آثار و برکات خمس و زکات در آینه آیات و روایات

در بعضی احادیث وارد شده است که پس از معرفت و نماز، چیزی به پایه زکات نمی رسد و بهتر از آن نیست. فضیلت ایمان و مؤمنین، تقوا و متقین، نیکی و نیکوکاران بر کسی پوشیده نیست و نتایج و آثار فراوانی برای آن در کلام خدا و گفتار معصومین(ع) ذکر شده است؛ لکن دست یافتن به این ثمرات، بدون پرداخت زکات امکان ندارد. اگر چه خمس و زکات جزء فروع دین بوده و واجب می باشند، اما از آنجا که به نوعی کمک به فقرا و نیازمندان بوده و صدقه و انفاق کردن به شمار می آیند، آثار و برکات این امور برای زکات نیز خواهد بود؛ همچنان که پرداختن خمس و زکات، از روی معرفت و با توجه به حدود و شرایط آن، ثمرات و نتایجی را برای انسان به دنبال دارد و در اینجا مهمترین آن آثار ذکر می شود:
٭ شرط مسلمانی:پیامبر اکرم(ص) به ابوذر و سلمان و مقداد فرمود:”من را بر خودتان گواه بگیرید برای شهادت دادن به یگانگی خداوند… و این که علی بن ابیطالب وصی محمد و امیر مؤمنان است و اطاعت او اطاعت خدا و رسولش بوده و امامان، از فرزندان اویند و این که دوست داشتن اهل بیت او بر هر مرد و زن مؤمنی واجب است در کنار به پا داشتن نماز در وقتش و پرداخت زکات و در اختیار اهلش قرار دادن و پرداخت خمس از اموال تا ولی مؤمنان و امیر آنها آن را به من برساند… تا این که فرمود:اینها شرایط اسلام است و شرایطی که باقی ماند بیشتر از اینهاست.” و
امام صادق(ع) فرمود:”هر کس زکات را نپردازد، نه مؤمن است و نه مسلمان و عزت و شرافتی برای او نیست.” و از طرفی، قرآن کریم می فرماید:”وای بر مشرکان، همانها که زکات نداده و به آخرت ایمان نمی آورند.” بنابراین، همچنان که پیامبر اکرم(ص) فرمود:”زکات، پل اسلام و راه ورود به جرگه مسلمانی است.” ٭ تقرب به خدا:حضرت علی(ع) می فرماید:”همانا زکات همراه با نماز، مایه تقرب جستن اهل اسلام قرار داده شده است” و در جایی دیگر می فرماید:”همانا برترین وسیله تقرب به سوی خداوند ده چیز است و از جمله، پرداخت زکات می باشد.” گناه زدایی:پیامبر اکرم(ص) فرمود:”زکات، گناهان را از بین می برد” و حضرت رضا(ع) می فرماید:”خارج کردن خمس اموال، سبب پاک شدن از گناهان بوده و ذخیره روز بی چیزی شماست.” ٭ کفاره گناهان:خداوند متعال در قرآن کریم، به بنی اسرائیل چنین وعده می دهد که “من با شما خواهم بود و از شما حمایت می کنم به چند شرط:نماز را برپا دارید و زکات خود را بپردازید، به پیامبران من ایمان آورده و آنها را یاری نمایید و علاوه بر این، از انفاقهای مستحب که یک نوع قرض الحسنه با خداست خودداری ننمایید که اگر به این پیمان عمل کنید، گناهان گذشته شما را می پوشانم و شما را در باغهای بهشت که از زیر درختان آن نهرها جاری است داخل می کنم.” حضرت علی(ع) می فرماید:”هر کس زکات را به میل و رغبت و خوش دلی ادا نماید، برای او کفاره و پوشاننده گناهان و مانع و نگاهدارنده از آتش دوزخ است…” ٭ خشنودی خدا:حضرت علی(ع) می فرماید:خدا را خدا را درباره زکات که همانا زکات غضب پروردگارتان را فرو می نشاند.” و از پیامبر اکرم(ص) نیز آن را نقل می نماید.
٭ قبولی نماز:در حدیثی، پیامبر اکرم(ص) می فرماید:”کسی که نسبت به پرداخت زکات بخل بورزد اما نمازش را به جای آورد، آن نماز در بین آسمان حبس می شود و بالا نمی رود تا خبر زکاتش برسد پس اگر به زکات بخل ورزید و آن را ادا ننمود، به نماز گفته می شود به سوی او باز گردد و همچنان که جامه کهنه را می پیچند آن نماز را پیچیده و به صورتش می زنند و به او گفته می شود:بنده خدا. چرا این را انجام دادی و آن را ترک کردی.” و
حضرت علی(ع) از آن حضرت نقل می کند که فرمود:”نماز، تمام و کامل نمی شود مگر به دادن زکات… و کسی که زکات نمی دهد نمازی برای او نیست و البته کسی که ورع و پرهیزگاری نداشته باشد، زکات او نیز قبول نمی شود.” و موارد فراوان دیگری از این قبیل وجود دارد که قبولی نماز به پرداخت زکات مربوط شده است.” قرآن کریم در ۳۲مورد راجع به نمازسخن گفته که در ۲۸جا، نماز و زکات در کنار یکدیگر آمده اند؛ بلکه در توصیف نمازگزاران واقعی می گوید:”آنها کسانی هستند که در اموالشان برای سائل و محروم، حقی معلوم وجود دارد.” ٭ برکت مال و افزایش رزق و روزی:برکت مال، در ادای زکات است. خداوند زکات را به جهت رشد و زیادشدن روزی، واجب گردانیده است.پرداخت خمس، کلید رزق شماست. پیامبر اکرم(ص) می فرماید:”اگر بخواهی خداوند مالت را زیاد کند، آن را پاک کن(و زکاتش را بده) و چون خواستی خداوند بدنت را صحیح و سالم نگاه دارد، صدقه زیاد بده. و حضرت علی(ع) فرمود:”خداوند زکات را واجب کرده تا سبب رزق باشد.” و… هر یک از کلمات زکات و برکت و واژه های مربوط به آنها ۳۲بار در قرآن آمده است و این یعنی، زکات مساوی با برکت است. آری. بریدن شاخه های درخت انگور در ظاهر کوتاه کردن درخت است، ولی در واقع، سبب رشد آن می شود… . ٭ محافظت از اموال:پیامبر اکرم(ص) می فرماید:”بیماران خود را با صدقه مداوا کنید و اموالتان را با زکات نگهداری نمائید.” و امام رضا(ع) می فرماید:”علت زکات به جهت…
مصون ساختن و نگهداشتن دارایی ثروتمندان است.” و حضرت علی(ع) می فرماید:”ایمان خود را با صدقه، سیاست و حفظ نمایید و دارایی هایتان را با زکات دادن در پناه درآورید و گرفتاریهای پی در پی را با دعا و درخواست دور نمایید.” از بین رفتن مال، یا به واسطه حوادث طبیعی است و یا غیر آن مانند دزدی و غارت و… و از طرفی، دزدی کردن در بسیاری از موارد از روی فقر و ناچاری است که به این راه کشیده می شوند؛ حال پرداخت زکات، فقرزدایی می کند و از این طریق اموال، حفظ می شوند و این که در بعضی احادیث وارد شده که پرداخت خمس و زکات، از ریختن خون جلوگیری می کند به همین معنا نیز اشاره دارد.