آداب و شرایط دعا

برای دعا کننده، آداب و شرایطی است که باید مراعات آنها را منظور داشته باشد تا فایده دعا را ببیند و دعای او مستجاب گردد و نورانیت دعا در نفس او پیدا شود و از جمله شرایط چند شرط را ذکر می کنیم:
۱ـ اوقات شریفه را از برای دعای خود اختیار کند مثل روز عرفه و ماه رمضان و روز جمعه و وقت سحر و شب های قدر و شب های جمعه و امثال این ها.
۲ـ حالتی را ملاحظه کند که در آن حالت استجابت دعا وارد شده مثل حال آمدن باران و بعد از نماز های واجب و میان اذان و اقامه.
۳ـ با طهارت باشد یعنی وضو یا غسل داشته باشد.
۴ـ رو به قبل باشد.
۵ـ دست های خود را بلند کند به نحوی که زیر بغل نمایان باشد هم چنان که گدایان دست خود را به جانب اغنیاء دراز می کنند. و از حضرت پیغمبر ـ صلی الله و آله و سلم ـ مرویست که هیچ بنده ای دست خود را به جانب خداوند جبّار دراز نمی کند مگر این که خدا شرم می کند که دست او را تهی برگرداند تا فضل و رحمت خود را در آن جای ندهد پس چون دست خود را فرود آورد به سر و روی خود بکشد.
۶ـ با صدای ارام دعا کند و میان جهر و اخفات دعا گوید نه چندان آهسته باشد نه بسیار بلند مرویست که چون مردمان به خدمت حضرت پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ آمدند تا به نزدیک مدینه رسیدند تکبیر گفتند و صدای خود را به تکبیر بلند کردند. حضرت فرمود ای مردمان کسی را می خوانید که دور نیست بلکه در پیش گردن های شما است.
۷ـ آن که در دعا کردن متوجه به سجع و قافیه نشوید و سخن پردازی نکنید که این طریقه منافی خضوع و تضرع است.
۸ـ تضرع و زاری کند و با خضوع و خوف و خشیت و هیبت باشد در اخبار رسیده باشد که چون خدا بنده را دوست دارد او را مبتلا می سازد تا تضرع و زاری او را بشنود.
۹ـ جزم داشته باشد به این که دعای او استجابت می شود و یقین داشته باشد که رد نخواهد شد. از حضرت امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ مرویست که چون دعا کنی باید چنان گمان کنی که حاجت تو به در ایستاده و داخل می شود.
۱۰ـ اصرار به دعا کند و الحاح نماید و لااقل سه مرتبه آن را مکرر کند.
۱۱ـ قبل از دعا ذکر خدا کند و ثنا و ستایش او گوید و تمجید و تعظیم او کند و صلوات پیغمبر و آل او فرستد.
۱۲ـ ابتدا اقرار به گناهکاری و عدم سزاواری خود نماید.
۱۳ـ توبه کند و از گناهان پشیمان شود و اگر مظلمه بر گردن او باشد ادا کند یا عزم به ادا کردن آن نماید و اگر متمکن از ادای آن نباشد توفیق آن را از خدا بطلبد.
۱۴ـ با تمام همت خود، رو به خدا آورد و از هر چه غیر او است قطع امید نماید.
۱۵ـ لباس و مکان و غذای او از حلال باشد و این نیز از جمله شرایط عمده است.
۱۶ـ حاجت خود را به خصوص نام برد.
۱۷ـ چون دعا کند تخصیص به خود ندهد بلکه دیگران را در دعای خود شریک سازد.
۱۸ـ گریه کند و این نیز از شرایط عظیمه و آداب معتمده است.
۱۹ـ دعا را تأخیر نیندازد تا وقت حاجت، بلکه پیش از احتیاج دعا کند هم چنان که وارد است که در حال نعمت و آسانی با خدا آشنایی کنید تا در وقت محنت و دشواری خدا با شما آشنایی کند.
۲۰- همچنان که ذکر شد در حاجت خود اعتماد به غیر خدا نکند و امید بجز او نداشته باشد.[۱]
——————————————————————————–
[۱] . معراج السعاده، صص ۶۵۳ الغŒ ۶۵۵.
ابراهیم خلیل ورسی – روش نیایش، ص۳۸