کلیپ
پادکست
متن
| دورۀ دست‌های پنهان فضای‌مجازی (بخش هفتم قسمت دوم) |
شرکت انویدیا[۱]:
شرکت چند ملیتی آمریکایی است که بزرگترین تولید کننده کارت‌های گرافیک رایانه و تلفن همراه در جهان محسوب می‌شود. انویدیا با ارائه سرویس بازی ابری با نام «GeForce Now» حضور پررنگ تری را در صنعت سرگرمی تجربه می‌کند. همچنین با تولید و توزیع دستگاه‌های مخصوص بازی با عناوین «Shield Portable»، «Shield Tablet» و «Shield Android TV»، تلاش می‌کند سهم بیشتری را از دنیای بازی نصیب خود کند. انویدیا در حوزه تولید تراشه با تولید تراشه «denver» فعالیت خود را آغاز کرده است. محصولات این شرکت علاوه بر رایانه و تلفن همراه، در سیستم‌های سرگرمی و ناوبری خودرو، کنسول‌های مخصوص بازی‌های ویدئویی و سرورها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. چیپست مادربورد، تولید زیرساخت برای پردازش‌های موازی،[۲] پردازنده‌های ارتباطات بی سیم، تراشه‌های کامپیوتر شخصی (هسته مادربورد – منطقی) و نرم‌افزارهای پخش رسانه‌های دیجیتالی میباشد
این پردازنده‌ها برای مصارف گیمینگ، طراحی‌های گرافیکی و معدن‌کاوی ارزهای رمزنگاری شده استفاده می‌شوند. از دیگر محصولات انویدیا می‌توان به سیستم-روی-تراشه (SOC) برای دستگاه‌های همراه و خودروهای هوشمند اشاره کرد. خط تولید محصولات اصلی این شرکت با نام تجاری جی‌فورس (GeForce) به بازار عرضه می‌شود. این محصولات، رقیب اصلی نام تجاری رادئون، از محصولات شرکت AMD است. البته به لیست رقبای انویدیا، باید اینتل و کوالکام را نیز اضافه کرد.
این دسته‌بندی عبارت است از: محصولات مخصوص بازی، تصویرسازی حرفه‌ای، پایگاه‌های داده و خودرو. البته به دسته‌های فوق می‌توان هوش‌مصنوعی را نیز اضافه کرد که در سال‌های اخیر بخشی از توجه این غول آمریکایی را به خود جلب کرده است.
پردازنده‌های گرافیکی انویدیا به‌وفور در صنایع یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و آنالیزهای پیشرفته استفاده می‌شوند. انویدیا از یادگیری ماشینی مبتنی بر پردازنده‌های گرافیکی برای توسعه‌ی هوش‌مصنوعی استفاده می‌کند. کاربردهای مورد نظر این شرکت در زمینه‌ی هوش‌مصنوعی، شامل پیش‌بینی بیماری‌هایی همچون سرطان، پیش‌بینی وضع آب و هوا و خودروهای خودران هستند. محصولات این شرکت در خودروهای هوشمند شرکت تسلا نیز استفاده می‌شوند.
حدود ۶۶.۰۵% سهام انویدیا در اختیار شرکت‌های سرمایه گذاری است.
این شرکت در سال ۲۰۰۴ م توسط «مارک زاکر برگ» تأسیس شد. [۴] این شبکه با در اختیار داشتن بیش از ۲میلیارد حساب کاربری، محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در جهان محسوب‌می‌شود.
البته مدیران فیس‌بوک برای سیطره بیشتر بر اطلاعات کاربران جهانی اینترنت، شبکه‌های اجتماعی واتساپ و اینستاگرام را خریداری کردند.
واتساپ با یک میلیارد و سیصد میلیون و اینستاگرام با هشتصد میلیون حساب کاربری، جزو برترین شبکه‌های اجتماعی به‌شمار می‌روند. [۵]
همچنین این شرکت درزمینه‌ی تولید پهباد، عینک واقعیت مجازی و دیگر محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می‌کند. بر اساس اطلاعات افشاشده توسط ادوارد اسنودن، شرکت فیس‌بوک یکی از مهم‌ترین شرکت‌هایی بود که آژانس امنیت ملی آمریکا را در سرقت اطلاعات کاربرانش یاری کرده است. مجموع دارایی‌های این شرکت بیش از ۶۴ میلیارد دلار عنوان‌شده است.
بعد اثبات همکاری شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک با نهادهای امنیتی این شرکت‌ها برای بازپسگیری اعتماد از دست رفته دست به اقداماتی زدند از جمله تولید فیلم سینمایی مانند نسخه آخر مجموعه جیسون بورن
فیلم جیسون بورن همیشه مثل سایر فیلم‌های جاسوسی است ونشان می‌دهد که جیسون بورن درCIA مشغول بوده است و متوجه سیاه و خراب‌کاری‌ها و سیاه کاری‌های وحشتناک در سی‌آی‌ای می‌شود و از آنجا می‌آید بیرون و دنبالش هستند تا او را بگیرند بکشند.
در آخرین قسمت در جیسون بورن یک کار فوق‌العاده ظریفی کردند بعد از اینکه ادوارد اسنودن اسناد همکاری فیس‌بوک را با آژانس امنیت ملی آمریکا یا همان سازمان پنج چشم منتشر کرد خوب خیلی متهم بود با ریزش مخاطب روبه‌رو شده بود و باید این اصلاح می‌شد جالب این‌جاست که در این فیلم نشان می‌دهند مسئولین CIA چه انسان‌های فاسدو بی‌رحمی هستند آنجا یک شرکتی را معرفی می‌کند که حدود یک نیم‌میلیارد مشتری داشته است، که الان دو میلیارد و هفت‌صد میلیون شده‌است چند سال قبل یک و نیم‌میلیارد بوده است.
البته در فیلم صراحتاً نمی‌گویند فیس‌بوک ولی هرکه ببیند می‌فهمد این فیس‌بوک است.
بعد نشان می‌دهند که اتفاقاً دقیقاً و درست این فیس‌بوک اطلاعاتی را در اختیار سی‌آی‌ای می‌داده است و همکاری می‌کرد ولی الان دیگر توبه کرده است نمی‌خواهد فعالیت کند لذا CIA تصمیم می‌گیرد که این آقا را ترور کند.
جلسه مشترکی است فستیوال مانند: نوآوران و استارتاپ‌ها می‌خواهند بیایند حرف بزنند CIA دنبال این است که اینها را شکار کند خوب این رئیس فیس‌بوک می‌خواهد در آنجا افشاگری کند و بگوید که آقا ما پشیمانی داریم از اینکه در گذشته اطلاعات را دادم اما دوباره از ما اطلاعات می‌خواهند ما هم نمی‌دهیم اینها ممکن است بعداً اسناد را ایجاد کنند حواس‌تان باشد من می‌خواهم حقیقت را بگویم که تصمیم بر ترور می‌گیرند اما جیسون بورن مثلاً ورود می‌کند و نمی‌گذارد.
می‌خواهم بگویم کثافت‌کاری‌های این شرکت‌ها به‌حدی است که حتی در فیلم‌ها به‌دنبال توجیه این مسئله و اصلاح افکار عمومی در این اوضاع هستند چرا که بقدری واکنش‌ها منفی بوده است.
در سال ۲۰۰۸ م مجله فوربس مالک فیس‌بوک را جوان‌ترین میلیاردر که ثروتش را شخصاً کسب کرده، معرفی کرد و ثروت او را ۱.۵ میلیارد دلار تخمین زد. هم‌اکنون وب‌گاه فوربس، دارایی‌های وی را ۷۲.۷ میلیارد دلار اعلام کرده است و از این لحاظ چهارمین شخص ثروتمند در جهان و دهمین فرد قدرتمند جهان است. [۶]
در سن ۱۳ سالگی خانواده‌ی مارک برای وی جشن تکلیف میتزوا (جشن تکلیف ویژه یهودیان) گرفتند؛ اما مدتی بعد مارک رسماً خود را آته‌ئیست (Atheist) یا منکر وجود خدا) معرفی کرد. وی مدتی بعد ادعا کرد یهودی شده و بودیسم را نیز ستایش کرد. [۷] مارک عضو انجمن برادری یهودیان «آلفا اپسیلون پی» است[۸] و مانند تمامی مدیران شرکت‌ها و مؤسسات آمریکایی، ارتباط تنگاتنگی با لابی‌های صهیونیستی دارد، به‌طوری‌که صهیونیست‌ها به مارک، مالک فیس‌بوک، واتساپ و اینستاگرام، لقب «پسر خوب یهود» و «امید غلبه‌ی تفکر یهود برجهان» را داده‌اند. وی بعد از تثبیت جایگاه فیس‌بوک، اقدام به خریداری اینستاگرام و واتساپ نمود.
زاکربرگ در سال ۲۰۱۱ م تأثیرگذارترین صهیونیست جهان شناخته شد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، بعد از وی حائز رتبه‌ی دوم گشت. [۹] زاکربرگ در سال ۲۰۱۲ م در جایگاه چهارم این لیست ایستاد. [۱۰]
مارک زاکربرگ (آدام موسری اسرائیلی) را به عنوان مدیرعامل اینستاگرام منصوب کرد. ژانکوم رئیس واتساپ نیز یهودی است.
مجموع دارایی‌های فیس‌بوک در سال ۲۰۱۷ میلادی ۸۴ میلیارد دلار بوده[۱۱] و بیش از ۲۵ هزار نفر برای آن کار می‌کنند.[۱۲]
حدود ۷۸.۶۸% سهام فیس بوک در اختیار شرکت‌های سرمایه گذاری است.
توییتر با مدیریت جک دورسی یهودی[۱۴](مدیریت فعلی ایلان ماسک)، نقش پررنگی در بسیاری از کودتاها و اغتشاشات سراسر جهان ایفا کرده است. این شبکه اجتماعی با در اختیار داشتن بیش از ۳۳۰ میلیون کاربر فعال در سال ۲۰۱۷، جزو پرمخاطب‌ترین شبکه‌های اجتماعی سراسر جهان محسوب می‌شود. [۱۵] همچنین وب‌سایت آن رتبه ۱۳ را در بین پربازدیدی‌ترین سایت‌های جهان به خود اختصاص داده است.[۱۶]
این شبکه اجتماعی که بیشتر صبغه سیاسی را بازی می‌کند، در فتنه ۸۸ بسیار فعال بود به‌گونه‌ای که به دستور مستقیم گردانندگان آمریکا، تعمیرات شبکه خود را در آن ایام برای ارائه خدمات بی‌وقفه به فتنه گران به تأخیر انداخت. با توجه به مدیریت حاکم بر این شبکه، محتوای مطلوب نظام سلطه به‌سرعت از طریق این شبکه در جهان منتشر می‌شود. [۱۷] به‌عنوان نمونه پخش صحنه‌سازی قتل ندا آقا سلطان توسط توئیتر در سراسر جهان موجب شد مجله تایم آن را اولین صحنه قتلی بنامد که در سراسر جهان دیده‌شده است؛ این در حالی است که محتواهایی که به ضرر نظام سلطه مانند اعتراضات سیاه‌پوستان آمریکایی به‌ندرت توسط این شبکه منتشر می‌شود.
لازم به ذکر است بنا بر اعتراف صریح هیلاری کلینتون در کتاب خاطرات خود با عنوان «گزینه‌های دشوار»، شرکت توییتر به همراه گوگل و فیس‌بوک و بخشی از کارکنان وزارت امور خارجه آمریکا مسئولیت آموزش فتنه گران در سراسر جهان را برای ایجاد اغتشاش علیه کشورها بر عهده دارد. [۱۸]
خیلی جالب است اعترافات خانم کلینتون به‌عنوان وزیر وقت وزارت خارجه آمریکا ایشان در این کتاب می‌گوید ما افراد را از سراسر جهان در کشوری مثلاً فرض بفرمایید مثل فنلاند جمع می‌کنیم (از کشور خیلی کوچک و حقیر، به همین دلیل آمریکا می‌تواند این کار را آنجا انجام بدهد) می‌گوید اینها را جمع می‌کنیم هفتاد نفر، هفتاد نفر کمپ درست می‌کنیم آموزش چندروزه می‌گذاریم مدیرانی از مایکروسافت البته ایشان آنجا اسم اسکایپ را می‌آورد که زیرمجموعه مایکروسافت است.
مدیرانی از مایکروسافت گوگل و فیس‌بوک و توییتر می‌آیند آنجا و یک تیم از وزارت خارجه هم می‌اید ویک تیم از وزارت خارجه آمریکا نیز می‌آید و به اینها دو چیز را یاد می‌دهد:
- چگونه اثرگذار باشند جریان‌ساز باشند با استفاده از این خدمات
- ۲- چگونه خودشان را مخفی کنند که توسط دولت‌ها گیر نیفتند چون اغتشاش می‌کنند دیگر می‌آیند دو کشور را به‌هم می‌ریزند
ما یک جمله‌ای را می‌گوییم (هرجا سخن از اغتشاش است نام توییتر می‌درخشد)
برای نمونه: کاملاً تصادفی یک مرتبه آن اتفاق برای ندا آقا سلطان در میانه فتنه ۸۸ می‌افتد و توسط توییتر به عنوان صحنه قتل نیروهای جمهوری اسلامی پخش زنده می‌شود!
ندا آقا سلطان در آن لحظه فوت نمی‌کند اصلاً ضربه نخورده است بلکه در راه و می‌کشند او را. همان پزشکی که بعداً سر از بی‌بی‌سی درآورد و به‌طور کاملاً تصادفی از خیابون رد می‌شد اون‌جا در کوچه پرت و متوجه می‌شود ندا آقا سلطان زمین افتاده یک فیلم سینمایی بود و بازی کردن و در نهایت این دختر بیچاره را اغفال کردند و کشتند.
در حقیقت به‌عنوان اولین صحنه‌سازی قتل در سراسر جهان دیده شد توییتر این نقش را بازی کرد درحالی‌که اعتراضات سیاه‌پوستان آمریکایی را به این نحو پوشش نمی‌دهد و اینها رو مدیریت می‌کند یا ارکان که ترامپ را در ایام انتخابات می‌بندد اینها این‌گونه‌اند خوب حالا اینها را بعد رفتید مطالعه کردید اعترافات صریح هیلاری کلینتون را کامل در جریان قرار خواهید گرفت.
به نظرم می‌ارزد بروید حتی تورق کنید این مطالب را و سپس از صفحه ۸۰۰ تا ۸۳۰ را که ملاحظه بفرمایید.
شرکت توییتر نقش پررنگی در مهندسی اطلاعات به نفع نظام سلطه دارد. این شبکه محتواها و حساب‌های کاربری فعال ضد استعماری و سلطه‌طلبی و همچنین بیدارکننده ملت‌ها و امت‌ها را بدون کوچک‌ترین رودربایستی و ملاحظه‌کاری حذف می‌کند.
حذف حساب کاربری سید حسن نصرالله، صفحات مقاومت در سوریه، فلسطین و لبنان، مادورا و طرفدارانش در ونزوئلا، صفحه عربی مرکز نشر آثار مقام معظم رهبری، آیت‌الله خاتمی و… مشتی نمونه خروار از مهندسی اطلاعات و ارتباطات توسط توئیتر است.
لازم به ذکر است توئیتر اجازه انتشار نامه اول و دوم مقام معظم رهبری به جوانان اروپایی و آمریکای شمالی را نداده و ضمن حذف کلیه محتواهای مرتبط با این نامه، صفحات کاربران فعال در انتشار نامه را حذف کرده و با تهدید به حذف حساب کاربری‌شان، از ادامه فعالیت آنها ممانعت به عمل آورد. [۱۹]
حدود ۷۹.۱۵% سهام توئیتر در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری است.
شرکت والو:
شرکت Valve یک توسعه‌دهنده بازی ویدیویی آمریکایی و شرکت توزیع دیجیتال است. این شرکت به خاطر پلت فرم توزیع نرم‌افزار Steam و همچنین بازی‌های Half-Life، Counter-Strike، Portal، Day of Defeat، Team Fortress، Left 4 Dead و Dota 2 شناخته شده است.[۲۰]
شبکه استیم که مشهورترین و پرکاربردترین محصول شرکت والو است، کاربران زیادی در سراسر جهان دارد به‌گونه‌ای که هم‌اکنون در بیش از ۲۴۰ کشور و با ۲۸ زبان، حدود ۱۲۰ میلیون کاربر فعال ماهانه[۲۱] و ۶۲.۶ میلیون کاربر فعال روزانه دارد.[۲۲] کاربران در این نرم‌افزار مانند برخی شبکه‌های اجتماعی صفحه شخصی دارند و می‌توانند با دیگر کاربران ارتباط برقرار کنند.
در پایان سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۰ هزار عنوان بازی در این پلتفرم برای بازی کردن در دسترس بوده است.[۲۳] در همان سال، بیش از ۲۴ میلیون و هشتصد هزار کاربر، همزمان در استیم مشغول بازی بوده‌اند.[۲۴] همچنین انجمن‌های فراوانی درباره بازی در این سرویس وجود دارد.
مسائل مالی این شرکت در هاله‌ای از ابهام وجود دارد. اما به هر صورت میزان دارایی شرکت را بین دو تا ۴ میلیارد دلار تخمین می‌زنند. [۲۵]
همچنین بیشترین درآمد این شرکت توسط استیم تأمین می‌شود. کاربران در این نرم‌افزار می‌توانند بازی‌ها را خریداری کنند و یا به دیگر کاربران بفروشند. البته استیم بابت دلالی، حق السهمی از دو طرف معامله اخذ می‌کند. در حال حاضر استیم حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد بازی‌های آنلاین جهانی را کنترل می‌کند. در پایان سال ۲۰۲۰، بیش از ۱۰ هزار عنوان بازی در این پلتفرم برای بازی کردن در دسترس بوده است.[۲۶] در همان سال، بیش از ۲۴ میلیون و هشتصد هزار کاربر، همزمان در استیم مشغول بازی بوده‌اند.[۲۷]
انحصارگرایی والو موجب گشوده شدن پرونده‌ای در دادگاه‌های اتحادیه اروپا در فوریه ۲۰۱۷ علیه این شرکت شد. [۲۸]
هم‌اکنون والو به عینک واقعیت مجازی مجهز شده و گیمرها با استفاده از عینک گران‌قیمت اچ. تی. سی، می‌توانند بازی‌های دارای این قابلیت را به‌صورت برخط و با فناوری واقعیت مجازی بازی کنند. [۲۹] لازم به ذکر است که مسلماً این مسئله جذابیت استیم را افزایش داده و موجب اعتیاد بیشتر گیمرها به بازی‌های رایانه‌ای، خصوصاً بازی‌های پشتیبانی‌کننده از واقعیت مجازی خواهد شد.
شرکت قلعه دیجیتال در حوزه امنیت اطلاعات و شبکه ارتباطی فعالیت می‌کند. شرکت‌های آمازون، مایکروسافت و… در پروژه‌های امنیت اطلاعات و ارتباطات در دنیا، قلعه دیجیتال را همراهی می‌کنند. این شرکت در سال ۲۰۱۲ در آمریکا تاسیس شد و اولین محصول قابل استفاده آن، تلگرام است که در سال ۲۰۱۳ تولید و روانه بازار مصرف شد.
هم‌اکنون فردی به نام «مارک هیوز» ریاست شرکت قلعه دیجیتال را بر عهده دارد. نگاهی به مناسب کلیدی این فرد در آمریکا اهمیت توجه به شرکت قلعه دیجیتال را صدچندان می‌کند:
او مدت ۲۴ سال در نیروی هوایی [آمریکا] مشغول به انجام وظیفه بوده و با درجه سرهنگی بازنشسته شد و در این حین، توسعه و مالکیت پیشرفته‌ترین سامانه‌های هواپیمایی و ماهواره‌ای آمریکا را رهبری کرده است. مارک هم اکنون عضو هیئت مدیره چندین شرکت فناوری و حامی فعالیت‌های ادغام-مالکیت و انضمام [شرکت‌های مختلف] است.
مارک حائز درجه کارشناسی از «آکادمی نیروی هوایی آمریکا»، کارشناسی‌ارشد در علوم مدیریت از «دانشگاه دِیتون» و کارشناسی‌ارشد در استراتژی امنیت ملی با تمرکز بر» جنگ و استراتژی اطلاعات «از «کالج ملی جنگ» است. معاون عملیاتی این شرکت نیز «کارل ریوز» است. وی ۱۳ سال سابقه فعالیت مدیریتی و فنی در شرکت مایکروسافت را به همراه دارد. هم اکنون همکاری بسیار نزدیکی بین دو شرکت قلعه دیجیتال و مایکروسافت وجود دارد.
لازم به ذکر است پس از مدتی وب سایت این شرکت اطلاعات مربوط به مدیران خود را حذف کرده و این اطلاعات هم اکنون دیگر قابل دسترسی نیست.
اولین محصول آنها با همکاری دو فرد معارض با دولت روسیه به نام برادران دولوف تلگرام بود.
شعبه‌ای در آلمان زد واینها را در آنجا مستقر کرد وسرور ها را از آمازون در انگلیس گرفت وبه ما خدمت داد با این روش کسی متوجه نشد نرم‌افزار وزارت دفاع آمریکا در ایران دارد استفاده می‌شود.
وهم اکنون نیز بیش از ۳۰ میلیون نفر در کشور در حال استفاده هستند.
محمدجواد آذری‌جهرمی (در آن زمان معاون وزیر ارتباطات بود)، مسئول مذاکرات و عقد قرارداد با تلگرام برای فعالیت تلگرام در ایران بوده است. ایران اولین کشوری است که تلگرام را رسما گسترش داد.
این بخش مربوط به شرکت‌های ارائه کننده خدمات که البته تعدادی شرکت دیگر نیز وجود دارد که به خاطر اهمیت کمتر به آنها نپرداختیم.
در بخش بعدی به سراغ شرکت‌های تولیدکننده محتوا خواهیم رفت.
[۱] https://www.nasdaq.com/market-activity/stocks/nvda/institutional-holdings
[۲] . این نوع از پردازش‌ها به محققان این امکان را می‌دهد که اپلیکیشن‌های با نیاز پردازشی بالا را اجرا کنند. این زیرساخت‌ها در ابرکامپیوترها استفاده می‌شود.
[۳] https://www.nasdaq.com/market-activity/stocks/fb/institutional-holdings
[۴]. http://time.com/3686124/happy-birthday-facebook/
[۵]. https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/
[۶]. https://www.forbes.com/profile/mark-zuckerberg/
[۷]. https://www.telegraph.co.uk/technology/2017/01/03/mark-zuckerberg-reveals-no-longer-atheist/
[۸].https://archive.is/20130223101440/http://www.aepi.org/news/54833/Alumni-News-Times-Person-of-the-year-is-AEPii-Brother-Mark-Zuckerberg.htm
[۹]. http://www.jpost.com/Jewish-World/Jewish-Features/The-worlds-most-influential-Jews-1-10.
[۱۰]. http://www.jpost.com/Jewish-World/Jewish-Features/Top-50-most-influential-Jews-Places-1-10
[۱۱]. https://www.google.com/search?q=NASDAQ:FB&tbm=fin#scso=uid_7SyeWoreCsbIwQKylI-oBA_5:0
[۱۲]. https://newsroom.fb.com/company-info/
[۱۳] https://www.nasdaq.com/market-activity/stocks/twtr/institutional-holdings
[۱۴]. http://www.thebattler.com/docs/cartel/jewcontrol.htm
[۱۵]. https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/
[۱۶]. https://www.alexa.com/topsites
[۱۷]. گزینه‌های دشوار، ص ۸۰۶.
[۱۸]. گزینه‌های دشوار، ص ۸۰۲.
[۱۹]. http://tnews.ir/news/dd5a53035955.html
[۲۰]. http://www.valvesoftware.com/company/
[۲۱] https://www.statista.com/statistics/308330/number-stream-users/
[۲۲] https://www.eurogamer.net/articles/2021-01-14-steam-has-over-120m-monthly-active-users
[۲۳] https://www.statista.com/statistics/552623/number-games-released-steam/
[۲۴] https://www.statista.com/statistics/308330/number-stream-users/
[۲۵].http://www.nytimes.com/2012/09/09/technology/valve-a-video-game-maker-with-few-rules.html?_r=2&pagewanted=all
[۲۶] https://www.statista.com/statistics/552623/number-games-released-steam/
[۲۷] https://www.statista.com/statistics/308330/number-stream-users/
[۲۸].https://www.gamesindustry.biz/articles/2017-02-02-valve-under-investigation-by-european-commission-for-steam-geo-blocking
[۲۹].https://variety.com/2015/digital/news/htc-valve-to-launch-virtual-reality-headset-vive-in-2015-1201444020/