آداب شیر دادن:مسأله شیر دادن بچه حق مادر اوست و پدر حق ندارد به دیگری واگذار کند مگر اینکه مادر مزد بخواهد و پدر دایه‌ای پیدا کند که مجانی است یا مزد کمتر می‌گیرد، در این صورت پدر میتواند به دایه بسپارد و پس از آن، اگر مادر نپذیرفت و خواست خود شیر بدهد، حق مطالبه مزد ندارد.
تامین مخارج مادر برای شیر دادن فرزند:
و مادران باید فرزندان خود را دو سال کامل شیر دهند؛ این (دستور) براى کسى است که مى‌خواهد دوران شیرخوارگى (طفل) را تکمیل کند، و روزى و لباس آنها به نحو متعارف بر عهده کسى است که طفل از آن اوست (پدر)؛ هیچ کس جز به مقدار توانش مکلّف نمى‌شود، نباید مادرى به خاطر فرزندش به زیان افتد و نه صاحب فرزندى براى فرزندش (نه به مادر تحمیل شود که مجّانا شیر دهد و نه به پدر که هزینه بیشتر بپردازد) و نباید مادر و پدر (به خاطر اختلافات خود) به فرزند خود ضرر و آسیب برسانند.
و مانند این تکلیف بر عهده وارث (پدر) نیز مى‌باشد (که اگر پدر بمیرد و ترکه به همان طفل رسد، نفقه مادر با شرایط فوق از آن مال ادا مى‌شود)، حال اگر پدر و مادر بخواهند روى توافق و مشورت‌شان (فرزند را قبل از موعد مقرر) از شیر بگیرند بر آنها گناهى نیست.
و اگر بخواهید براى شیر دادن اولادتان دایه طلبید بر شما گناهى نیست در صورتى که آنچه را که باید بدهید به نیکى و معروف بپردازید. و از خدا پروا کنید و بدانید خدا به آنچه مى‌کنید بیناست.»
احکام شیر دادن به نوزاد دیگر
اگر زنی بچه‌ای را شیر بدهد به گونه ای که با آن زن محرم شود، به چه کسانی دیگر محرم میشوند؟
۱- شوهر زن که شیر مربوط به اوست، و او را «پدر رضاعی» میگویند.
۲- پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند.
۳- بچه‌هایی که از آن زن به دنیا آمده‌اند، یا بعد به دنیا میآیند.
۴- بچه‌های اولاد نسبی آن زن هر چه پائین روند، چه بچه‌های نسبی آنها باشند، و چه بچه‌های رضاعی.
۵- خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند، یعنی به واسطه شیر خوردن با آن زن، خواهر و برادر شده باشند.
۶- عمو،عمه، دایی و خاله آن زن، اگرچه رضاعی باشند.
۷- اولاد شوهر آن زن که شیر مربوط به آن شوهر است، هر چه پائین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند.
۸- پدر و مادر آن مرد، هر چه بالا روند.
۹- خواهر و برادر آن مرد، اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند.
۱۰- عمو عمه، و دائی و خاله آن مرد، هر چه بالا روند، حتی اگر رضاعی باشند.شرایط محرم شدن با شیردادن به نوزاد:
۱- بچه شیر زن زنده را بخورد پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد فایده ندارد.
۲- بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند اثری ندارد.
۳- شیر خالص باشد، و با چیز دیگر مخلوط نباشد.
۴- شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچه‌ای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، به واسطه آن شیر، بچه به کسی محرم نمیشود.
۵- بچه، شیر را قی نکند، و اگر قی کند اثری ندارد.
۶- پانزده مرتبه، یا یک شبانه روز شیر سیر بخورد یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است، بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر دهند، احتیاط مستحب آن است کسانی که بواسطه شیر خوردن او به او محرم میشوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.شرایط شیر دادن در یک شبانه روز:
* نباید در بین این مدت خوردنی یا نوشیدنی غذایی به شیرخوار بدهند؛ و اگر چنین کنند این شیردادن سبب محرمیت نیست.
* نوشاندن آب برای برطرف کردن تشنگی و دادن دارو و اگر از حد معمول خارج نشود مانعی ندارد.
* نباید در بین این مدت زن دیگری به نوزاد شیر دهد.
* چنانچه زن شیرده در بین روز یا در بین شب شیردهی را شروع کند می تواند کمبود آن را با شب یا روز دیگر جبران نماید. مثلاً اگر نیمه شب شروع کرده باید تا نیمه شب دیگر و اگر نیمه ی روز شروع کرده تا نیمه ی روز دیگر ادامه دهد.
* هر پانزده بار باید از یک زن شیر بخورد نه از و یا چند زن.
۷- شیر از یک شوهر باشد پس اگر زن شیردهی را طلاق دهند، بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا موقع زاییدن، شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد و مثلًا هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچه‌ای بدهد، آن بچه به کسی محرم نمیشود.
۸- دو سال بچه تمام نشده باشد، و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شیر دهند، به کسی محرم نمیشود، بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن دو سال هشت مرتبه و بعد از آن هفت مرتبه شیر بخورد، به کسی محرم نمیشود، ولی چنانچه از موقع زائیدن زن شیرده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچه‌ای را شیر دهد، آن بچه به کسانی که گفته شد، محرم می‌شود.
احکام شیر دادن
شیر دادن به بچه در حالت جنب بودن چه حکمی دارد؟
گرچه در هیچ روایتی از شیر دادن مادر با حالت جنابت نهی نشده است ولی بهتر است با این حالت به کودک شیر ندهند. مادرانی که به تربیت فرزند خود اهمیت می داده اند سعی داشته اند که شیر دادن آنها در حالت طهارت و پاکی و حتی با حالت وضو باشد تا جایی که بعضی از زنانی که کودکان شان به موفقیت هایی رسیده اند کسانی بوده اند که گفته اند ما هیچ گاه بدون وضو به فرزند خود شیر ندادیم.
بنا بر این همانطور که شیر دادن با حالت طهارت ظاهری (رعایت مسائل بهداشتی) در سلامت جسمی کودک مؤثر است، طهارت باطنی (وضو و غسل ) نیز بسیار در تربیت فرزند مؤثر است.آیا اگر کسی به برادر خود (در زمان نوزادی) شیر بدهد صحیح است یا خیر و حال آنکه برای شیر دادن به او به اجازه شوهر نیاز دارد یا با اجازه خودش می تواند این کار را انجام دهد؟
زن می تواند به برادر خود شیر بدهد. ولی این کار را نکند بهتر است. و اگر حق شوهر از بین نرود. زن در شیردادن نیاز به اجازه شوهر ندارد .آیا زن میتواند به نوه خودش شیر بدهد؟
شیر دادن به نوه دختری: همچنین است اگر بچّه‌ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد.
شیر دادن به نوه پسری: ولی اگر بچه پسر خود را شیر دهد، زن پسرش که مادر آن طفل شیرخوار است بر شوهر خود حرام نمیشود.
آیا کسانی که به این روش محرم میشوند میتوانند از یکدیگر ارث ببرند؟
کسانی که بواسطۀ شیر خوردن، خویشی پیدا می کنند مستحب است یکدیگر را احترام نمایند، ولی از یکدیگر ارث نمی برند و حق های خویشی که انسان با خویشان خود دارد برای آنان نیست.
اگر مردی بعد از ازدواج بفهمد که از شیر مادر همسرش در نوزادی خورده است چه باید کند؟
اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند بگوید بواسطۀ شیر خوردن، آن زن بر او حرام شده: مثلاً بگوید شیر مادر او را خورده، چنانچه تصدیق او ممکن باشد، نمی تواند با آن زن ازدواج کند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف او را قبول نماید عقد باطل است، پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد، یا نزدیکی کرده باشد، ولی در وقت نزدیکی کردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد و اگر بعد از نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده، شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد.
اگر کسی شک داشته باشد که مقدار شیری که خورده باعث محرم شدنش شده یا نه چه باید کند؟
اگر شک کنند بچه به مقداری که علت محرم شدن است شیر خورده یا نه، یا گمان داشته باشند که به آن مقدار شیرخورده بچه به کسی محرم نمی شود ولی بهتر آن است که احتیاط کنند.
عدم محرمیت شیرده با برادران بچه
اگر زنی مادر رضاعی بچه ای باشد، به برادرهای آن بچه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچه‌ای که شیر خورده محرم نمی‌شوند
نکته مهم:
مستحب است از زنها جلوگیری کنند که هر بچه ای را شیر ندهند، زیرا ممکن است فراموش شود که به چه کسانی شیر داده اند و بعداً دو نفر محرم با یکدیگر ازدواج نمایند.
