نگاهمان به ستون بیفتد؛ ولی پی را دیگر نمی‌بینیم دیگر بخش‌ها را نمی‌بینیم بخش‌هایی را می‌بینیم و بخش‌هایی را نمی‌بینیم.

 اولین و محوری‌ترین و مهم‌ترین رکن، رکن حاکمیت

دوم زیرساخت‌های سخت‌افزاری

سوم زیرساخت‌های نرم‌افزاری

چهارم ابزارهای اطلاعاتی ارتباطاتی رسانه‌ای

پنجم خدمات

ششم محتوا

هفتم کاربر

 همین ۷ محوری که ملاحظه می‌فرمایید ارکان رسانه‌های نوین هستند علت اینکه این هفت‌لایه انتخاب شد را در خلال بحث خواهیم فهمید؛ یعنی وقتی بحث که ان‌شاءالله به اتمام رسید و هر هفت‌لایه را توضیح بدهیم با علت انتخاب آشنایی خواهید شد هرچند در یک نگاه کلان اگر بخواهیم به این مسائل نگاه کنیم.

 همان گونه که در تصویر ملاحظه کردید خود ارکان فضای مجازی را بخواهیم دقیق بچینیم به این شکل می‌شود که ملاحظه می‌فرمایید:                                                                                 

کل شش رکن زیرساخت سخت‌افزاری نرم‌افزاری خدمات ابزار محتوا و کاربر تحت سیاست‌ها و اقدامات تدوین قوانین حکمرانان فضای مجازی به چرخش و گردش می‌آید.

 در واقع حکمرانی همان پی ساختمان و شش تا دیگر، ستون‌های ساختمان است، حکمرانی پی ساختمان که البته کسی نمی‌بیند کسی به او توجه ندارد؛ اما شش تا دیگر بیشتر موردتوجه است.

اگر حکمرانی برای ما باشد منتها با قواعد ما سیاست‌های ما، مولفه‌های ما، مبانی ما این در اختیار ما باشد و ما بتوانیم سیاست‌ها را بنویسیم و در شش ستون فضای مجازی که ملاحظه می‌فرمایید این سیاست‌ها را بتوانیم اعمال کنیم نه اینکه یک سیاستی ما بنویسیم؛ ولی یک اتفاق دیگری بیفتد نه مثل برجام، برجام وقتی می‌خواست تصویب بشود و موافقت رهبر معظم انقلاب را بگیرد حضرت آقا شرایطی گذاشتند این شد سیاست این شرایط اگر اعمال می‌شد برجام به سود ما بود خوب متأسفانه این شرایط اعمال نشد دولت حالا توانش را نداشت یا هر چیز دیگر یعنی نتوانست این سیاست را اعمال کند از خطوط قرمز عبور شد و به ضرر ما تمام شد و خسارت دیدیم در حوزه فضای مجازی هم زمانی ما می‌توانیم بگوییم جمهوری اسلامی حکمرانی دارد که در شش رکن یعنی زیرساخت، سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، خدمات، ابزار، محتوا و کاربر مسائل طبق آن سیاست‌ها جلو برود آن وقت ما حکمرانی داریم.

 اگر این مسائل به این نحو منتها با سیاست‌های ما جلو رفت ابعاد فضای مجازی قطع و یقین به سود ما خواهد بود؛ یعنی مسائل امنیتی به سود ما خواهد بود کمک می‌کند به افزایش امنیت ملی ما جلوی ناامنی‌ها را می‌گیرد مسائل اقتصادی به سود ما خواهد بود، تولید اشتغال رشد خواهد کرد صادرات محصول و خدمات خواهیم داشت صادرات محتوا خواهیم داشت مسائل فرهنگی او قطعاً به سود ما خواهد بود؛ یعنی مؤلفه‌هایی که در این باره انجام می‌پذیرد طبق مولفه‌های ما انجام می‌شود. دین نشر پیدا می‌کند بی‌دینی به‌صورت ضربه‌زننده مجالی ندارد؛ اما طرح شبهات و دریافت پاسخ این جزو مقدمات این اتفاقاً این رایج خواهد بود.

کودکان و نوجوان‌های ما این‌طور نیست که این‌طوری راحت به محتوای غیراخلاقی دسترسی داشته باشند و آسیب ببینند و خانواده‌ها مشکل پیدا کند طلاق افزایش پیدا کند نه فرهنگش به سود ما خواهد بود مسائل زیست‌محیطی فناوری اطلاعات یک سری از آسیب‌های فضای مجازی روی جسم ماست اینها اتفاقاً به‌خاطر نوع فرکانس است؛ مثلاً نسل سه چهار به‌خصوص نسل پنج فناوری اطلاعات خوب آن سیاست‌ها اگر در میدان فناوری پیاده بشود دیگر این آسیب‌های جسمی به‌خصوص روی مغز و اعصاب و… بروز و ظهور نخواهد داشت خب این یک نکته خیلی مهمی است. درهرصورت حالا همه ابعادش به سود ما خواهد بود شرطش این است که حکمرانی باید برای ما باشد.

 الان در چه وضعیتی هستیم؟

در یک‌کلام جمهوری اسلامی هیچ شانیتی در حکمرانی فضای مجازی در میدان عمل ندارد البته ما شورای‌عالی فضای مجازی داریم سیاست‌ها ابلاغ شده اعمال نمی‌شود مشکل این است که ما حکمرانی نداریم.

پس این هفت محور که عرض کردیم آن محور اصلی در حقیقت حکمرانی شش ستون دیگر دارد.

 ما در این جلسات می‌خواهیم با این آشنا باشیم و همه آن دائر مدار این است که آیا ما سرانجام قائل و معتقد به حکمرانی هستیم یا نیستیم.