در دنیای مالی بازارهای متفاوتی وجود دارد که دوتا از محبوب‌ترین‌ها در میان آنان، بازار فارکس و کریپتو هستند. در حالی که هر دو فرصت‌هایی را برای تجارت و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند، اما بر اساس اصول متفاوتی عمل می‌کنند. در واقع سازوکار آن‌ها یکسان نیست. ترید در فارکس حول محور ارزهای فیات، ارزش معادل فلزات، سهام شرکت‌ها و به طور کلی کومودیتی‌ها و نمادهای مختلف است. از سویی دیگر، کریپتو با دارایی‌های دیجیتالی سروکار دارد که در بستر بلاکچین تولید و مدیریت می‌شوند. البته تفاوت فارکس و کریپتو به همینجا ختم نمی‌شود. در ادامه تمام تفاوت‌های آن‌ها را بیان کرده و ترید در این دو بازار را باهم مقایسه می‌کنیم تا ببینید فارکس بهتر است یا کریپتو.
۵ تفاوت فارکس با ارز دیجیتال
درک تفاوت فارکس و کریپتو برای معامله‌گران بسیار حیاتی است. اولا، با توجه به ماهیت هر کدام از این بازارها، طبیعتا استراتژی‌های معاملاتی متناسب با آن‌ها نیز متفاوت است. ثانیا، درک ساختارهای مختلف این دو بازار و ابزارهای معاملاتی متفاوتی که برای ترید باید در هرکدام بکار گرفته شود، تاثیر بسزایی در تصمیم‌گیری افراد برای سرمایه‌گذاری یا ترید دارد. به همین دلیل با زیر ذره‌بین بردن ۵ تفاوت اصلی این دو بازار در ادامه، تلاش می‌کنیم فرصت‌های هرکدام را به شما نشان دهیم تا برای انتخاب اینکه در کدام یک از آن‌ها ترید کنید، آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید.
۱-بازیگران بازار فارکس و کریپتو با هم فرق دارند
یک نکته مهم برای درک تفاوت فارکس با ارز دیجیتال توجه به فعالان آن‌هاست. در بازار فارکس، بازیگران یا فعالان بازار، متنوع و از نظر نقش‌شان چند وجهی هستند. این فعالان شامل بانک‌های مرکزی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها، بروکرها و معامله‌گران هستند. هر شرکت کننده نقش مهمی در شکل دادن به پویایی بازار دارد. برای مثال، بانک‌های مرکزی نه برای کسب سود، بلکه برای تنظیم و تثبیت نرخ ارزهای ملی خود وارد بازار می‌شوند و در نتیجه بر شرایط اقتصادی جهان تأثیر می‌گذارند. مداخلات آن‌ها از طریق اقداماتی همچون سیاست‌گذاری‌هایی مانند نرخ بهره، نرخ تورم و غیره بر جریان کلی اقتصاد تأثیر می‌گذارد. برای فهم بیشتر این بازار، به صفحه بازار فارکس چیست بروید.
در سوی دیگر، بازار ارزهای دیجیتال دارای ترکیب متفاوتی از بازیگران است که عمدتا از صرافی‌ها، استخراج کنندگان و تریدرها تشکیل شده است. صرافی‌ها به‌عنوان بستر معاملاتی بازارهای دیجیتال عمل می‌کنند که در بستر آن‌ها، افراد می‌توانند این ارزهای دیجیتال را بخرند، بفروشند و معامله کنند. آن‌ها همچنین بستری را برای بررسی قیمت و اطلاعات مهمی همچون میزان نقدینگی بازار فراهم کنند. در این میان، ماینرها، افراد یا شرکت‌هایی هستند که در فرآیند تأیید تراکنش‌ها و افزودن آن‌ها به شبکه بلاکچین شرکت می‌کنند و از این طریق شبکه را ایمن می‌کنند و صحت تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. برای شناخت بیشتر این بازار، به صفحه ارز دیجیتال چیست بروید.
۲- بزرگی و ارزش این دو بازار زمین تا آسمان متفاوت است
یکی از نقاطی که می‌توان در آن تفاوت فارکس و کریپتو را متوجه شد، توجه به ارزش آن‌هاست. بین بازار فارکس و کریپتو، نابرابری بسیار بزرگی از نظر ارزش و اندازه وجود دارد. بازار فارکس با حجم معاملاتی بالایی که مقدار آن روزانه به چند تریلیون دلار می‌‌رسد، بسیار بزرگتر از بازار کریپتویی است که ارزش کل (نه حجم معاملاتی روزانه) آن در سال ۲۰۲۱ چیزی حدود ۱/۵ میلیارد دلار بود. با توجه به گام‌های بزرگی که اخیرا در بازار ارزهای دیجیتال رخ داده و دارد آن را بزرگتر می‌کند، پیش‌بینی می‌شود ارزش کل آن در سال ۲۰۲۸ به چیزی حدود ۲/۳ میلیارد دلار برسد. این در حالی است که ارزش کنونی بازار فارکس ۲۴۰۹ تریلیون دلار است. این اختلاف فاحش، ریشه در گستردگی بازار فارکس دارد. در واقع این بازار از نهادهای بین‌المللی مانند شرکت‌ها، بانک‌ها، سرمایه‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و افراد تشکیل شده است که بر اقتصاد کلان دنیا حکمرانی می‌کنند.
۳- شدت نوسانات فارکس و کریپتو کاملا متفاوت است
در دنیای فارکس و ارزهای دیجیتال، میزان جهش قیمت‌ها (نوسانات) و میزان ریسک سرمایه‌گذاری بسیار متفاوت است. نوسان قیمتی «معمولا» در بازار فارکس منطقی‌ست و تحت تاثیر عوامل بسیار زیادی همچون جلسات اقتصادی، موضع‌گیری بانک‌های مرکزی و دولت‌ها رخ می‌دهد. در این بازار نمادهایی مانند طلا و داوجونز که دارای بیشترین میزان نوسان هستند، بسیار امن‌تر از ارزهای دیجیتال به نظر می‌رسند. در واقع، وقتی وارد کریپتو می‌شوید و به ترید ارزهایی مانند بیت‌کوین، که تازه یکی از با ثبات‌ترین‌هاست می‌پردازید، با نوسان‌های عجیب و غریب و پرشدت روبه‌رو می‌شوید.
در کریپتو ممکن است یک شبه، یک ارز، نوسانی حتی در حدود ۱۰۰۰ درصد را هم تجربه کند. شاید این قضیه به نظر جذاب برسد، اما بیشتر از اینکه جذاب باشد ترسناک است. اگر بحث میزان سود به خاطر نوسان بالا باشد، بازار فارکس قابلیت‌هایی مثل معامله اهرمی را پیشنهاد می‌کند که اهرم آن می‌تواند تا ۱۰۰۰ برابر هم باشد. همه‌چیز بستگی به تسلط شما بر معامله دارد. اما در بازار کریپتو، هرچقدر هم بر بازار مسلط باشید، باز اتفاقات غیر منتظره زیادی در آن رخ می‌دهد که می‌تواند سرنوشت شما را در یک عوض کند.
۴- بررسی تفاوت عرضه و تقاضا و شدت تاثیرگذاری آن بر قیمت در فارکس و کریپتو
برای ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین اتریوم و غیره، محدودیتی از نظر تعداد عرضه وجود دارند. بنابراین اگر افراد بیشتری آن‌ها را بخواهند، قیمت آن‌ها بالا می‌رود و اگر افراد کمتری آن‌ها را بخواهند، قیمت کاهش می‌یابد. در این تعریف به نظر ساده، نکته بسیار مهمی نهفته است: وقتی قیمت یک ارز صرفا با افزایش یا کاهش تقاضا بسیار بالا و پایین می‌شود، فرصت برای سرمایه‌گذاران بزرگی که به نهنگ‌ها معروف‌اند فراهم می‌شود تا بتوانند با خرید یا فروش ارز خاصی، روی قیمت آن تاثیر بگذارند. این یعنی ممکن است یکی از نهنگ‌های ارزی که شما به عنوان تریدر آن را خریده‌اید، یک شبه تصمیم به فروش آن بگیرد و ارزش آن را به مقدار قابل توجهی پایین بیاورد.
در طرف مقابل، پول معمولی (مثل USD یا EUR) محدودیت مشخصی ندارد. بانک‌های مرکزی می‌توانند پول بیشتری چاپ کنند، که می‌تواند ارزش آن را در مقایسه با سایر ارزها تغییر دهد. این هم همان اصل عرضه و تقاضا است. با این تفاوت که در دنیای فارکس، چنین اتفاقی یک‌شبه و به صورت ناگهانی رخ نمی‌دهد و از قبل طی اخبار و جلسات اقتصادی اطلاع رسانی می‌شود. این طور نیست که ناگهان یک بانک چاپ پول خود را به مقدار بسیار زیادی و از روی هوس افزایش یا کاهش دهد و روی ارزش و قیمت آن تاثیر بگذارد. چیزی که در این بازار قیمت‌ها را تغییر می‌دهد، عوامل بسیار زیادی است که دست در دست هم می‌دهند و قابل پیش‌بینی هستند و این اساسی‌ترین تفاوت فارکس و کریپتو است. در فارکس این طور نیست که یک معامله‌گر باهوش و مسلط بر تحلیل فاندامنتال، یک‌شبه رکب بخورد و نتواند گلیم خودش را از آب بیرون بکشد. بلکه قضیه کاملا برعکس است. یک تریدر خوب در فارکس می‌تواند دست بازار را از قبل بخواند و برای کسب سودش استراتژی خوبی بچیند.
۵- ماهیت دارایی‌ها
فارکس در درجه اول با ارزهای فیات و کومودیتی‌های موجود در جهان سروکار دارد که ارزهای قانونی دولت‌ها یا دارایی‌های آن‌ها محسوب می‌شوند. این ارزها یا کالاها دارای ارزش ملموسی هستند که پشتوانه سیاست‌های اقتصاد دولت صادرکننده و بانک مرکزی آن است. در مقابل، ارزهای دیجیتال دارایی‌های هستند که در یک شبکه غیرمتمرکز (بلاکچین) وجود دارند. آن‌ها پول رایج دولت‌ها و کشورها نیستند و هیچ ارزش ذاتی مرتبط با هیچ دارایی فیزیکی یا دولتی‌ای ندارند.
جمع‌بندی مقایسه ترید در بازار فارکس و کریپتو
با توجه به آنچه گفته شد، دیدیم که تفاوت فارکس و کریپتو بسیار زیاد است. حال در پاسخ به اینکه فارکس بهتر است یا کریپتو جواب مشخصی وجود ندارد. با این حال عده بسیار زیادی ترید در فارکس را منطقی‌تر می‌دانند. چرا که در دنیای فارکس، هر نوسان و تغییر قیمتی ریشه در یک دلیل منطقی دارد که برای تریدها قابل پیش‌بینی است. در حالی که در دنیای کریپتو، هرچقدر هم که دست بازار را خوانده باشید و تحلیل‌های بیادین قوی‌ای برای معاملات خود داشته باشید، یک اتفاق غیر منتظره ممکن است همه رشته‌های‌تان را پنبه کند. نکته آخری که ذکر آن ضروری است، میزان سودی‌ست که می‌توانید از این دوبازار بدست آورید. دقت داشته باشید که صرفا نوسان بسیار شدید در بازار کریپتو، فقط منجر به کسب سود بالا نمی‌شود. اگر شما به دنبال فرصت‌هایی برای نوسان‌گیری هستید، بازار فارکس نیز بستر معاملاتی‌ای را در اختیارتان می‌گذارد که می‌توانید در آن با اعمال اهرم روی معامله، حتی یک نوسان کم را به طرز قابل توجهی گسترده کنید و سود زیادی کسب کنید. بنابراین از نظر پتانسیل سوددهی، فارکس پتانسیل بسیار بالایی دارد. با این تفاوت که همچون کریپتو اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی رشته‌های‌تان را پنبه نمی‌کند.
