یکی از اموری که در تداوم زندگی مشترک نقش حساسی دارد، شناختها، تفاهمها و برخوردهای متقابل در «دوران نامزدی» است. اگر با این دوران، با ظرافت و ماهرانه برخورد شود و به وظایف مخصوص آن عمل شود، میتواند در بالندگی و پرباری و استحکام دورانهای بعدی، تأثیرعمیقی داشته باشد.
سخن عامیانهای بین مردم هست که میگوید: «یک روز دوران نامزدی، بهتر از یک سال دوران بعد از عروسی است» این سخن، هر چند مبالغه آمیز است، اما حقیقت مهمی را بیان میکند؛ واقعاً دوران نامزدی از جهاتی مهمتر و شیرینتر و پُر بارتر و لذت بخشتر و سازندهتر از دوران پس از عروسی است و میتوان در این دوران، شالوده و پایههای زندگی آینده را بنا نهاد. منظور ما از «دوران نامزدی»، فاصله بین عقد و عروسی است. یعنی عقد صورت گرفته باشد و یا اگر طرفین برای عقد دائم آمادگی ندارند و میخواهند در فرصت و مناسبتی خاص و با برپایی جشن، عقد کنند، میتوانند عقد موقت بخوانند تا زمان عقد دائم فرا رسد. عقد موقت، قانون و شرایط مخصوصی دارد که باید رعایت شود و یکی از شرایط آن این است که حتماً باید با اجازه پدر دختر باشد (مانند عقد دائم).
وظایف دختر و پسر در دوران نامزدی
۱- افزایش شناخت نسبت به یکدیگر، برای تفاهم بیشتر
هر چند دختر و پسر، در مرحله گزینش، باید شناخت کافی نسبت به هم پیدا کرده باشند اما علاوه بر آن شناخت، باید در دوران نامزدی، آشنایی ملموستر، محسوستر و بیشتری از یکدیگر پیدا کنند و با روحیات و اخلاق و دیدگاههای هم بیشتر آشنا شوند. در حقیقت، این آشنایی و شناخت در دوران نامزدی، تکمیل کننده شناخت مرحله گزینشی است، آن گاه در پرتو این آشنایی نزدیک و کامل، خود را برای تفاهم و سازگاری در زندگی مشترک، آماده میکنند. آن شناخت، برای«انتخاب» بود و این شناخت، برای «تفاهم و سازگاری».
۲- اصلاح و تربیت یکدیگر
اگر کسی صفت و خصوصیتی را در نامزدش مشاهده کند که مورد پسندش نباشد و بخواهد آن را برطرف و یا اصلاح کند، یا صفت و حالتی را در او ایجاد کند، بهترین دوران برای این «اصلاح، تغییر و تربیت»، دوران نامزدی است. چون هنوز روابطشان عادی نشده و نسبت به هم احترام و محبت خاصی قائلند. در نتیجه پذیرش آنها از همدیگر بیشتر است و زمینه تحول و تغییر و اصلاح، مساعدتر است. (اما نباید از یاد برد که نمیتوان فردی را که سالها به شیوه و عادت خاصی خو گرفته، اساساً و به طور کلی تغییر داد و متحول کرد؛ بنابراین، منظور اصلاح و تغییر در اصول بنیادین فرد نیست و باید فرد را با آن اصول بنیادی که در وجود وی نهادینه شده، پذیرفت)
۳- افزایش محبت پس از توافق برای ازدواج
از شرطهای اصلی سعادت در زندگی زناشویی، «محبت» است. دوران نامزدی، بهترین فرصت برای افزایش و تحکیم محبت است. رفتار و گفتار و تمام اعمال نامزدها، در افزایش محبت و یا کاهش آن، مؤثر است. بنابراین، دختر و پسر باید کاملاً مواظب اعمال خود باشند و از هر عمل پسندیدهای که باعث افزایش محبت میشود، کوتاهی نکنند و از کارهایی که موجب دلسردی و کاهش محبت میشود، اجتناب کنند.
۴- بها دادن به احساسات و عواطف یکدیگر
نامزدها باید مواظب عواطف و احساسات یکدیگر باشند و به آن بها و جواب مناسب دهند. بعضی از نامزدها، به عواطف و احساسات لطیف نامزدشان، بهای لازم را نمیدهند و به او «بیاعتنایی» میکنند و خیال میکنند این کارشان باعث عزیزتر شدنشان میشود! حال آنکه کاملاً برعکس است و چنین رفتاری باعث جریحه دار شدن عواطف نامزدشان میشود و در نتیجه کینه او را به دل میگیرد و ممکن است لطمههای سنگینی به زندگیشان بزند.
خاطرات دوران نامزدی – معمولاً – تا آخر عمر در ذهن میماند و در زندگی آینده تأثیر دارد (چه خاطرات شیرین و چه تلخ).
بنابراین، رفتار نامزدها باید کاملاً حساب شده باشد و از اعمالی که به غرور و شخصیت یکدیگر لطمه میزند، اجتناب گردد. بیاعتنایی و سرسنگینی و تکبر در مقابل نامزد، لطمههای سنگینی به عواطف و شخصیت او میزند. متأسفانه فراوان مشاهده میشود که پسران جوان از بیاعتنایی و سرسنگینی نامزدشان گله و درد دل دارند و مثلاً میگویند :«هدیهای برای نامزدم گرفتم و با هزار امید و آرزو به دیدارش رفتم، اما او بیاعتنایی و بیاحترامی کرد و مرا تحویل نگرفت و با دلی شکسته از منزلشان بیرون آمدم…» دختران متدین و با عفت بدانند که این کارها، لازمه تدین و عفت نیست، بلکه حرام است.
معنا ندارد که دختر، در مقابل نامزدش که به او محرم است و در حقیقت شوهر اوست، خود را مخفی کند و به او بیاعتنایی نماید! بله، این را قبول داریم که دختران عفیف و با حیا در اوایل دوران نامزدی، خجالت میکشند و نمیتوانند با نامزدشان رفتاری خیلی صمیمی و محبت آمیز داشته باشند؛ پسران هم باید رعایت حال آنان را بکنند؛ اما این حالت و خجالت باید به زودی برطرف گردد و رابطه آنها صمیمی و پر محبت، و در عین حال همراه با احترام متقابل باشد.
۵- هدیه دادن
«هدیه» در جلب دلها و افزایش محبتها، نقش عجیبی دارد. بر نامزدها لازم است که از این نکته زیبا و مهم غفلت نکنند. لازم نیست که هدیه، گران قیمت باشد، بلکه لازم است زیبا و مورد علاقه طرف باشد و مهمتر آنکه «با ظرافت داده شود!». هدیه دادن، ظرافت و سلیقه خاصی را میطلبد!
این هم فراموش نشود که هدیه دادن باید از دو طرف باشد، نه این که فقط پسر به دختر هدیه بدهد.
۶- نامه نگاریهای محبت آمیز
نوشتن نامههای پر محبت و با صفا، تأثیر نکویی در افزایش محبت و استحکام رابطه بین نامزدها دارد. حتی اگر دو نامزد به هم نزدیک باشند و همیشه یکدیگر را ببینند، باز هم نوشتن نامه تأثیر خود را دارد.
همسرانی هستند که پس از گذشت سالها از زمان ازدواجشان، هنوز نامههای دوران نامزدی را نگه داشته و بازخوانی میکنند و برایشان خاطره انگیز و لذت بخش است!
۷- ملاقاتهای صمیمانه
دو نامزد باید در این دوران شیرین و فراموش نشدنی، دیدارهای دوستانه داشته باشند. این ملاقاتها، امید و شور و علاقه را درهر دو طرف تقویت میکند. این کار نه تنها خلاف عفت نیست، بلکه باعث تقویت عفت در هر دو میشود. در این ملاقاتها، با یکدیگر صحبتهای محبت آمیز داشته باشند و به هم عشق و علاقه و محبت نشان دهند و درباره زندگی آیندهشان گفت و گو کنند؛ به هم دل گرمی و امید بدهند و باهم به گردش و تفریح و مسافرت بروند.