آشنایی با آیین سیک

انشعابات تازه تری نیز در آیین هندو وجود دارد که آیین سیک (Sikh) یعنی شاگرد، معروفترین آنها است . برخورد اسلام و هندوئیسم در هندوستان در دورانهای گوناگون مذاهب التقاطی چندی را پدید آورده است . یکی از عرفای بزرگ مسلمان به نام کبیر (۱۴۴۰-۱۵۱۸) توحید اسلامی را با برخی عقاید هندویی در آمیخت و مریدان بی شماری گردآورد. یکی از شاگردان وی نانک (Nanak) بود که پایه گذار بود که پایه گذار آیین سیک و نخستین گورو (Guru) یعنی معلم است . پس از وی نه گوروی دیگر، یکی پس از دیگری ، آمده اند. این فرقه اندک اندک قوت گرفت و به گروهی سیاسی مذهبی تبدیل شد.(۱)
سیکها به تجارت گرایش دارند و افرادی از آنان به سراسر جهان مهاجرت کرده و به بازرگانی مشغولند. همچنین افرادی از ایشان به زاهدان و تهران آمده اند و در این دو شهر معبد (گورودواره ) دارند.
۱-سرگذشت نانک
بنیانگذار آیین سیک به نام گورو نانک به سال ۱۴۶۹ در خانواده ای از طبقه کشاتریاها در یکی از روستاهای لاهور به دنیا آمد. او از عرفای مسلمان و هندو استفاده کرد. سپس به کشورهای اسلامی و زیارت مکه معظمه رفت و سرانجام آیین سیک را که آمیزه ای از هندوئیسم و اسلام است ، تاءسیس کرد و در سال ۱۵۳۹ در گذشت .
پس از گورو نانک ۹ گوروی دیگر یکی پس از دیگری برخاستند و اینک فهرست اسامی ۱۰ گوروی سیکان و تاریخ تولد و وفات ایشان :
۱. گورو نانک (۱۴۶۹-۱۵۳۹)؛
۲. گورو انگد (۱۵۰۴-۱۵۵۲)؛
۳. گورو امر داس (۱۴۷۹-۱۵۷۴)؛
۴. گورو رام داس (۱۵۳۴-۱۵۸۱)؛
۵. گورو ارجن (۱۵۶۳-۱۶۰۶)؛
۶. گورو هر گوبیند (۱۵۹۵-۱۶۴۴)؛
۷. گورو هررای (۱۶۳۰-۱۶۶۱)؛
۸. گورو هری کریشن (۱۶۵۶-۱۶۶۸)؛
۹. گورو تیغ بهادر (۱۶۲۱-۱۶۷۵)؛
۱۰. گورو گوبیند سینگ (۱۶۶۶-۱۷۰۸).
۲- تعالیم
نانک خدای یکتای جهان را حق نامید. وی می گفت خدا به هر نامی که خوانده شود فقط او قادر متعال و حق است . سعادت و وصول به نیروانا همان استغراق در ذکر حق است . وی مایا یا صورت وهمی جهان را که در دین هندو آمده است ، پذیرفت و گردونه تناسخ و قانون عمل و عکس ‍العمل را تا حدودی قبول کرد. نانک خوردن گوشت را برای پیروانش ‍مباح دانست ، ریاضت و بت پرستی را ممنوع کرد، نظام طبقاتی و تعدد زوجات را هم حرام شمرد.
۳- آثار مذهبی
پنجمین رهبر سیکان که گورو ارجن خوانده می شود، معبدی از طلا در شهر امریتسار هندوستان بنا کرد و کتابی به نام گرانت صاحب (GranthSahib ) نوشت که مهمترین کتاب مقدس آیین سیک است .
۴- تاریخچه سیاسی سیکها
سیکها در زمان دهمین رهبر خود به نام گورو گوبیند سینگ بیعتهایی را برای امور سیاسی مرسوم کردند و افرادی جنگجو شدند و از آن هنگام نام خالصه یعنی بی آلایش ، بر خود نهادند. آنان برای خود پنج شعار قرار دادند که هر یک در زبان پنجابی با حرف ((ک )) شروع می شود:
۱. کس : باقی گذاشتن موی سر و صورت ؛
۲. کونکا: همراه داشتن شانه ؛
۳. کاچک : پوشیدن زیر شلواری کوتاه ؛
۴. کارا: داشتن دستبند (النگوی ) آهنین ؛
۵. کاندا: حمل شمشیر یا خنجر فولادین .
سیکها با یکدیگر بسیار متحدند و برای تشکیل کشور مستقل به شدت مبارزه می کنند. ترور خانم گاندی نمونه ای از فعالیتهای سیاسی این قوم است . آنان تبلیغات مذهبی نیز دارند و کتبی هم در این باب به زیانهای دیگر و از جمله فارسی منتشر کرده اند.
پی نوشت:
۱- قریب سال ۱۰۰۰ ه .ق . اکبر پادشاه مسلمان هندوستان تحت تاءثیر این آیین و به کمک یکی از دانشمندان عصر خود آیین اکبری را بنیاد نهاد که صلح کل بین ادیان را تبلیغ می کرد.
نویسنده:حسین توفیقی