کلیپ
پادکست
متن
| دورۀ دست‌های پنهان فضای‌مجازی (بخش سوم) |
در پایان این درس، از دانش‌پژوه انتظار می‌رود تا بتواند:
- مؤثرترین لایه فضای مجازی را تشخیص دهد.
در این جلسه می‌خواهیم با حکمرانان فضای مجازی آشنا بشویم ببینیم چه کسانی دارند فضای مجازی را مدیریت می‌کنند.
حکمرانی سه سطح دارد که هر سه سطح را در تصویر ملاحظه می‌فرمایید:
یک سطح شامل سیاست‌گذاران فضای مجازی است، بالاخره هر روندی در هر جایی در کشور ما یا آمریکا یا هر نقطه دیگر جهان، در هر موضوعی، یک سیاستی دارد؛ مثلاً سیاست خارجی جمهوری اسلامی این است که ما با رژیم صهیونیستی ارتباط نداشته باشیم سیاست کلان ما در حوزه اقتصادی این است که اتکا بر تولید بومی و توان داخلی داشته باشیم این کاربرد سیاست است.
این سیاست‌ها برای اینکه اجرا بشود دو تا قدم باید برداشته شود:
یک قوانینی مرتبط با این سیاست تدوین بشود؛ چون سیاست‌ها تا تبدیل به قانون نشود اجرا نمی‌شود یک حرفی که زده شده یک نوشته است که نوشته شده یک دستوری است که داده شده کسی اجرا نمی‌کند؛ چون قانون نداریم؛ مثلاً فرض بفرمایید در مسئله کرونا یا هر بیماری فراگیر دیگری می‌گویند یک سیاست این است که مردم ترددهایشان کاهش پیدا کند خوب شما این را اعلام می‌کنید توجه نمی‌شود تا شما اینها تبدیل به قانون نکنید توجه نمی‌شود باید قانون بشود البته قانونی که ضمانت اجرا داشته باشد جرایمی در نظر گرفته باشند مشوق‌هایی در نظر گرفته باشند آن قانون هم باز کلی است برای اینکه آن قانون در مقام اجرا محقق بشود نیازمند برنامه‌های اجرایی و مقررات اجرایی داریم.
پس این تقسیم‌بندی سه‌گانه، ناظر به این حقیقت است که در فضای مجازی ما:
- سطح سیاست‌گذاران داریم.
- سطح تدوین‌کنندگان قانون داریم.
- سطح مقررات نگاران و نویسندگان برنامه اجرایی داریم ما در محور اول از هشت محور با این سه سطح آشنا شویم.
بریم سراغ سطح اول و شرکت‌هایی که شما اسامی آنها را می‌بینید این عبارت‌هایی که الان در تصویر ملاحظه می‌فرمایید:
این نام هفت شرکت بسیار، بسیار مهم اقتصادی جهان است که از ۵۵ شرکت برتر جهان انتخاب شده‌اند؛ آن ۵۵ شرکت، منابع بین‌المللی را در عرصه‌های مختلف مدیریت می‌کنند.
دو نکته بسیار مهم در این لیست وجود دارد:
یک نکته مهم اینکه بعضی از این شرکت‌ها همه سهامشان خصوصی است؛ یعنی چندنفری دارند مدیریت می‌کنند پول‌ها همه در اختیار همین چند نفر است پس بنابراین یک عده هم سهامشان خصوصی نیست و عمومی است به‌عنوان‌مثال (شرکت جی پی مرگان چیس) سهامش به‌صورت عمومی عرضه شده است، دیگران می‌آیند سرمایه‌گذاری می‌کنند و جالب اینجاست شرکت اول که شرکت بلک‌راک است خودش جز سهامداران اصلی جی پی مرگان چیس است.
بنابراین، ما آمدیم خود این شرکت‌هایی که سهامشان به‌صورت عام عرضه شده و سهامشان توسط شرکت‌های دیگر در این لیست خریداری شده است را کنار گذاشتیم؛ یعنی به نظرمان رسید که ارزش و جایگاه کمتری دارند.
نکته دومی که در خصوص این لیست پنجاه و پنج‌تایی مهم است این است که همه این شرکت‌ها در خصوص فناوری اطلاعات و ارتباطات سرمایه‌گذاری‌نکردن لذا بی‌ارتباط با موضوع ما بودند هرچند ما اسم این پنجاه و پنج تا را در فایل تصویری آموزشی دوره به نمایش گذاشتیم تا با یک نکته آشنا باشیم و آن این است که جریان مسلط بر اقتصاد بین‌المللی این شرکت‌ها هستند که دارند بخش‌های مختلف اقتصاد جهان را مدیریت می‌کنند.
ما از بین این پنجاه و پنج تا هفت شرکت را انتخاب کردیم، سهام این هفت شرکت به‌صورت خصوصی است، عمومی نیست و اینکه در خصوص فناوری اطلاعات خیلی سرمایه‌گذاری کردند حالا یک‌بار دیگر به این اسم توجه کنید:
شرکت بلک راک
ونگارد
فیدلیتی
استت استریت
کپیتال گروپ
نورسن تراست
توماس روپرایس
پس این هفت شرکت دو تا ویژگی داشتند:
- سهامشان خصوصی بود.
- در حوزه‌ای فناوری اطلاعات خیلی هزینه کردند.
به‌صورت معمول و متوسط ۳۰ درصد سرمایه‌ای که در اختیارشان دارند در حوزه فضای مجازی و فناوری اطلاعات هزینه شده است.
این نکته مقدماتی اول در خصوص هفت شرکت نکته دوم اینکه خوب اینها سی درصد آوردند درحوزه فناوری اطلاعات، هفتاد درصد دیگر دارد در عرصه‌های مختلف هزینه می‌شود آنها کدام است؟ محورها متعدد است.
به‌عنوان‌مثال این تصویری که ملاحظه می‌فرمایید مربوط است به سامانه بورس نیویورک مشهور به نَزدَک است و این تصویر را ما از این سامانه گرفتیم:
یک توضیحاتی دارد: مثلاً شرکت بلک راک مقداری از سرمایه خودش آورده در حوزه انرژی، مقداری را در حوزه صنایع، یک مقداری را آورده در محصولات صنایع چرخه‌ای، یک مقداری را آورده در صنایع غیر چرخه‌ای، یک مقداری آورده درحوزه‌ی فناوری اطلاعات، یک مقداری را آورده در زمینه صنعت خدمات عمومی، یک مقداری آورده در خدمات ارتباطی و بهداشت و درمان … .
در این حوزه‌ها آمده سرمایه‌گذاری کرده است، حالا هر حوزه‌ای شامل چه مواردی می‌شود بحث وسیعی دارد؛ مثلاً صنایع می‌تواند شامل جنگ‌افزارها بشود تانک و موشک و پهپاد هوایی جنگی و اسلحه‌ها و چه سبکشان شامل اینا می‌شود تا بمب هسته‌ای را هم در بر می‌گیرد.
یک صنعت، صنعت خودروسازی است، صنعت محتوای مبتذل و مستهجن که این روش سرمایه‌گذاری دارند یک صنعت مربوط به صنعت سرگرمی و بازی‌های ویدئویی و طنز، صنعت دیگر صنعت گردشگری است.
پس وقتی می‌گوییم صنایع، این صنایع حدوحدود بالایی دارند؛ یعنی در حوزه‌های مختلف ورود کردند انرژی می‌شود نفت و گاز و پتروشیمی انرژی؛ بهداشت و درمان هم مثلاً حالا به‌عنوان‌مثال یکی از این واکسن‌های که چند وقت پیش در ایران مجوز گرفت جانسون جانسون بود اتفاقاً اسم شرکت نیز جانسون‌جانسون است واکسن را هم به همین عنوان نام‌گذاری کرده است. این شرکت از شرکت‌های بزرگ داروست در جهان محصولات مختلف مرتبط با مسئله پزشکی طب نوین همه چیز شما هر تخت بیمارستان شما بگیرید ملافه‌هایی که اینجا هست تا ابزارهای تکنولوژیکی که پزشکان برای جراحی برای درمان بیماران دارند استفاده می‌کنند تا داروها و امثالهم خوب یک بخش قابل‌توجهی از بودجه‌های این شرکت‌ها آمده در زمینه بهداشت و درمان برخی از شرکت‌ها تا ۱۸ درصد، ۱۹ درصد از بودجه‌شان را آوردند اینجا این بهداشت درمان برایشان خیلی مهم و سودآور است و سرمایه‌گذاری وسیعی هم اینجا کردن مثلاً شرکت جانسون جانسون خوب خیلی اینها سرمایه‌گذاری کردند و عمده سهام شرکت‌ها به این چند شرکت بزرگ تعلق دارد.
همان‌طور که ملاحظه می‌فرمایید شرکت مثلاً بلک‌راک در عرصه‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده است و سهام بالای پنج هزار شرکت را بلک راک خریده است و حالا این بودجه را آورده است در یک سری از شرکت‌ها بیشتر جریان دارد
ان‌شاءالله در خلال بحث درباره هر شرکت گفتگو خواهیم کرد منتها برای اینکه بزرگواران یک مقدار یقینشان بالاتر برود و عمق مسئله در ذهن جای بگیرد که اینها واقعاً تا چه حدی نفوذ دارند در دنیای مدرن بهتر است که این چند تا سند هم ببینید:
تصویر اول که ملاحظه می‌فرمایید مربوط می‌شود به شرکت لاکهید مارتین این در واقع تصویر مربوط به سهامداران شرکت لاکهیدمارتین است این شرکت بزرگترین کمپانی تولید جنگ‌افزار در جهان است چند تا شرکت دیگر نیز هستند:
شرکت رایزن تکنولوژی و بی‌آ ای و بوئینگ ونورثن گرومن به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند غیر از بی‌آ‌ای که انگلیسی است بقیه آمریکایی هستند، نقش این شرکت‌ها در جنگ‌های مختلف مشهود است.
مانند: سلاح‌های لاکهید مارتین در بمباران مردم یمن در واقع عربستان سعودی جنگ‌افزارهای موردنیاز خودش را از شرکت لاکهید مارتین دریافت می‌کند همین موشکی که به اتوبوس دانش‌آموزان یمنی برخورد کرد یا آن عروسی که به خاک و خون کشیده شد در یمن اینها همه تجهیزات نظامی را لاکهید مارتین دارد تأمین می‌کند.
در واقع وقتی ترامپ می‌آمد در منطقه و قرارداد نظامی می‌بست یا مثلاً با عربستان یا با امارات ارتباط برقرار می‌کرد در واقع ترامپ سفیر این شرکت‌ها بود برای اینکه محصولات اینها را بفروشد حالا یک سودی هم کشور آمریکا در این مراودات مالی دریافت می‌کند.
پس درحوزه‌ی جنگ‌افزار خیلی سرمایه‌گذاری کرد بویینگ نیز مانند لاکهید مارتین است یا شرکت رایزن تکنولوژی وسایر مواردی که اشاره شد.
سهام شرکت کپیتال گروپ را ملاحظه کنید:
گاهی کپتال گروپ در لیست سهامداران چند بار نامش مطرح شده است یا سهام کلاس A یا کلاس B یا کلاس C خریده است کلاس‌های مختلف سهام را خریده است خیلی ورود دارند در زمینه‌های مختلف.
یعنی ما راجع شرکت‌هایی داریم صحبت می‌کنیم که حالا سی درصد تو حوزه فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری کردند و این زمینه را به‌دقت خواهیم دید؛ اما در حوزه جنگ‌افزارها هم سرمایه‌گذاری کردند
– در صنعت نوشیدنی و خوراکی‌ها کمپانی‌های بزرگی داریم که بحث‌های مربوط به غذا را دارند کنترل می‌کنند حالا مثلاً در نوشیدنی‌ها اعم از نوشابه‌ها و آبمیوه‌ها و مشروبات الکلی که برای مثال سرآمد اینها پپسی‌کولا و کوکاکولا خوب اینها آنجا سهامداران آنها را هم خریدن یا شرکت دایرک تی وی که در زمینه توزیع محتوای مستهجن از طریق ماهواره کار می‌کند، اینها سهام‌دار این شرکت هستند.
– در زمینه بهداشت و درمان در شرکت جانسون جانسون و سایر شرکت‌ها نیز سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
– در بحث راه و ساختمان در بحث خودروسازی مثلاً بزرگترین خودروساز آمریکا تسلا است بزرگترین خودروساز جهان مثلاً فلوکس واگن است خوب این شرکت در هر دو از سهامداران اصلی است.
ما داریم راجع به شرکت‌هایی صحبت می‌کنیم که در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی، خودروسازی، راه و ساختمان، صنعت برق، جنگ‌افزارها، بهداشت و درمان اغذیه حالا اعم از خوراکی و نوشیدنی اینها ورود جدی دارند و دارند کنترل می‌کنند.
سهامدارن و چون سهام‌دار اصلی هستند، سیاست‌های کلان و آن حوزه را هم اینان تعیین می‌کنند اینکه بیان کردم شماری از این شرکت‌ها در لایه سیاست‌گذاران فعال هستند به این معناست:
فرض بفرمایید ما یک شرکتی داریم ده میلیون تومان ارزش دارد پنجاه‌درصد آن سهام‌دار شخصی است و پنجاه‌درصد دیگر بین پنجاه نفر پخش شده است خوب معلوم است سیاست‌گذار اولین شرکت آن شخص است حرف اول و آخر در این شرکت را می‌زند شما سهم دارید؛ ولی آن فرد نفر اول شرکت است.
رئیس فردی است که پول دارد رئیس آن است که سیاست‌های پولی را دارد کنترل می‌کند و اینها رئیس‌اند.
نکته بعد در خصوص این شرکت‌ها: عدد و رقمی که اینها در اختیارشان است بسیار، بسیار بالاست برای نمونه وقتی بیان می‌شود شرکت بلک راک به‌عنوان بزرگترین کمپانی اقتصادی جهان ۸/۸ تریلیون دلار دارد مدیریت دارایی می‌کند، باید بدانیم که بودجه یک سال آمریکا به‌عنوان اقتصاد اول جهان در سال ۲۰۲۰ کلاً ۴/۷ تریلیون دلاراست.
سرمایه این شرکت ها از بودجه آمریکا نیز بیشتر است
بخش‌هایی از نقاط جهان هست که اقتصادشان کاملاً در گرو این شرکت‌هاست امارات این‌طوری است مالزی، اندونزی این‌گونه است.
یعنی اگر اینها پول‌هایشان را از این کشورها بیرون بیاورند این کشورها بیچاره خواهند شد کل کشور را این شرکت‌های خرد و کلان آمدند سرمایه‌گذاری کردند.
بیان این نکته به‌این‌علت بود که بدانیم این اعداد و ارقامی که در جلسات آینده نیز مطرح می‌شود واقعاً ارقام جدی است اعداد، اعداد بسیار بزرگی است.
- نکته آخر به‌عنوان مقدمه گفتگو راجع به این ۷ شرکت:
یک عدد داریم راجع به مدیریت سرمایه یک عدد داریم راجع به دارایی تحت مالکیت مشتریان یک عدد داریم مربوط سیاست‌گذاری سرمایه.
- خوب توجه کنیم مدیریت سرمایه یعنی آقا من فلان مقدار پول دارم و همین را دارم مدیریت می‌کنم یک‌بخشی را در این شرکت، یک‌بخشی در شرکتی دیگر پول‌های خودم است این یک مورد.
- دارای تحت مالکیت مشتریان یعنی اینکه آقا من چقدر مشتری دارم؟ مثلاً پانصد تا مشتری دارد شرکت من، این مشتریانی که به من مراجعه می‌کنند اینها چقدر دارایی دارند من در این افراد نفوذ دارم این هم یک عدد (البته این عدد را مورد همه شرکت‌ها نداریم)
آن رقم مدیریت سرمایه تحت مدیریت را برای هم شرکت‌ها را داریم؛ ولی این مورد که اشاره و مورد بعدی که بعد خواهم گفت را در مورد همه شرکت‌ها نداریم فقط اکنون مطرح می‌شود که بعدها اشاره کردند بدانید مسئله چیست.
۳- سیاست‌گذاری سرمایه: مثلاً همان شرکتی که عرض کردم ده میلیون تومان می‌ارزد آب‌معدنی تولید می‌کند از آن ۱۰ میلیون ۵ میلیون برای آن سهام‌دار اول است؛ چون سهام‌دار اول است امکان سیاست‌گذاری بر ۱۰ میلیون را دارد نه‌تنها ۵ میلیون خودش.
ان‌شاءالله در بخش بعدی وارد بحث در مورد این شرکت‌ها خواهیم شد و با اینها آشنا خواهیم شد.