شخصی براساس آموختههای خود[۱] به این کیفیّت غسل کرده است که: ابتدا سر و گردن، بعد سمت راست، سپس سمت چپ و پس از آن عورت و ناف را مثل سایر اعضا میشسته و مواظبت نمیکرده که عورت و ناف را یک بار با سمت راست و یک بار با سمت چپ بشوید:
الف. آیا غسل او صحیح است؟
ب. حکم نماز و روزههایی را که با اتکا به این غسل انجام داده، چیست؟
حضرت آیهالله بهجت؛ معمولاً در غسلها، ناف و عورتین هم غسل داده میشود. به حد واجب آن ولو توجه هم نداشته باشد، لذا اگر احتمال شسته شدن اینطوری بوده، آن غسلها صحیح بوده و نماز و روزهها هم درست بوده است.
حضرت آیهالله خامنهای؛ شستن تمام عورت و ناف، یک بار با طرف راست و بار دیگر با طرف چپ، لازم نیست، بلکه شستن نصف آنها با هر طرف کفایت میکند و نیز توجه به شسته شدن این اعضا به طور جداگانه لازم نیست، بلکه همین مقدار که به نیّت غسل طرف راست بدن و سپس طرف چپ را شسته باشد و به این اندامها نیز آب رسیده باشد، کافی است؛ هرچند هنگام غسل توجّه به آنها نداشته باشد؛ و بر فرض یقین به شسته نشدن قسمتی از بدن، غسل صحیح نیست و نمازهایی که با این حال خوانده باید اعاده شود، ولی روزهها صحیح است.
حضرت آیهالله سیستانی؛ ترتیب بین راست و چپ واجب نیست؛ گرچه بهتر است.
حضرت آیهالله فاضل لنکرانی۱؛ الف. اگر ناف و عورت او با سمت راست شسته نمیشده غسل او باطل است والاّ صحیح میباشد.
ب. روزههای او در هر حال صحیح است، ولی اگر غسل باطل باشد نمازها باطل بوده و باید قضا کنید.
کفایت غسل از وضو
کدام یک از غسلهای واجب و مستحب برای نماز کفایت از وضو میکند؟
حضرت امام خمینی(ره)[۲] و حضرت آیهالله اراکی[۳]؛ سی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیشود نماز خواند و باید وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله بهجت[۴]؛ سی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی در غسلهای دیگر برای نماز باید وضو بگیرد.
حضرت آیهالله تبریزی۱ [۵]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسلهای دیگر واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و غسلهای مستحب که در مسألهی ۶۵۱ توضیح المسایل میآید نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله خامنهای[۶]؛ غیر از غسل جنابت بقیهی غسلها کفایت از وضو نمیکند.
حضرت آیهالله خویی۱[۷]؛ کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسلهای دیگر واجب غیر از غسل استحاضهی متوسطه و غسلهای مستحب که در مسألهی ۶۵۱ رساله میآید نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله سیستانی[۸]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسلهای دیگر واجب غیر از غسل استحاضهی متوسطه و با غسلهای مستحب که در مسألهی ۶۳۴ رساله میآید نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله شبیری زنجانی[۹]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، البته در صورتی که احتمال عدم صحت غسل انجام شده را بدهد میتواند رجاءً وضو بگیرد و با غسلهای واجب دیگر غیر از غسل استحاضه یا غسلهای مستحب که استحباب آن ثابت است و تفصیل آن در مسألهی ۹۵۱ رساله میآید، نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد و در غسلهایی که میباید رجاءً انجام داد باید وضو گرفت.
حضرت آیهالله صافی گلپایگانی[۱۰]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیشود نماز خواند و باید وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله فاضل لنکرانی۱؛ خیر. فقط با غسل جنابت است که میتواند بدون وضو نماز خواند.
حضرت آیهالله گلپایگانی۱[۱۱]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیشود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.
حضرت آیهالله مکارم شیرازی[۱۲]؛ با هر غسلی میتوان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحب، ولی احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.
حضرت آیهالله نوری همدانی[۱۳]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسلهای دیگر واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و همچنین با غسلهای مستحب که در ضمن مسألهی ۶۴۵ رساله تا بند ۹ ذکر شده است (غسلهای مستحبی که استحبابش محرز است) نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند؛ گرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
حضرت آیهالله وحید خراسانی[۱۴]؛ کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسلهای دیگر واجب غیر از غسل استحاضهی متوسطه و با غسلهای مستحب که در مسألهی ۶۵۰ رساله میآید نیز میتواند بدون وضو نماز بخواند؛ گرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.
——————————————————————————–
[۱] نامه جامعه > آذر ۱۳۸۷ – شماره ۵۱ > فقه و زندگی
[۲] توضیح المسایل، ص ۵۰ ، م ۳۹۱
[۳] توضیح المسایل، ص ۶۹ ، م ۳۸۷
[۴] توضیح المسایل، ص ۷۷، م ۳۸۱
[۵] توضیح المسایل، ص۷۶، م ۳۹۷
[۶] اجوبه الاستفتائات، ص ۳۵ با استفاده از س ۱۸۸.
[۷] توضیح المسایل، ص ۶۶ ، م ۳۹۷.
[۸] توضیح المسایل، ص ۷۷ ، م ۳۸۹.
[۹] توضیح المسایل، ص ۹۴ ، م ۳۹۷.
[۱۰] توضیح المسایل، ص ۷۶، م ۳۹۷.
[۱۱] توضیح المسایل، ص ۶۶ ، م ۳۹۷.
[۱۲] توضیح المسایل، ص ۷۹، م ۴۰۱.
[۱۳] توضیح المسایل، ص ۸۱ ، م ۳۹۲.
[۱۴] توضیح المسایل، ص ۲۶۱، م ۳۹۷.
