بردباری
امام صادق (ع) فرمود: بردباری، چراغ الهی است که انسان را به محضر خود رهنمون میشود و کسی به مرتبه بردباری میرسد که به انوار معرفت و توحید مؤید باشد.
در پنج موضع بردباری شایسته است: ۱) عزیزی که ذلیل شود؛ ۲) راست گویی که به دروغ گویی متهم شود؛ ۳) آن که به حق دعوت میکند، ولی خوارش شمارند؛ ۴) آن که بدون گناهی آزارش دهند؛ ۵) آن که مردم را به سوی حق بخواند و با او مخالفت کنند.
چنانچه حق بردباری را در موارد یاد شده به جای آوردی، به تحقیق که راه درستی انتخاب کرده و به مقام بردباری رسیدهای. با نادان به وسیله دوری از آنان و سکوت، مقابل کن تا مردم تو را یاری کنند، زیرا کسی که به نادان پاسخ دهد، به کسی ماند که هیزم بر آتش نهد.
پیامبر (ص) فرمود: مؤمن، چون زمینی است که منافع و سود مردم از آن حاصل میشود و بار سنگینی مردم بر اوست. کسی که بر جفای خلق صبر نکند، به رضای حق دست نیابد، چه رضای خدای تعالی، آمیخته به جفای خلق است.
حکایت کردهاند که مردی (پس از آن که گفتههای ناپسندی بر زبان جاری ساخت) خطاب به (اخنف بن قیس) گفت: مقصودم تویی! اخنف در پاسخ گفت: من (در قبال رفتار و گفتار تو) صبر پیشه میکنم!.
رسول خدا (ص) فرمود: برانگیخته شدم تا محور بردباری، معدن علم و خانه صبر باشم و مکارم اخلاق را کمال بخشم و به حق راست گفت پیامبر خدا (ص).
حقیقت و کنه بردباری آن است که کسی که بر تو بدی کند و بر مخالفتت اقدام ورزد، در حالی که بر انتقام، قادری ببخشایی؛ چنان که در دعا آمده: خدایا! فضل تو گستردهتر و بردباریات وسیعتر از آن است که مرا به عملم مؤاخذه کنی و به خطایم، ذلیل.
