۲۰-ایجاد مسئولیت پذیری در کودک و نوجوان

بسم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد عباسی
عنوان: ایجاد مسئولیت پذیری در کودک و نوجوان

خیلی از والدین دوست دارند که بچه‌هایشان مسئولیت‌پذیر بشوند. گاهی از این موضوع شکایت دارند که بچه‌های ما مسئولیت‌پذیر نیستند! کارهای خودشان را هم انجام نمی‌دهند.
آیا برای این موضوع برنامه داشتید؟ از زمان تولد چه‌کار کردید؟
برای این که کودک شما مسئولیت‌پذیر باشد، مسئولیت کارهای شما را بپذیرد از بدو تولد باید برنامه داشته باشید.
در مراحل رشدی وقتی که توانست شیشه شیر را دستش بگیرد، دیگر شما نگیرید و کمک نکنید.
اگر توانست خودش کفش بپوشد دیگر کمک نکنید. وقتی که توانست خودش غذا بخورد دیگر به او غذا ندهید.
خیلی از مواقع والدین درگیر بایدها و نبایدها و ملاک‌های سرسختانه هستند، لذا فرصت تجربه را از فرزندان خودشان می‌گیرند.
وقتی که شما دست‌وپا و زبان کودک می‌شوید انتظار نداشته باشید که بدون تمرین زندگی بتواند بعدها خوب گام بردارد.
بنابراین، زمانی که توانست کارهای خودش را انجام بدهد، دیگر شما انجام ندهید.
نکته مهم این است:
وقتی که توانست نیازهای دیگران را مرتفع کند و درخواست دیگران را اجابت کند، حتماً از بچه‌ها انتظار داشته باشید. زمانی که یک کودک می‌تواند رشد کند که پدر و مادر از او انتظار داشته باشند.
البته بیایید کارهایی را به بچه‌ها بگویید که دوست دارند.
گاهی به والدین می‌گوییم که به فرزندتان کاری بسپارید و مسئولیتی بدهید. می‌گویند: زباله‌ها را بیرون بگذارد!
لطفاً یک کاری به او بدهید که دوست داشته باشد و حق انتخاب هم به او بدهید.
بگویید:
دوستداری سیب‌زمینی‌ها را پوست بکنی یا خُرد کنی؟
در فروشگاه دوستداری مواد شوینده را برداری یا لبنیات را؟
به او حق انتخاب بدهید. وقتی که به کودک حق انتخاب می‌دهید رشد می‌کند. او را به‌عنوان یک انسان ببینید. حالا وقتی بزرگ‌تر می‌شود خیلی از مسئولیت‌های اساسی را به او بدهید. وقتی که نوجوان شد دیگر خیلی از کارها را انجام می‌دهد.
پدر و مادر عزیز؛
زمانی می‌توانید کودکتان را رشد بدهید، زمانی است که حتی می‌توانید کاری را انجام بدهید خود را به ناتوانی بزنید! بگویید: اینها را تو می‌توانی انجام بدهی.
در کنار یک نوجوان بگویید: اره، تو خیلی خوش‌سلیقه‌ای، تو انتخاب کن… تو می‌توانی نرم‌افزار را برای گوشی من نصب کنی، من بلد نیستم!
خیلی از والدین فکر می‌کنند که به نوجوان نباید این واژه را گفت. ما به کودک نمی‌گوییم که نمی‌توانیم؛ چون همه دنیای کودک پدر و مادر است. کودک باید احساس کند پدر و مادرش قدرت دارد. ولی کنار نوجوان که هستید می‌توانید بگویید که نرم‌افزار را نمی‌توانم نصب کنم. شما نصب کن… در اینجا سلیقه ندارم؛ ولی تو سلیقه داری و می‌توانی انتخاب کنی
بنابراین، بچه‌ها را در مسئولیت‌پذیری تمرین بدهیم و هیچ‌گاه اگر مسئولیتی را پذیرفت، حتی اگر انجام نداد شما انجام ندهید.
گاهی گل‌ها خشک می‌شود، بگذارید که خشک بشود.
خیلی از مواقع خیلی از موضوعات آسیب می‌بیند، بگذارید آسیب ببیند
اما شما انجام ندهید. مسئولیت نپذیرید. چون بر روی فرزندتان دارید سرمایه‌گذاری می‌کنید. اینها هزینه نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری است.