علل آسیب‌پذیری خانواده

بی نظمی و عدم مسئولیت
یکی از عواملی که کانون مقدس خانواده را تهدید می کند ، دیرآمدن به خانه به ویژه از طرف شوهر است. شوهری که ساعت های متوالی ، زنش را تنها در خانه رها می کند و وقت خود را با دوستان مجرد خود به خوش گذرانی می گذراند، موجب می شود روابط خانوادگی اش مخدوش گردد. همچنین گاهی اوقات شوهر به مسافرت های طولانی قابل اجتناب می رود و خانواده را برای مدت طولانی ترک می کند و تنها می گذارد. پیامد این وضعیت چیست؟ یکی از شِکـوه های زنان از شوهران خود این است که : « شوهر من دیر به خانه می آید» یا «زمان به خانه آمدن او مشخص نیست». بی‌توجه به امور خانه
گاهی اوقات بی توجهی به برخی مسائل و عدم مشارکت در امور خانه موجب می شود زن یا شوهر این بی توجهی به امور خانه را به بی توجهی و بی علاقگی به شخص خود تعمیم یا نسبت دهد. برای مثال شیرآب خراب است و چند وقت است که چکه می کند. ساعت خراب شده است و چند روز است که نیاز به تعمیر دارد. دکمه پیراهن چند وقت است افتاده و کسی به فکر دوختن آن نیست. بنابراین اگر زن یا شوهری گفت : «همسر من به فکر خانه و خانواده نیست، من برا ی او ارزشی ندارم ، او سرش به کار خودش گرم است و …» اظهارات او می تواند نشانه های خطر و آسیب زایی خانواده محسوب شود.
عدم همکاری شوهر در امور خانه به ویژه در دوران بیماری و بارداری زن، مورد خاصی است که موجب می شود زن دلسرد شود و این وضعیت را نشانه بی علاقگی یا بی وفایی شوهر بداند. روزی پیامبر اکرم (ص) به خانه دخترش حضرت فاطمه زهرا (س) رفت و دید دخترش پای دیگ نشسته و حضرت علی (ع) برایش عدس پاک می کند. از صفا و صمیمت این زن و شوهر بسیار خوشش آمد و فرمود: «مردی که به زن و فرزندش از روی محبت خدمت کند، خدا برایش خیر دنیا و آخرت می خواهد.» عدم فرزندآوری و نازایی
یکی از هدف های ازدواج و تشکیل خانواده  ، بقای نسل است . متأسفانه برخی از زنان یا شوهران به دلایل گوناگون توانایی باروری ندارند و نازا هستند. این عامل موجب می شود که روابط زناشویی مختل و یا منجر به انحلال خانواده گردد. البته پذیرش یک کودک به فرزندخواندگی می تواند راه مناسبی برای حل این مشکل باشد . به طور معمول زن ها بیشتر از مردها دچار عقیمی و نازایی می شوند. شایان ذکر است که زن های نازا احساس های ضد و نقیض دارند و چه بسا دچار اضطراب  می شوند. نازایی دلایل گوناگون دارد که خوشبختانه در سال های اخیر پیشرفت های علمی چشمگیری برای درمان آن به عمل آمده است . به هرحال عقیم بودن یکی از زوجین می تواند یکی از موارد صدور جواز طلاق  باشد. با وجود این ، تأثیر «داشتن فرزند» یا «نداشتن فرزند» بر آسیب پذیری خانواده به وضوح مشخص نیست و پژوهشگران گزارش های متناقضی را منتشر کرده اند.
 ناتوانی های جنسی
یکی از هدف های ازدواج ، پاسخگویی به نیازها است . متأسفانه برخی از افراد به دلائل گوناگون دچار سردمزاجی هستند و قادر به ارضای مطلوب نیازهای همسر خود نیستند . این وضعیت در درازمدت آسیب زاست و هر یک از زوجین باید با شجاعت  و صداقت  به این مشکل توجه کند و با مشورت با افراد متخصص مانند روان پزشک، متخصص کلیه و مجاری ادرار و متخصص روان شناسی و مشاور خانواده به حل و فصل آن بپردازد.
سردمزاجی یکی از شایع ترین اختلال هایی است که به جز موارد نادری که نتیجه اختلال در کار غدد جنسی است، اغلب جنبه روانی دارد.
روابط زناشویی نوعی معامله فیزیولوژیک و عاطفی میان زن و شوهر است که یکی از مهمترین عوامل رضایت عاطفی و روانی متقابل بین زن و شوهر است . قابل ذکر است که نقش عوامل روانی در چگونگی عمل زناشویی زن بیشتر از مرد حائز اهمیت است و گاهی اوقات زن ، سردمزاجی را به عنوان مکانیسمی علیه بدرفتاری های شوهر به کار می برد. از این رو شوهری که در این مورد از همسر خود شکایت دارد باید ابتدا خود زمینه های عاطفی مثبت را در همسرش به وجود آورد. عوامل دیگر
در میان عواملی که سلامت خانواده را تهدید می کنند، عوامل گوناگونی وجود دارد که برشمردن همه آنها کار بسیار دشواری است و به طور کامل نمی توان آنها را مورد بحث قرار داد. لذا به طور اختصار باید عوامل زیر نیز مورد توجه قرار گیرند.
– بداخلاقی  وعدم تحمل اخلاق یکدیگر ( عدم توافق اخلاقی)
– افراط و تفریط در نظم و انضباط
– کار و اشتغال بیش از حد
– عدم تعادل روانی و عاطفی
– خودپسندی ها و خودخواهی ها
– عدم آشنایی و رعایت حقوق یکدیگر
– ازدواج تحمیلی ، مصلحتی و شتابزده
– توجه به ظواهر و امورمالی
– ندادن نفقه و عدم تأمین نیازهای مادی
– بیماری های جسمانی  و روانی ( بیماری های مسری و عفونی )
– اعتیاد به مواد مخدر  و الکل و کشیدن سیگار
– زندانی بودن زوج یا زوجه
– بی بند و باری در معاشرت ها
– اختلالات عاطفی و شخصیت ( مثل لجبازی و یکدندگی و غرور کاذب )
– مصرف گرایی و تجمل گرایی
– عدم رعایت عدالت و انصاف
– بدبینی و سوء ظن
– اختلاف زیاد زوجین از نظر سن  و تحصیلات  
– پایین بودن سن ازدواج  
– عدم تناسب علاقه ها و رغبت ها
– عدم اشتغال زن در خارج از خانه بدون رضایت شوهر
– پیروی از آرزوها و استمرار برنامه های دوران تجرد
– تحقیر و تمسخر همسر