به هر داروخانه‌ای که قدم بگذارید، چندین پوستر و بروشور پیدا می‌کنید که سعی دارند متقاعدتان کنند برای تقویت سیستم ایمنی‌تان باید کاری بکنید، اما آیا واقعاً چنین چیزی ممکن است؟
سیستم ایمنی شما بسیار پیچیده است و مؤلفه‌های بسیار زیاد و متفاوتی دارد که همگی هدفشان محافظت از بدن شما در برابر تهاجم پاتوژن‌هایی است که در بدن میزبان، مثلاً شما، موجب بیماری‌هایی می‌شوند. پاتوژن‌ها شامل میکروارگانیسم‌هایی می‌شوند که به طور کلی آن‌ها را میکروب می‌نامیم.
این میکروارگانیسم‌ها می‌توانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و یا قارچ‌هایی باشند که گسترش زیادی هم دارند.
باکتری‌های خوب و بد
باکتری‌های خوب هم وجود دارند، مثلاً آن‌هایی که در سیستم هاضمه‌ی ما زندگی می‌کنند؛ اما بسیاری از باکتری‌ها هم هدف خوبی ندارند، یعنی به طور خلاصه بگوییم: بدن شما تمام مدت در حال جنگ است. شما عطسه می‌کنید و عطسه‌ی شما یک واکنش ایمنی است. پشه‌ای شما را می‌گزد و جای گزش شروع می‌کند به خارش: این هم یک واکنش ایمنی است. اسهال می‌شوید: و این هم یک واکنش ایمنی است.
واکنش ایمنی به همین سادگی است؟
عملکرد دقیق سیستم ایمنی چیزی است که با وجود این همه مطالعه و تحقیق همچنان در هاله‌ای از پیچیدگی و ابهام قرار دارد. سیستم ایمنی سیستم حیرت انگیزی است و اینکه دقیقاً چگونه عمل می‌کند همچنان موضوع مورد مطالعه در تمام دنیاست. سلول‌های ایمنی ما که سیستم ایمنی‌مان را تشکیل می‌دهند آن‌قدر انواع متفاوتی دارند و با پاتوژن‌های گوناگونی می‌جنگند که به سختی می‌توان تصمیم گرفت دقیقاً کدام قسمت از سیستم ایمنی ما نیاز به تقویت دارد، البته اگر بتوان قسمت مورد نظر در یک بیماری را مشخص کرد! بنابراین شواهد قطعی در مورد تقویت قابلیت‌های سیستم ایمنی با هر مکمل خاصی هنوز جزو رؤیاهای دست نیافتنی است.
سیستم ایمنی‌تان را بیش از حد تحریک نکنید
کارشناسان می‌گویند سیستم ایمنی بیش از حد فعال می‌تواند مسئول بسیاری از بیماری‌ها باشد مثل آرتریت روماتوئید یا واکنش‌های آلرژیک. آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های بدن حمله کند و آن‌ها را مهاجم فرض کند که این بافت‌ها عموماً در مفاصل دست‌ها و پاها هستند. وقتی شما آلرژی دارید؛ مثلاً آسم یا اگزما، یعنی سیستم ایمنی شما ذراتی را اشتباهاً به عنوان پاتوژن‌های مهاجم و خطرناک تلقی می‌کند و این واکنش‌های ایمنی چیزی نیستند که ایده آل شما باشند. واضح است که اگر شما سبک زندگی سالمی داشته باشید، تمام سیستم‌ها در بدن شما، از سیستم گوارش گرفته تا سیستم ایمنی و سیستم گردش خون درست و سالم کار خواهند کرد.
اما آیا ماده‌ی جادویی وجود دارد که بتوانید مصرف کنید و شرایط ایمنی‌تان را ایده آل کنید؟ جواب دانشمندان که منفی است!
بدن شما به طیف متنوعی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، ورزش، استراحت کافی و بهداشت عمومی نیاز دارد تا به سیستم ایمنی‌اش کمک کند در برابر پاتوژن‌های مهاجم به خوبی دفاع کند. هیچ دارو یا معجون خاص یا حرکت مشخصی وجود ندارد که بتواند در دفاع از سلامتی شما کاملاً مفید عمل کند. البته چیزهایی هستند که می‌توانند شما را مستعد بیماری‌ها و عفونت‌ها کنند.
عواملی که ایمنی‌تان را ضعیف می‌کنند
اگر سیگار می‌کشید یا اهل الکل هستید، استرسی هستید یا هرگز ورزش نمی‌کنید و یا رژیم غذایی‌تان ناسالم است، پس بدون تردید تمام سیستم بدنتان تحت استرسی غیرضروری خواهد بود، نه فقط سیستم ایمنی‌تان. به دلیل سبک زندگی اشتباهی که دارید هیچ چیزی نمی‌تواند در بدنتان بهینه کار کند و البته مستعد ابتلا به عفونت‌ها خواهید بود. درست مانند اتومبیلی که هرگز سرویس نمی‌شود یا بنزین نامرغوب در باکش ریخته شود؛ تا مسافتی می‌رود اما بعد…!
سایر عواملی که بر سیستم ایمنی اثر می‌گذارند
این عوامل شامل سابقه‌ی بیماری، اختلالات سیستم ایمنی، زمینه‌ی ژنتیکی و سن شما می‌شوند. گفته می‌شود که سیستم ایمنی با افزایش سن ضعیف می‌شود، اما سیستم‌های دیگر بدن نیز تابع این شرایط هستند.
تنها تقویت کننده‌ی واقعاً مؤثر سیستم ایمنی، واکسیناسیون است
ورود و شناسایی آنتی‌بادی‌ها به بدن شما می‌تواند ویروس‌هایی را تضعیف یا از تظاهر آن‌ها جلوگیری کند، مثلاً سرخک یا فلج اطفال.
شما می‌توانید واکسن آنفلوانزا دریافت کنید اما عملاً هیچ نسخه‌ی جادویی برای تقویت سیستم ایمنی شما وجود ندارد. بنابراین اهمیتی به تبلیغات ندهید و به جای آن، انرژی‌تان و وقت و پولتان را صرف زندگی متعادل و سالم کنید. سیستم ایمنی شما بدون نیاز به کمکی از بیرون هم می‌تواند کارش را درست انجام دهد.
