مبحث ازدواج و زناشویی در دو بخش مورد بحث قرار می گیرد:
بخش اول در مورد نحوه انتخاب همسر، تشکیل خانواده و درنهایت زندگی مشترک بین زوجین هست که دین اسلام تأکید بسیاری در مورد ازدواج و تشکیل خانواده دارد و آیات و روایات زیادی در این زمینه واردشده که ما به یک آیه و یک روایت بسنده می‌کنیم، خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُون» و از نشانه‌های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرارداد در این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکّر می‌کنند![۱]، همچنین از حضرت پیغمبر صلی‌الله علیه و آله وسلم نقل‌شده که می‌فرماید: مردی که زن نداشته باشد مسکین و بیچاره است، گرچه ثروتمند باشد و زنی که شوهر نداشته باشد مسکین و بیچاره است گرچه ثروتمند باشد.
بخش دوم در مورد مجامعت و نزدیکی یا همان ارتباط زناشویی هست که این ارتباط با همسر چند حالت دارد: ۱ – نزدیکی و ارتباط حرام است ۲ – نزدیکی و ارتباط مکروه است ۳ – نزدیکی و ارتباط مباح است، مواردی که نزدیکی با همسر حرام است مثل ایام حیض و نفاس است که در این ایام نباید با زن نزدیکی کرد چون حرام است و در صورت انجام عمل، کفاره تعلق می‌گیرد و در مورد نزدیکی و مجامعت مکروه مثل مجامعت در بین الطلوعین و یا وسط ظهر و … کراهت را بیان کرده‌اند که در رساله‌های مراجع عظام آمده و در روایات به آن تصریح‌شده است، اما ارتباط و مجامعت در غیر از اوقات حرام و مکروه، مباح هست و ازنظر دین اسلام جایز است و زن و مرد می‌توانند باهم مقاربت و نزدیکی داشته باشند. این نکته را در آخر عرض کنم که به‌طور کل اگر عمل زناشویی برای زن ضرر داشته باشد یا موجب آزار او شود یا به هر دلیل موجب عسر و حرجی شود بر مرد واجب است که اجتناب کند و جلوگیری زن هم موجه و شرعی است، برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به نرم‌افزار گنجینه روایات نور (مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی) الآداب الدینیه للخزانه المعینیه با ترجمه عابدی، ص: ۲۹۱ مراجعه شود.
