داستان آلانا شنیدنی است؛ او نمی‌تواند خوب ببیند، اما چشمانش ضعیف نیست مثل اینکه «چشمش آلبالو گیلاس می‌چینه!». این ضرب‌المثل درباره کسانی است که نگاه می‌کنند، اما نمی‌توانند درست ببینند. وضعیت آلانا از جوجه اردک زشت هم وخیم‌تر است. جوجه اردک فکر می‌کرد زشت است، اما وقتی خودش را در آب مشاهده کرد، یک قوی سفید و زیبا دید، اما آلانا دختر زیبایی است که وقتی در آینه هم نگاه می‌کند می‌گوید «به نظرم پوستم ناهموار و برآمده است. بینی‌ام خیلی بزرگ و کج به چشم میاد و اصلاً انگار زیادی جلو آمده. چشم‌هایم خیلی ریزه و…»
آلانا می‌گوید «روزانه چهار ساعت برای آرایش وقت می‌گذاشتم و دست‌آخر، خجالت می‌کشیدم خانه را ترک کنم! وقتی مدرسه بودم، خیلی به اطراف نگاه می‌کردم. توجه می‌کردم که آیا کسی به من نگاه می‌کند؟ آیا کسی به من می‌خندد یا درباره من صحبت می‌کند؟»
مادرش می‌گوید «دو یا سه سال اوّل، اصلاً نمی‌دانستیم که موضوع از چه قرار است. آلانا خیلی بلندپرواز بود و اعتمادبه‌نفس زیادی هم داشت، اما ناگهان به دختری تبدیل شد که حتی نمی‌توانست از ماشین من پیاده شود و به مدرسه برود. تمام روز در رختخوابش بود. می‌دانم که تمام بچه‌ها از نگاه مادرشان خیلی زیبا هستند، اما درباره آلانا واقعاً می‌گویم که او هیچ مشکلی نداشت و هرکسی هم که او را ببیند همین را می‌گوید، اما خودش این‌طور فکر نمی‌کند و این برایم آزاردهنده است.»
پزشکان چندین مرتبه مشکل آلانا را به‌اشتباه یأس نوجوانی و یا اضطراب اجتماعی تشخیص دادند تا اینکه بیماری او نهایتاً خودزشت‌پنداری یا همان BDD تشخیص داده شد. بعد از تشخیص بیماری، او پنج ماه در بیمارستانی بستری شد و به‌تدریج در حال بهبودی است. او حالا به دانشگاه رفته و در رشته روان‌شناسی درس می‌خواند.
خود زشت‌پنداری یک بیماری روانی است که چه پولدار و چه فقیر و حتی آدم‌های زیبا دچار آن می‌شوند. افراد مبتلا مدام جلوی آینه می‌روند و از اندام‌های بدن خود ایراد می‌گیرند. برخی از این افراد آن‌قدر تحت‌فشار بوده‌اند که حتی دست به خودکشی زده‌اند. برخی هم به انجام عمل جراحی اعتیاد پیدا کرده‌اند.
«آلیسیا دووال» می‌گوید «یک‌میلیون پوند برای ۳۰۰ عمل جراحی خرج کرده تا زیبا شود و بعد تازه فهمیده دچار بیماری خود زشت‌پنداری شده است. او بعد از ۳۰۰ عمل، تازه فهمیده مشکل در ذهن اوست نه در بدنش!»
نوتلا
گاهی فرد، خودش را زشت می‌بیند، اما گاهی مسئله عمیق‌تر است. فرد، محصولات و کالاهای تولید وطنش را زشت می‌بیند و آنچه خود دارد را از بیگانه تمنا می‌کند. در کلیپی نشان داده می‌شود که محتویات قوطی شکلات «نوتلا» را خالی و در آن شکلات ایرانی «فرمند» می‌ریزند و از مردم می‌خواهند که بگویند،کدام شکلات خوشمزه‌تر است. اغلب تأیید می‌کردند که شکلات نوتلا خوشمزه‌تر از فرمند است! آن‌ها گفتند:
ـ من از ده‌سالگی شیفته نوتلام!
ـ فرمند را نمی‌خوام تست کنم من از فرمند بدم میاد!
ـ من شکلات‌خور قهاری هستم، نوتلا بهتره!
وقتی پرسیده می‌شد، چرا نوتلا خوشمزه‌تر است؟ پاسخ‌ها این بود:
ـ شما در کرم شکلاتی نوتلا طعم پودر فندق را زیر زبونت حس می‌کنی؟
ـ نوتلا رو شرکت آلمانی می زنه، ولی فرمند مال ایرانه!
ـ به خاطر اینکه الان هیچ‌چیز تو ایران بهتر از کالای خارجی نیست!
این آزمایش درباره خودکار و نوشابه هم انجام شده و همین نتیجه را داده است. این نه‌فقط قصه فرمند که قصه کالای ایرانی است. پایان تلخ همه این داستان‌ها این است: ما زیبا نیستیم!
نهادینه کردن یک باور
مقام معظم رهبری می‌فرمایند «همه ما از بچگی این‌طور بار آمده بودیم که جنس ایرانی مساوی است با بد بودن، پست بودن و نامرغوب بودن. ایرانی مساوی است با ناتوانی در تولید جنس خوب در همه زمینه‌ها. اصلاً این فرهنگ را در ذهن ملت ما نهادینه کرده بودند. این درحالی است که این موضوع ۱۸۰ درجه با واقعیت فرق دارد. این ملت، ملتی است که از همه جهت می‌تواند تولید کند، می‌تواند رشد بدهد، می‌تواند ابتکار کند. می‌تواند مرزهای علم و فن‌آوری را بشکند و جلو برود.»۱
حرزهای دوران معاصر
گاهی فرد به‌جای بدن، میهنِ خود را زشت می‌بیند. او نمی‌تواند زیبایی‌های ملی خود را ببیند. دوست دارد لباسش نشانه‌ای از غرب داشته باشد و حتی کیف، کفش و کمربندش داغ آن‌ها را بر پیشانی داشته باشد. احساس خوبی از برند ایرانی ندارد. وقتی برندهای معروف را در آشپزخانه خود می‌بیند احساس آرامش می‌کند و فکر می‌کند از قضاوت بد دیگران، مصون شده است. گویا برندها «حرزهای» مجرب دوران معاصرند که باید در گوشه گوشه زندگی حضور داشته باشند. حرزهایی که قرار است به افراد مصونیت بدهند. مصونیت از تحقیر شدن.
سنگ‌پا
کسی که به بیماری آلانا مبتلاست، بیگانه را زیبا و خود را زشت می‌پندارد.
این افراد وقتی می‌خواهند تفریح کنند، نگاه می‌کنند ببینند غریبه‌ها چگونه تفریح می‌کنند. برای بازی هم ترجیح می‌دهند تقلید کنند. برای ابراز شادی هم نگاهشان به آن‌طرف است. گویا خودشان نمی‌توانند شادی‌شان را ابراز کنند. وقتی می‌خواهند تئاتر بازی کنند به دنبال متن بیگانه می‌گردند. متنِ خودشان را فاقد شخصیت، ساختار، درون‌مایه، ایده، زیبایی و کیفیت می‌دانند. کتاب ایرانی نمی‌خوانند. تصمیم کبرای آن‌ها مهاجرت است! این همان بیماری آلاناست، اما به شکلی دیگر. نام این بیماری، میهن زشت‌پنداری است. افرادی که میهن خود را بی‌اهمیت و متأسفانه گاهی زشت می‌بینند، هرقدر هم به اطراف خود نگاه می‌کنند، نمی‌توانند زیبایی‌های آن را درک کنند. اخبار امیدوارکننده از پیشرفت‌های کشور را دوست ندارند بشنوند. می‌گویند مگر ما صنعت داریم؟ مگر ما تولید هم داریم؟ مگر ما هنر هم داریم؟
دوست دارند خبرهای بد را ببینند، بشنوند و آن را بازنشر کنند. از خبرهای خوب و امیدوارکننده در گروه‌ها و کانال‌های آن‌ها خبری نیست. به شنیدن و انتشار اخبار موفقیت جوانان ایرانی در زمینه رباتیک، پزشکی، داروسازی، نانو، سلول‌های بنیادی و ورزشی علاقه‌ای ندارند.
چندی پیش موضوع یک برنامه طنز، کالای ایرانی بود. کمدین بانمک آن برنامه کیفش را باز کرد و یک سنگ‌پا از آن بیرون آورد و به‌عنوان محصول قزوین، با سنگ‌پای چینی مقایسه کرد و بعد هم با شیرینی هر چه تمام‌تر معایب سنگ‌پای قزوینی را توضیح داد. مجری محترم برنامه هم از خنده دلش غش کرده بود!
کاش او از جوانان دانشمند پارک علم و فن‌آوری قزوین هم می‌گفت که می‌خواهند تا سال ۱۴۰۰ دستگاه حفر مکانیزه تونل«TBM» را به‌طور کامل در ایران بسازند. قطر محور این دستگاه ۹ متر و طول آن ۱۲۵ است (به‌اندازه یک ساختمان سه‌طبقه). این محور عظیم با چرخش خود در عمق ۴۰ متری زمین سنگ‌ها و سایر موانع را می‌شکافد و تونلی را به قطر ۹ متر ایجاد می‌کند. کاش او از آقای سید محمد موسوی که اهل قزوین است می‌گفت؛ فردی که با دو پای معلول برای هزار نفر شغل ایجاد کرده است و باهمتی والا از روی صندلی چرخ‌دار، چرخ صنعت یک مجموعه بزرگ را می‌چرخاند.
شاید آن بازیگر محترم نداند که سنگ‌پا، محصول قزوین نیست، اما برفرض هم که باشد، آیا محصول صنعت ایران فقط سنگ‌پاست؟ نمی‌دانیم سنگ‌پا در کیف ایشان چه‌کار می‌کرد؟ جای سنگ‌پا در جای دیگری است. از سنگ‌پا برای پاکیزگی استفاده می‌شود، نه آلودگی! عده‌ای سنگ‌پایی در کیفشان گذاشته و به هر جا که می‌روند، به‌وسیله آن ایران و ایرانی را مسخره می‌کنند. هنر آنان تمسخر میهنشان است! برای آن‌که مخاطبانشان بیشتر بخندند، یک روز سنگ‌پا از کیفشان بیرون می‌آورند، یک روز پیکان و یک روز پراید!
پاکت سیگار
روی پاکت سیگار نوشته شده «سیگار برای تندرستی ضرر دارد.» اما در دل این پاکت چیزی غیر از سیگار و ضرر وجود ندارد. در دل این پاکت چیزی که مشاهده نمی‌شود، تندرستی است. برخی می‌گویند: جانم فدای ایران! اما در دلشان چیزی که مشاهده نمی‌شود ایران، جوان ایرانی و محصول ایرانی است. در گفتار آن‌ها، رفتار آن‌ها، نگاه آن‌ها ایرانی وجود ندارد. این چه جانی است که شما می‌خواهید آن را فدا کنید؟ آیا می‌شود به کسی علاقه داشته باشیم و به او احترام بگذاریم، اما کار و محصولش را پَست حساب کنیم و برای آن حرمت و شخصیتی قائل نباشیم؟ آن را بی‌کیفیت بدانیم و به تقلب و دزدی متهمش کنیم؟
می‌گوید: ایران را دوست دارد، اما کالای ایرانی را مسخره می‌کند. می‌گوید: مردم ایران را دوست دارد، اما حاصل دسترنج کارگر نجیب، باهوش و هنرمند ایرانی را به باد استهزاء می‌گیرد. می‌گوید: خاک وطنش را دوست دارد، اما دلش در خاک بیگانه نفس می‌کشد. اگر مردم ایران خیلی خوب هستند، حاصل تلاش آن‌ها نیز خیلی خوب است. تحقیر کالای ایرانی، تحقیر مردم ایران است. چشم‌ها را باید شست جور دیگر باید دید.
صنعت ایران غیر از سنگ‌پا!
* ربات جراحی سینا که از افتخارات صنعت ایران شناخته می‌شود، یک سیستم جراحی پیشرفته از راه دور است. این ربات به نام دانشمند بزرگ ایران ابوعلی سینا نام‌گذاری شده و با ربات داوینچی برابری می‌کند.
* ایران از لحاظ تعداد، سومین مرکز بزرگ پیوند سلول‌های بنیادی در دنیاست و در آسیا و اقیانوسیه تنها کشوری است که توانسته به این موفقیت دست یابد. ایران در حوزه سلول‌های بنیادی جزء پنج کشور برتر دنیاست و هم‌اکنون بیش از ۴۰۰ محصول مرتبط با سلول‌های بنیادی در کشورمان تولید می‌شود.
* در ساخت جت جنگنده مافوق صوت کوثر از موتور ایرانی اوج استفاده شده است. تنها هشت کشور در جهان توانایی ساخت چنین موتوری را دارند. سردار دهقان می‌گوید «در ساخت موتور جت اوج از ۱۴ هزار قطعه استفاده شده است. برای ساخت قطعات این موتور نیاز به سوپر آلیاژهایی است که فقط کشورهای معدودی قادر به ساخت آن هستند. همچنین در ساخت پرده‌های این موتور از فن‌آوری برش درخلاء استفاده شده است.»
* ایران از لحاظ دستیابی به دانش فضایی، در زمره ۱۰ کشور دارای این علوم در جهان است. در دنیا ۱۰ کشور کار ساخت طراحی و پرتاب ماهواره را انجام می‌دهند و کشورهای دیگر فقط استفاده‌کننده از ماهواره هستند.
* ایران در جمع شش کشور سازنده شبیه‌ساز است. فن‌آوری تولید این دستگاه تاکنون در اختیار کشورهای هلند، فرانسه، ژاپن، آمریکا و آلمان بوده است.
* کشتی اقیانوس‌پیمای ایران ـ کاشان یک محصول ایرانی است. این کشتی با ۱۵۸ متر طول، ۳۰ متر عرض و سرعت ۲۱ گره دریایی، می‌تواند ۲۲۰۰ کانتینر را حمل کند.
* روبات «روما» در کنفرانس روباتیک اجتماعی ۲۰۱۷ ژاپن، در جمع ۸ طرح برتر دنیا قرار گرفت.
* «آزاده سپه‌وندی» محقق جوان ایرانی می‌گوید «ما توانستیم برای اولین بار در دنیا داربست‌هایی برای ترمیم بافت شبکیه چشم طراحی و تولید کنیم که توانایی نشر امواج الکترو مغناطیسی از خود دارند و قادر به تحریک سلول‌های شبکیه برای بازسازی بافت هستند.»
* ایران پنجمین کشور تولیدکننده ریه مصنوعی در جهان است. ریه مصنوعی برای بیمارانی که دارای مشکل حاد قلبی ـ ریوی هستند و نوزادان نارس و جانبازان شیمیایی کاربرد دارد.
* ایران جزو شش کشور سازنده زیردریایی و جزء ۱۱ کشور سازنده ناوشکن در دنیاست.
* پژوهشگران ایرانی توانسته‌اند با استفاده از فن‌آوری نانو، پارچه‌ای تولید کنند که در مقابل نور خورشید تمیز می‌شود. همچنین تولیدکنندگان ایرانی توانسته‌اند از الیاف پنبه، پارچه‌ای بسازند که ضد آتش و مواد مذاب است. آقای بابک شایسته مدیر یک شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده نخ نانو می‌گوید «امروز محصولات این شرکت به ایتالیا، ترکیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادر می‌شود. ما افتخار می‌کنیم که بهترین پارچه‌های ایتالیایی و ترکیه‌ای با نخ ایرانی تولید می‌شود.» یک تولیدکننده محصولات ورزشی در ایران می‌گوید «محصولات نخ نانوی یک شرکت ایرانی به ترکیه صادر و از آنجا تبدیل به پارچه لباس تیم‌های رئال و بارسا شده و به اسپانیا صادر می‌گردد.»
* ایران هشتمین کشور تولیدکننده صنایع و تجهیزات نیروگاهی در دنیاست.
* قلب تپنده کشتی، لوکوموتیو، ژنراتورهای تولید برق و انواع تانک‌ها، سیستم پیش‌ران و یا همان موتور آن است. سیستم پیش‌ران یکی از بخش‌های مهم و کلیدی در صنعت هر کشور، به‌ویژه در بخش نظامی محسوب می‌شود، به‌گونه‌ای که از برخی جهات، دستیابی به فنّاوری‌های خاص در آن، از اهمیت بسیار بالا برخوردار است. ایران از معدود کشورهایی است که به فنّاوری ساخت این موتورها دست‌یافته است.
تصویرسازی
امروز دشمن می‌خواهد ملت ما را به بیماری آلانا مبتلا کند. می‌خواهد چشممان آلبالو گیلاس ببیند. او تمام امکانات رسانه‌ای خود را بسیج کرده تا یک ملت را بیمار کند؛ می‌خواهد کاری کند که مردم نتوانند خودشان را درست ببینند. انتشار گسترده زشتی‌ها در فضای مجازی به همین منظور انجام می‌گیرد. برای مثال اگر میلیون‌ها ایرانی در طول سال به پرندگان غذا بدهند و بدون هیچ چشم‌داشتی از آن‌ها مراقبت کنند، انعکاس چندانی در فضای مجازی ندارد، اما اگر یک نفر حیوانی را آزار دهد، به‌سرعت در فضای مجازی پخش می‌شود. در بعضی از موارد هم مشخص است که اصلاً این حیوان‌آزاری به‌منظور انتشار در فضای مجازی صورت گرفته است! هدف از این کار بیمار کردن مردم است. می‌خواهند این تصویر را در ذهن مردم ایجاد کنند که ایرانی‌ها حیوان‌آزارند و با حیوانات رفتار غیرانسانی دارند. آن‌ها می‌خواهند با پخش این تصاویر مردم را به بیماری آلانا مبتلا کنند.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند «اینکه شما فهم درستی از واقعیت‌های کشورتان داشته باشید، به ضرر آن‌ها است؛ با این مخالف‌اند، با این مبارزه می‌کنند؛ با چه ابزاری؟ با ابزار بسیار خطرناک رسانه، به‌خصوص رسانه‌هایی که امروز نوپدید است. با تصویرسازی غلط، سعی می‌کنند افکار ملت ایران را منحرف کنند؛ هم تصویر غلط درباره ایران، هم تصویر غلط درباره خودشان، هم تصویر غلط درباره اوضاع منطقه.»۲
«نه‌فقط برای اغوای افکار عمومی دنیا بلکه حتی برای اغوای افکار عمومی داخل خود کشور… یعنی حرف می‌زنند برای اینکه بنده و جنابعالی که خودمان در این فضا داریم تنفّس می‌کنیم، چیز دیگری فرض کنیم، غیر از آن واقعیتی که وجود دارد خب، این جنگ وجود دارد.»۳
امیدواریم که ما به بیماری آلانا مبتلا نشویم و هرگاه در آینه نگاه می‌کنیم زیبایی‌های خود را ببینیم و به آن افتخار کنیم. ایران را با شکوه و زیبا ببینیم. ایران با شکوه است.
نویسنده: محمد محمدی فرید
پی‌نوشت‌ها
۱. بیانات مقام معظم رهبری در ۳۱/۶/۱۳۸۴.
۲. همان، ۱۳/۷/۱۳۹۷.
۳. همان، ۲۵/۷/۱۳۹۷.
مجله آشنا، شماره ۲۱۵، صفحات ۲۱-۲۵
