پاسخ:
اهل سنت بطور کلی به دو دسته تقسیم شده اند؛ دسته ای که اکثریت اهل سنت را تشکیل می دهند و عوام اهل سنت می باشند، واقعاً نمی دانند که در صدر اسلام چه گذشته و جریان امامت و خلافت چگونه رقم خورده است. از این رو، وقایع تاریخی بر آنها مشتبه گردیده اند، زیرا آنهائیکه حادثه غصب خلافت را به وجود آوردند و در حقیقت کودتایی علیه امام علی ـ علیه السّلام ـ و اهل بیت ـ علیه السّلام ـ سامان بخشیدند، توانستند، تحریفاتی نیز در گفتار پیامبر به وجود آورند و وقایع را وارونه جلوه دهند.
مثلاً حدیث متواتر غدیر که در همه منابع معتبر اهل سنت ذکر شده[۱] و قابل انکار نیست و از آنجائیکه نمی توانند آن را رد کنند در معنی و مفهوم کلمه مولی تصرّف نموده و اصرار دارند که کلمه مولی به معنی ولی و سرپرست نیست، بلکه به معنی دوست و یاور می باشد.[۲]
و حتی برای اینکه فضایل اهل بیت ـ علیه السّلام ـ منتشر نگردد و بدست آیندگان نرسد، بعد از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ مانع نقل و کتابت حدیث رسول مکرم اسلام گردیدند. و تا جایکه مقدار زیادی از احادیث رسول مکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ توسط یکی از خلفا به آتش کشیده شد.[۳] و بزرگان از صحابه به جهت نقل حدیث، مورد مواخذه قرار گرفته و شدیداً تنبیه شدند.[۴]
احادیث پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ بعد از یک قرن ممنوعیت از نقل و کتابت، در زمان خلافت عمربن عبدالعزیز تدوین گردید. بدیهی است که در این مدّت یک قرن، بسیاری از راویان احادیث از دنیا رفته بودند. و احادیث زیادی نیز با آنها مدفون شده اند. و همچنین بسیاری از احادیث بر اثر عوامل سیاسی مورد تحریف قرار گرفته و افرادی نیز موافق با دیدگاه حکام دست به جعل احادیث زده، و به پیامبر نسبت داده اند.[۵]
از این رو در موقع تدوین حدیث در نزد اهل سنت، روایات صحیح و جعلی با هم مخلوط گردیده، و همه آنها در متون روایی اهل سنت فعلاً موجود اند.
بنابراین پیروان اهل سنت، وقتی به متون روایی خویش مانند صحاح ششگانه مراجعه می کنند، گرفتار یکنوع تناقض و سر درگمی می گردند از یکسو مواجه می شوند، با روایات همچون حدیث شریف غدیر و ثقلین که در موضوع امامت و فضایل امام علی ـ علیه السّلام ـ و اهل بیت است و از سوی دیگر روایات جعلی زیادی در وصف و مناقب خلفاء را مشاهده می کنند، که ابو هریره و امثال او جعل نموده و به پیامبر نسبت داده اند. و چون هر دو دسته از روایات در متون صحیح و متقن از دیدگاه آنها، مانند صحیح بخاری و مسلم وجود دارند، لذا ملتزم به قبول همه روایات شده اند، آنها هم مدعی محبت اهل بیت ـ علیه السّلام ـ هستند و امام علی ـ علیه السّلام ـ را به عنوان خلیفه چهارم قبول دارند و هم از معاویه جانب داری می کنند، و او را به عنوان صحابی پیامبر، کاتب وحی و خال المؤمنین دانسته و نقض و نقد او را جایز نمی دانند، چون معاویه در روایات مجعول آنها مورد مدح و منقبت قرار گرفته است.[۶]
دسته دیگر که مجتهدین و بزرگان اهل سنت را تشکیل می دهند، آنها گر چه بر اثر مطالعات و تحقیقات و آشنایی که با متون و روایات دارند، تا حدودی به مقام و جایگاه اهل بیت ـ علیه السّلام ـ پی برده اند و در فضائل آنها کتاب نوشته اند، که از جمله آنها می توان به افراد ذیل اشاره نمود:
۱. قندوزی حنفی، صاحب کتاب ینابیع الموده، این کتاب همه اش در فضائل اهل بیت ـ علیه السّلام ـ نوشته شده است.
۲. ابراهیم جوینی، صاحب کتاب«فرائد السمطین» این کتاب نیز در فضائل و مناقب اهل بیت ـ علیه السّلام ـ می باشد و منبع خوبی در این موضوع به شمار می آید.
۳. ابن ابی الحدید، صاحب کتاب شرح نهج البلاغه است، وی در این کتاب گفتار امام علی ـ علیه السّلام ـ را شرح نموده و در فضایل و مناقب آن حضرت بسیار سخن گفته است.
بسیاری از بزرگان و علما اهل سنت درباره ائمه اهل بیت ـ علیه السّلام ـ کتاب نوشته اند و محبت اهل بیت ـ علیه السّلام ـ را بر خود فرض و لازم دانسته اند و لکن بنا به عواملی نسبت به دشمنان اهل بیت ـ علیه السّلام ـ و غاصبان مقام ولایت و بزرگان شان سکوت اختیار نموده، و آنها را مورد نقد قرار نداده اند. یکی از آن عوامل را می توان جایگاه و موقعیت اینگونه عالمان در میان اهل سنت دانست. زیرا اگر نسبت به بزرگان شان نقد و نقضی وارد کنند قطعاً جایگاه و منزلت شان به خطر می افتد. چنانکه «نسایی» صاحب کتاب «سنن» یکی از کتب روایی اهل سنت، وقتی وارد شام متوجه شد که مردم آن جا نسبت به امام علی ـ علیه السّلام ـ شدیداً بغض و کینه دارند و آن حضرت را مورد مذمت قرار می دهند.
لذا وی در مناقب و فضائل امام علی ـ علیه السّلام ـ کتابی تألیف می نماید، این کار بر مردم شام سخت تمام شده و از نسایی می خواهند که در فضائل معاویه نیز کتابی تألیف کند. او قبول نمی کند و در جواب مردم گفت: «من برای معاویه هیچ فضائلی نمی دانم، مگر اینکه پیامبر فرمود: خداوند شکم معاویه را سیر نکند.» نسایی مورد خشم مردم قرار گرفته و او را آنقدر زدند تا مریض شده و بر اثر آن مریضی از دنیا رفت.[۷]
در نتیجه بخش عظیمی از اهل سنت که از عوام می باشند. از وقایع صدر اسلام آگاهی ندارند و نمی دانند که چگونه سفارشات پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ در مورد اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ که عدل قرآن دانسته شده، نادیده گرفته شد، و بر اثر جاه طلبی برخی از صحابه در سقیفه کودتای بر علیه امام علی ـ علیه السّلام ـ سامان دهی گردید، که ریشه همه فتنه های است که در طول تاریخ اسلام بوجود آمده اند.
اما برخی دیگری که علما و دانشمندان اهل سنت را تشکیل می دهند، آنها گر چه تا حدودی از وقایع و اتفاقات صدر اسلام آگاهی دارند و لکن بر اثر حب جا و ریاست و تقلید از اسلاف شان، اصرار به پیروی از اهل سنت می کنند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
۱. پیشوائی از نظر اسلام، آیت الله سبحانی.
۲. غدیر خم و پاسخ به شبهات از کتب اهل سنت، عبدالصالح انتصاری.
[۱] . احمد حنبل، مسند، بی نا، بی جا، ۴/۲۸۱.
[۲] . پیشوایی، مهدی، تاریخ اسلام، دوره خلفا، قم، مؤسسه مذاهب اسلامی بی تا، ۱/۱۱.
[۳] . ذهبی، تذکره الحفاظ، بیروت، دارالکتب العلیمه، ج ۱، ص ۷.
[۴] . همان، ۱/۵.
[۵] . جلالی، سید محمد رضا، قم دفتر تبلیغات، دوم ۱۴۱۸ق، ص ۴۹۴.
[۶] . مفید، الافصاح فی امامه امیرالمؤمنین، قم، مرکز مؤسسه البعثه ۱۴۱۲، ص ۲۲۷،.
[۷] . حلی، منهاج الکرامه، قم، مؤسسه پژوهش و مطالعات عاشورا، اول بی تا، ۷۹.
