۱۵.چشم و هم چشمی

بسم‌الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد قرائتی

عنوان: چشم و هم چشمی

از چیزهایی که زندگی را در خانواده به هم می‌ریزد چشم‌وهم‌چشمی است. این یک بَلا است. چون انسان قانع نمی‌شود می‌خواهد به‌طرف مقابل برسد و زمانی هم که رسید می‌خواهد بالاتر برسد و همین‌طور بالا و بالاتر …

این روح انسان مانند جهنم است. در قرآن است که به جهنم می‌گوید: پُر شدی؟ جواب می‌دهد اگر بازهم هست بفرستید بیاید!!!  

اگر انسان قانع باشد هرچقدر هم که داشته باشد قبول می‌کند. اما اگر قانع نباشد همه دنیا را هم به او بدهیم باز قبول نمی‌شود.

البته نباید هم کم‌کاری کرد. در روایت داریم از رحمت خدا دور باد، از رحمت خدا دور باد کسانی که از حق زن و بچه‌هایشان را ضایع می‌کنند.

خیلی از خانواده‌ها به‌خاطر چشم و هم چشمی زندگی‌هایشان به‌هم‌ریخته است. به هیچ‌چیز قانع نیستیم.

پیغمبر اکرم (ص): اگر هرکسی به آن چیزی که در دست دیگران است خیره بشود، روزبه‌روز غمش زیادتر می‌شود.

امام صادق (ع): اُنظُرْ الی مَن هُو دُونَکَ فی المَقدُرَهِ و لا تَنظُرْ إلى مَن هو فَوقَکَ فی المَقدُرَهِ ، فإنّ ذلکَ أقنَعُ لکَ بما قُسِمَ لکَ به ناتوانتر از خودت بنگر و به توانگر از خویش منگر؛ زیرا که این کار تو را به آنچه قسمت تو شده است قانع تر مى سازد. (الکافی، ۳۳۸/۲۴۴/۸)

در یک روایت داریم اگر تو راضی باشی از زندگی‌ات خدا هم از عمل تو راضی می‌شود. اگر با کسی به مقدار کم راضی باشد و چون راضی هستید به رزق کم و ساده خدا هم با همین عمل صالح از تو راضی می‌شود.

یکی دیگر از چیزهایی که زندگی را به هم می‌ریزد، توهین، تهمت و دروغ است. گاهی به‌کاربردن یک جمله یا کلمه که توهین‌آمیز است یا با دروغ همراه است زندگی را دچار خدشه و آسیب می‌کند.

در سوره مطففین آیات ۲۹ تا ۳۲ می‌خوانیم:

إِنَّ الَّذِینَ أَجْرَمُوا کَانُوا مِنَ الَّذِینَ آمَنُوا یَضْحَکُونَ:  بدکاران همواره [در دنیا ازروی ریشخند و استهزا] به مؤمنان می‌خندیدند.

وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ یَتَغَامَزُونَ: و هنگامی که بر آنان می‌گذشتند آنان را با اشاره چشم و ابرو به مسخره می‌گرفتند.

وَإِذَا انْقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَکِهِینَ: و چون به خانواده خود بازمی‌گشتند [به سبب تمسخر مؤمنان] خوشحال و شادمان بازمی‌گشتند.

وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاءِ لَضَالُّونَ: و هنگامی که مؤمنان را می‌دیدند، می‌گفتند: بی‌تردید اینان گمراه‌اند.

در قرآن است که می‌فرماید حتی نسبت به بت‌پرست‌ها هم حرف زشت نزنید.

وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ: و معبودانی را که کافران به‌جای خدا می‌پرستند، دشنام ندهید که آنان هم ازروی دشمنی و نادانی خدا را دشنام خواهند داد. (سوره انعام، آیه ۱۰۸)

درباره دروغ هم روایات بسیار فراوانی دارند. حتی دروغ شوخی هم نداشته باشید چون دروغ شوخی مقدمه دروغ جدی است یا داریم که اگر کسی دروغ بگوید خداوند مزه ایمان را از او می‌کشد.

امام عسکری (ع) فرمودند: اگر همه گناهان را جمع کنید کلید آن دروغ است.

دروغ یک گناه کلیدی است.